Devoción
harekrsna
Hari Bhakti Vilasa: Gopala Bhatta Gosvami: 01 | 02 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08
navama-viläsaù
mahä-prasädaù
sa prasédatu caitanya-devo yasya prasädataù |
mahä-prasäda-jätärhaù sadyaù syäd adhamo’py aham ||1||
atha çaìkhodakaà tac ca kåñëa-dåñöi-sudhokñitam |
vaiñëavebhyaù pradäyäbhivandya mürdhani dhärayet ||2||
çaìkhodaka-mähätmyaà
skände brahma-närada-saàväde——
çaìkhodakaà harer bhaktir nirmälyaà pädayor jalaà |
candanaà dhüpa-çeñaà tu brahma-hatyäpahärakam ||3||
tatraiva çaìkha-mähätmye—
çaìkha-sthitaà tu yat toyaà bhrämitaà keçavopari |
vandate çirasä nityaà gaìgä-snänena tasya kim ||4||
na däho na klamo närtir narakägni-bhayaà na hi |
yasya çaìkhodakaà mürdhni kåñëa-dåñöy-avalokitam ||5||
na grahä na ca kuñmäëòäù piçäcoraga-rakñasäù |
dåñövä çaìkhodakaà mürdhni vidravanti diço daça ||6||
kåñëa-mürdhni bhrämitaà tu jalaà tac-chaìkha-saàsthitam |
kåtvä mürdhany aväpnoti muktià viñëoù prasädataù ||7||
bhrämayitvä harer mürdhni mandiraà çaìkha-väriëä |
prokñayed vaiñëavo yas tu näçubhaà tad-gåhe bhavet ||8||
néräjana-jalaà yatra yatra pädodakaà hareù |
tiñöhate muni-çärdüla vardhante tatra sampadaù ||9||
tatraivägre—
néräjana-jalaà viñëor yasya gäträëi saàspåçet |
yajïävabhåta-lakñaëaà snäna-jaà labhate phalam ||10||
tatraiva çré-çivoktau—
pädodakena devasya hatyäyuta-samanvitaù |
çudhyate nätra sandehas tathä çaìkhodakena hi ||11||
båhad-viñëu-puräëe ca—
térthädhikaà yajïa-çatäc ca pävanaà
jalaà sadä keçava-dåñöi-saàsthitam |
chinatti päpaà tulasé-vimiçritaà
viçeñataç cakra-çilä-vinirmitam ||12||
atha tértha-dhäränaà
kåñëa-padabja-térthaà ca vaiñëavebhyaù pradäya hi |
svayaà bhakty-abhivandyädau pétvä çirasi dhärayet ||13||
tasya mantra-vidhiç ca präk prätaù-snäna-prasaìgataù |
likhito hy adhunä päne viçeño likhyate kiyän ||14||
sa coktaù—
oà caraëaà pavitraà vitataà puräëaà
yena pütas tarati duñkåtäni |
tena pavitreëa çuddhena pütä
api päpmänam arätià tarema ||15||
lokasya dväram ärcayat pavitraà jyotiñmat vibhräjamänaà mahas tad amåtasya dhärä bahudhä dohamänaà caraëaà loke sudhitaà dadhatu ||16|| iti |
imaà mantraà samuccärya sarva-duñöa-grahäpaham |
präçnéyät prokñayed dehaà putra-mitra-parigraham ||17||
kià ca—
viñëoù pädodakaà pétaà koöi-hatyägha-näçanam |
tad evañöa-gunaà päpaà bhumau bindu-nipatanat ||18||
atha çré-caranodaka-pana-mähätmyaà
pädme gautamämbaréña-saàväde—
hareù snänävaçeñas tu jalaà yasyodare sthitam |
ambaréña praëamyoccaiù päda-päàçuù pragåhyatäm ||19||
tatraiva devadüta-vikuëòala-saàväde—
ye pibanti narä nityaà çälagräma-çilä-jalam |
païca-gavya-sahasrais tu sevitaiù kià prayojanam ||20||
koöi-tértha-sahasrais tu sevitaiù kià prayojanam |
nityaà yadi pibet puëyaà çälagräma-çilä-jalam ||21||
çälagräma-çilä-toyaà yaù pibed bindunä samam |
mätuù stanyaà punar naiva na pibed bhakti-bhäì naraù ||22||
kià ca—
dahanti narakän sarvän garbha-väsaà ca däruëam |
pétaà yais tu sadä nityaà çälagräma-çilä-jalam ||23||
tatraiva çré-yama-dhumraketu-saàväde—
çälagräma-çilä-toyaà bindu-mätraà tu yaù pibet |
sarva-päpaiù pramucyeta bhakti-märge kåtodyamaù ||24||
tatraiva pulastya-bhagératha-saàväde—
pädodakasya mähätmyaà bhagératha vadämi te |
pävanaà sarva-térthebhyo hatyä-koöi-vinäçakam ||25||
dhåte çirasi péte ca sarväs tusyanti devatäù |
präyaçcittaà tu päpänäà kalau pädodakaà hareù ||26||
kià ca—
tribhiù särasvataà toyaà saptähena tu närmadam |
sadyaù punäti gäìgeyaà darçanäd eva yämunam ||27||
punanty etäni toyäni snäna-darçana-kértanaiù |
punäti smaraëäd eva kalau pädodakaà hareù ||28||
kià ca—
arcitaiù koöibhir liìgair nityaà yat kriyate phalam |
tat phalaà çata-sahasraà pite pädodake hareù ||29||
açucir vä duräcäro mahä-pätaka-saàyutaù |
spåñövä pädodakaà viñëoù sadä çudhyati mänavaù ||30||
päpa-koöi-yuto yas tu måtyu-käle çiro-mukhe |
dehe pädodakaà tasya na prayäti yamälayam ||31||
na dänaà na havir yeñäà svädhyäyo na surärcanam |
te 'pi pädodakaà pétvä prayanti paramäà gatim ||32||
kärttike kärttiké-yoge kià kariñyati puñkare |
nityaà ca puñkaraà tasya yasya pädodakaà hareù ||33||
viçäkhä-åkña-saàyukta vaiçäkhé hi kariñyati |
piëòärake mahä-térthe ujjäyinyäà bhagératha ||34||
mägha-mäse prayäge tu snänaà kià kariñyati |
prayägaà satataà tasya yasya pädodakaà hareù ||35||
prabodha-väsare präpte mathuräyäà ca tasya kim |
nityaà ca yämunaà snänaà yasya pädodakaà hareù ||36||
kasyäm uttara-vähinyäà gaìgäyäà tu måtasya kim |
yasya pädodakaà viñëor mukhe caivävatiñöhate ||37||
kià ca—
hitvä pädodakaà viñëor yo’nya-térthäni gacchati |
anarghaà ratnam utsåjya loñöraà väïchati durmatiù ||38||
kurukñetra-samo deço binduù pädodakaà mataù ||39||
pated yaträkñayaà puëyaà nityaà bhavati tad-gåhe |
gayä-piëòa-samaà puëyaà puträëäm api jäyate ||40||
pädodakena devasya ye kuryuù pitå-tarpaëam |
näsuräëäà bhayaà tasya preta-janyaà ca räkñasam ||41||
na rogasya bhayaà caiva nästi vighna-kåtaà bhayam |
na duñöä naiva ghoräkñäù sväpadottha-bhayaà na hi ||42||
grahäù pédäà na kurvanti caurä naçyanti däruëäù |
kià tasya tértha-gamane devarñéëäà ca darçane ||43||
yasya pädodakaà mürdhni çälagräma-çilodbhavam |
préto bhavati märtaëòaù préto bhavati keçavaù |
brahmä bhavati su-prétaù préto bhavati saìkaraù ||44||
pädodakasya mähätmyaà yaù paöhet keçavagrataù |
sa yäti paramaà sthänaà yatra devo janardanaù ||45||
brahmäëòa-puräëe çré-brahma-närada-saàväde——
präyaçcittaà yadi präptaà kåcchraà vä tv agha-marñaëam |
so’pi pädodakaà pétvä çuddhià präpnoti tat-kñaëät ||46||
açaucaà naiva vidyeta sütake måtake 'pi ca |
yeñäà pädodakaà mürdhni präçanaà ye ca kurvate ||47||
anta-käle 'pi yasyeha déyate pädayor jalam |
so’pi sad-gatim äpnoti sad-äcärair bahiñkåtaù ||48||
apeyaà pibate yas tu bhuìkte yaç cäpy abhojanam |
agamyägamanä ye vai päpäcäräç ca ye naräù |
te 'pi püjyä bhavanty äçu sadyaù pädämbu-sevanät ||49||
kià ca—
apavitraà yad-annaà syät pänéyaà cäpi päpinäm |
bhuktvä pétvä viçuddhaù syät pétvä pädodakaà hareù ||50||
tapta-kåcchrät païca-gavyän mahä-kåcchräd viçiñyate |
cändräyaëät pära-kåcchrät paräkäd api suvrata |
käya-çuddhir bhavaty äçu pétvä pädodakaà hareù ||51||
aguruà kuìkumaà cäpi karpüraà cänulepanam |
viñëu-pädämbu-saàlagnaà tad vai pävana-pävanam ||52||
dåñöi-pütaà tu yat toyaà viñëunä prabhaviñëunä |
tad vai päpa-haraà putra kià punaù pädayor jalam ||53||
etad-artham ahaà putra çirasä viñëu-tat-paraù |
dhäräyämi pibämy adya mähätmyaà viditaà mama ||54||
priyas tvam agrajaù putras tad-arthaà gaditaà mayä |
rahasyaà me tv anarhasya na vaktavyaà kadäcana ||55||
dhärayasva sadä mürdhni präçanaà kuru nityaçaù |
janma-måtyu-jarä-duùkhair mokñaà yäsyasi putraka ||56||
viñëu-dharmottare—
sadyaù phala-pradaà puëyaà sarva-päpa-vinäçanam |
sarva-maìgala-maìgalyaà sarva-duùkha-vinäçanam ||57||
duùsvapna-näçanaà puëyaà viñëu-pädodakaà çubham |
sarvopadrava-hantäraà sarva-vyädhi-vinäçanam ||58||
sarvotpäta-praçamanaà sarva-päpa-niväraëam |
sarva-kalyäëa-sukhadaà sarva-käma-phala-pradam ||59||
sarva-siddhi-pradaà dhanyaà sarva-dharma-vivardhanam |
sarva-çatru-praçamanaà sarva-bhoga-pradäyakam ||60||
sarva-térthasya phala-dam mürdhni pädämbu-dhäraëam |
prayägasya prabhäsasya puñkarasya ca sevane |
påthüdakasya térthasya äcänto labhate phalam ||61||
cakra-térthaà phalaà yädåk tädåë pädämbu-dhäraëät |
sarasvatyäà gayäyäà ca gatvä yat präpnuyät phalam |
tat phalaà labhate çreñöhaà mürdhni pädämbu-dhäraëät ||62||
skände—
pädodakasya mähätmyaà devo jänäti çaìkaraù |
viñëu-päda-cyutä gaìgä çirasä yena dhäritä |
sthänaà naivästi päpasya dehinäà deha-madhyataù ||63||
sa-bähyäbhyantaraà yasya vyäptaà pädodakena vai |
pädodaà viñëu-naivedyam udare yasya tiñöhati ||64||
näçrayaà labhate päpaà svayam eva vinaçyati |
mahä-päpa-graha-grasto vyäpto roga-çatair yadi ||65||
hareù pädodakaà pétvä mucyate nätra saàsayaù |
çirasä tiñöhate yeñäà nityaà pädodakaà hareù ||66||
kià kariñyati te loke tértha-koöi-manorathaiù |
ayam eva paro dharma idam eva paraà tapaù |
idam eva paraà térthaà viñëu-pädämbu yat pibet ||67||
tatraiva çré-çivomä-saàväde—
vilayaà yänti päpäni péte pädodake hareù |
kià punar viñëu-pädodaà çälagräma-çilä-cyutam ||68||
viçeñena haret päpaà brahma-hatyädikaà priye |
péte pädodake viñëor yadi präëair vimucyate |
hatvä yama-bhaöän sarvän vaiñëavaà lokam äpnuyät ||69||
tatraiva çré-çiva-kärttikeya-saàväde çré-çälagräma-çilä-mähätmye—
chinnas tena mahä-sena garbhäväsaù su-däruëaù |
pétaà yena sadä viñëoù çälagräma-çilä-jalam ||70||
ye pibanti narä nityaà çälagräma-çilä-jalam |
païca-gavya-sahasrais tu präçitaiù kià prayojanam ||71||
präyaçcitte samutpanne kià dänaiù kim upoñaëaiù |
cändräyaëaiç ca térthaiç ca pétvä pädodakaà çuci ||72||
båhan-näradiye lubdhakopäkhyänärambhe—
hari-pädodakaà yas tu kñaëa-mätraà ca dhärayet |
sa snätaù sarva-térthesu viñëoù priyataras tathä ||73||
akäla-måtyu-çamanaà sarva-vyädhi-vinäçanam |
sarva-duùkhopaçamanaà hari-pädodakaà çubham ||74||
tatraiva tad-upäkhyänänte—
hari-pädodaka-sparçäl lubdhako véta-kalmañaù |
divyaà vimänam äruhya munim enam athäbravét ||75||
hari-pädodakaà yasmän mayi tvaà kñiptavän mune |
präpito’smi tvayä tasmät tad viñëoù paramaà padam ||76||
hari-bhakti-sudhodaye—
pädaà pürvaà kila spåñövä gaìgäbhüt smartå-mokña-dä |
viñëoù sadyas tu sat-saìgi pädämbu katham éòyate ||77||
täpa-trayänalo yo’sau na çämyet sakaläbdhibhiù |
drutaà çämyati so’lpena çrémad-viñëu-padämbunä ||78||
yuddhästräbhedya-kavacaà bhavägni-stambhanauñadham |
sarväìgaiù sarvathä dhäryaà pädyaà çuci-padaù sadä ||79||
amåtatvävahaà nityaà viñëu-pädämbu yaù pibet |
sa pibaty amåtaà nityaà mäse mäse tu devatäù ||80||
mähätmyam iyad ity asya vaktä yo’pi sa nirbhayaù |
nanv anargha-maëer mülyaà kalpayann agham açnute ||81||
anyatrapi—
sa brahmacäré sa vraté äçramé ca sadä-çuciù |
viñëu-pädodakaà yasya mukhe çirasi vigrahe ||82||
janma-prabhåti-päpänäà präyaçcittaà yadécchati |
çälagräma-çilä-vari päpa-häri niñevyatäm ||83||
ata eva tejodravina-païcaratre çré-brahmaëoktam—
péöha-praëäläd udakaà påthag ädäya putraka |
siïcayen mürdhni bhaktänäà sarva-tértha-mayaà hi tat ||84|| iti |
pädodakasya mähätmyaà vikhyätaà sarva-çästrataù |
likhituà çaknuyat ko hi sindhürmén gaëayann api ||85||
viçeñataç ca pädodaà tulasé-dala-saàyutam |
çaìkhe kåtvä vaiñëavebhyo dattvä prägvat pibet svayam ||86||
atha çaìkha-kåta-pädodaka-mähätmyaà
skände çré-brahma-närada-saàväde—
kåtvä pädodakaà çaìkhe vaiñëavänäà mahätmanäm |
yo dadyät tulasé-miçraà cändräyaëa-çataà labhet ||87||
gåhétvä kåñëa-pädämbu çaìkhe kåtvä tu vaiñëavaù |
yo vahet çirasä nityaà sa munis tapasottamaù ||88||
pädme devadüta-vikuëòala-saàväde—
çälagräma-çilä-toyaà yadi çaìkha-bhåtaà pibet |
hatyä-koöi-vinäçaà ca kurute nätra saàsayaù ||89||
agastya-saàhitäyäm—
çälagräma-çilä-toyaà tulasé-dala-väsitam |
ye pibanti punas teñäà stanya-pänaà na vidyate ||90|| iti |
çré-viñëor vaiñëavänäà ca pävanaà caraëodakam |
sarva-tértha-mayaà pétvä kuryäd äcamanaà na hi ||91||
tad uktaà skände çivena—
viñëoù pädodakaà pétvä paçcäd açuci-çaìkayä |
äcamati ca yo mohäd brahma-hä sa nigadyate ||92||
srutiç ca—
bhagavän pavitraà bhagavat-pädau pavitraà, bhagavat-pädodakaà pavitraà, na tat-päna äcamanéyam | yathä hi soma iti ||93||
sauparëe ca—
viñëu-pädodakaà pétvä bhakta-pädodakaà tathä |
ya äcamati saàmohäd brahma-hä sa nigadyate ||94|| iti |
tataù çuddhaà payaù-pürëaà gandha-puñpäkñatänvitam |
adharopari sannyasec chaìkhaà bhagavad-agrataù ||95||
atha çré-bhagavad-agrataù çaìkha-sthapana-mahatamyaà
skände brahma-närada-saàväde çaìkha-mähätmye—
purato väsudevasya sa-puñpaà sa-jaläkñatam |
çaìkham abhyarcitaà paçyet tasya lakñmér na durlabhä ||96||
sa-puñpaà väri-jaà yasya durväkñata-samanvitam |
purato väsudevasya tasya çréù sarvato-mukhé ||97|| iti |
bhütvätha bhaktimän çrémat-tulasyä känane prabhum |
sampüjyäbhyarcayet taà ca çré-kåñëa-caraëa-priyam ||98||
atha çré-tulasé-vana-püjä
präg dattvärghyaà tato’vyarcya gandha-puñpäkñatädinä |
stutvä bhagavatéà täà ca praëamet prärhtya daëòavat ||99||
athärghya-mantraù
çriyaù çriye çriyäväse nityaà çrédhärä-satkåte |
bhaktyä dattaà mayä devi arghyaà gåhëa namo’stu te ||100||
püjä mantraù
nirmitä tvaà purä devair arcitä tvaà suräsuraiù |
tulasé hara me päpaà püjäà gåhëa namo’stu te ||101||
stutiç ca
mahä-prasäda-janané sarva-saubhägya-vardhiné |
ädhi-vyädhi-haro nityaà tulasé tvaà namo’stu te ||102||
prärthanä
çréyaà dehi yaço dehi kértim äyus tathä sukham |
balaà puñöià tathä dharmaà tulasé tvaà praséda me ||103||
praëäma-väkyam
avanté-khaëòe—
yä dåñöä nikhilägha-saìgha-çamané spåñöä vapuù-pävané
rogäëäm abhivanditä nirasiné siktäntaka-träsiné |
pratyäsatti-vidhäyiné bhagavataù kåñëasya saàropitä
nyastä tac-caraëe vimukti-phaladä tasyai tulasyai namaù ||104||
bhagavatyäs tulasyäs tu mähätmyämåta-sägare |
lobhät kürditum icchämi kñudras tat kñamyatäà tvayä ||105||
atha tulasi-vana-puja-mahatmyam
skände—
çrävaëa-dvädaçé-yoge çälagräma-çilärcane |
yat phalaà saìgame proktaà tulasé-püjanena tat ||107||
gäruòe—
dhätré-phalena yat puëyaà jayantyäà samupoñaëe |
khagendra bhavate nåëäà tulasé-püjanena tat ||107||
prayäga-snäna-niratau kasyäà präëa-vimokñaëe |
yat phalaà vihitaà devais tulasé-püjanena tat ||108||
agastya-saàhitäyäm--
caturëäm api varëänäm äçramäëäm viçeñataù |
stréëäà ca puruñäëäà ca püjiteñöaà dadäti hi ||109||
tulasé ropitä siktä dåñöä spåñöä ca pävayet |
ärädhitä prayatnena sarva-käma-phala-pradä ||110||
atha tulasé-vana-püja-mähätmyaà
pradakñiëaà bhramitvä ye namaskurvanti nityaçaù |
na teñäà duritaà kiïcid akñéëam avaçiñyate ||111||
båhan-näradiye yajïadhvajopäkhyänänte—
püjyamänä ca tulasé yasya veçmani tiñöhati |
tasya sarväëi çreyäàsi vardhante 'har-ahar dvijäù ||112||
ata eva pädme devadüta-vikuëòala-saàväde—
pakñe pakñe tu sampräpte dvädaçyäà vaiçya-sattama |
brahmädayo’pi kurvanti tulasé-vana-püjanam ||113||
ata eva çré-tulasé-stuti-mahimä
ananya-manasä nityaà tulaséà stauti yo naraù |
pitå-deva-manuñyäëäà priyo bhavati sarvadä ||114||
atha tulasé-vana-mähätmyaà
skände—
ratià badhnäti nänyatra tulasé-känanam vinä |
deva-devo jagat-svämé kali-käle viçeñataù ||115||
hitvä tértha-sahasräëi sarvän api çiloccayan |
tulasé-känane nityaà kalau tiñöhati keçavaù ||116||
nirékñitä narair yais tu tulasé-vana-väöikä |
ropitä yaiç ca vidhinä sampräptaà paramaà padam ||117||
na dhätré sa-phalä yatra na viñëus tulasé-vanam |
tat çmaçäna-samaà sthänaà santi yatra na vaiñëaväù ||118||
keçavärthe kalau ye tu ropayantéha bhü-tale |
kià kariñyaty asantuñöo yamo’pi saha kiìkaraiù ||119||
tulasyä ropaëaà käryaà çravaëena viçeñataù |
aparädha-sahasräëi kñamate puruñottamaù ||120||
devälayeñu sarveñu puëya-kñetreñu yo naraù |
väpayet tulaséà puëyäà tat térthaà cakra-päëinaù ||121||
ghaöair yantra-ghaöébhiç ca siïcitaà tulasé-vanam |
jala-dhäräbhir viprendra préëitaà bhuvana-trayam ||122||
tatraiva çré-brahma-närada-saàväde—
tulasé-gandham ädäya yatra gacchati märutaù |
diço daça ca pütäù syur bhüta-grämäç catur-vidhäù ||123||
tulasé-känanodbhütä chäyä yatra bhaved dvija |
tatra çräddhaà pradätavyam pitèëäà tåpti-hetave ||124||
tulasé-béja-nikaräù patate yatra närada |
piëòa-dänaà kåtaà tatra pitèëäà dattam akñayam ||125||
tatraivägre—
dåñöä spåñöä tathä dhyätä kértitä namitä çrutä |
ropitä sevitä nityaà püjitä tulasé çubhä ||126||
navadhä tulaséà nityaà ye bhajanti dine dine |
yuga-koöi-sahasräëi te vasanti harer gåhe ||127||
ropitä tulasé yävat kurute müla-vistaraà |
tävat koöi-sahasraà tu tanoti sukåtaà kalau ||128||
yävac chäkhä-praçäkhäbhir béja-puñpaiù phalair mune |
ropitä tulasé pumbhir vardhate vasudhä-tale ||129||
kule teñäà tu ye jätä ye bhaviñyanti ye måtaù |
äkalpaà yuga-sähasraà teñäà väso harer gåhe ||130||
tatraiva cävanté-khaëòe—
tulaséà ye vicinvanti dhanyäs tat-kara-pallaväù |
keçavärthe kalau ye ca ropayantéha bhü-tale ||131||
snäne däne tathä dhyäne präçane keçavärcane |
tulasé dahate päpaà ropaëe kértane kalau ||132||
käçé-khaëòe sva-dütän prati çré-yamänuçäsane—
tulasy-alaìkåtä ye ye tulasé-näma-jäpakäù |
tulasé-vana-pälä ye te tyäjyä dürato bhaöäù ||133||
tatraiva dhruva-carite—
tulasé yasya bhavane praty-ahaà paripüjyate |
tad-gåhe nopasarpanti kadäcid yama-kiìkaräù ||134||
pädme devadüta-vikuëòala-saàväde—
na paçyanti yamaà vaiçya tulasé-vana-ropaëät |
sarva-päpa-haraà sarva-kämadaà tulasé-vanam ||135||
tulasé-känanaà vaiçya gåhe yasmiàs tu tiñöhate |
tad-gåhaà térthé-bhütaà hi no yänti yama-kiìkaräù ||136||
tävad varña-sahasräëi yävad béja-daläni ca |
vasanti deva-loke tu tulaséà ropayanti ye ||137||
tulasé-gandham äghräya pitaras tuñöa-mänasäù |
prayänti garuòärüòhäs tat padaà cakra-päëinaù ||138||
darçanaà narmadäyäs tu gaìgä-snänaà viçäà vara |
tulasé-dala-saàsparsaù samam etat trayaà småtam ||139||
ropaëät pälanät sekäd darçanät sparçanän nåëäm |
tulasé dahate päpaà väì-manaù-käya-saïcitam ||140||
ämra-våkña-sahasreëa pippalänäà çatena ca |
yat phalaà hi tad ekena tulasé-vitapena tu ||141||
viñëu-püjana-saàyuktas tulaséà yas tu ropayet |
yugäyuta-daçaikaà sa ropako ramate divi ||142||
tatraiva vaiçäkha-mähätmye—
puñkarädéni térthäni gaìgädyäù saritas tathä |
väsudevädayo devä vasanti tulasé-dale ||143||
däridrya-duùkha-rogärti-päpäni su-bahüny api |
tulasé harati kñipraà rogän iva harétaké ||144||
tatraiva kärttika-mähätmye—
yad-gåhe tulasé bhäti rakñäbhir jala-secanaiù |
tad-gåhe yama-dütäç ca dürato varjayanti hi ||145||
tulasyäs tarpaëaà ye ca pitèn uddiçya mänaväù |
kurvanti teñäà pitaras tåptä varñayutaà jalaiù ||146||
paricaryäà ca ye tasya rakñayäbäla-bandhanaiù |
çuçrüñito haris tais tu nätra käryä vicäraëä ||147||
nävajïä jätu käryäsyä våkña-bhävän manéñibhiù |
yathä hi väsudevasya vaikuëöha-bhoga-vigrahaù ||148||
çälagräma-çilä-rüpam sthävaraà bhuvi dåçyate |
tathä lakñmy-aikyam äpannä tulasé bhoga-vigrahä ||149||
aparaà sthävaraà rüpaà bhuvi loka-hitäya vai |
spåñöä dåñöä rakñitä ca mahä-pätaka-näçiné ||150||
agastya-saàhitäyäm--
viñëos trailokya-näthasya rämasya janakätmajä |
priyä tathaiva tulasé sarva-lokaika-pävané ||151||
tulasé-väöikä yatra puñpäntara-çatävåtä |
çobhate räghavas tatra sétayä sahitaà svayam ||152||
tulasé-vipinasyäpi samantät pävanaà sthalam |
kroça-mätraà bhavaty eva gäìgeyasyaiva päthasaù ||153||
tulasé-sannidhau präëän ye tyajanti munéçvara |
na teñäà naraka-kleçah prayänti paramaà padam ||154||
kià ca—
ananya-darçanäù prätar ye paçyanti tapo-dhana |
aho-rätra-kåtaà päpaà tat-kñaëät praharanti te ||155||
gäruòe—
kåtaà yena mahä-bhäga tulasé-vana-ropaëam |
muktis tena bhaved dattä präëinäà vinatä-suta ||156||
tulasé väpitä yena puëyäräme vane gåhe |
pakñéndra tena satyoktaà lokäù sapta pratiñöhitäù ||157||
tulasé-känane yas tu muhürtam api viçramet |
janma-koöi-kåtät päpän mucyate nätra saàçayaù ||158||
pradakñiëäà yaù kurute paöhan näma-sahasrakam |
tulasé-känane nityaà yajïäyuta-phalaà labhet ||159||
hari-bhakti-sudhodaye—
nityaà sannihito viñëuù sa-spåhas tulasé-vane |
api me’kñata-patraikaà kaçcid dhanyo’rpayed iti ||160||
båhan-näradéye gaìgä-prasaìge—
saàsära-päpa-vicchedi gaìgä-näma prakértitam |
tathä tulasyä bhaktiç ca hari-kérti-pravaktari ||161||
tulasé-känanaà yatra yatra padma-vanäni ca |
puräëa-paöhanaà yatra tatra sannihito hariù ||162||
tatraiva çré-yama-bhagératha-saàväde—
tulasé-ropaëaà ye tu kurvate manujeçvara |
teñäà puëya-phalaà vakñye vadatas tvaà niçämaya ||163||
sapta-koöi-kulair yukto mätåtaù pitåtas tathä |
vaset kalpa-çataà sägraà näräyaëa-samépagaù ||164||
tåëäni tulasé-mülät yävanty apahinoti vai |
tävatér brahma-hatyä hi chinnatty eva na saàçayaù ||165||
tulasyä siïcayed yas tu culukodaka-mätrakam |
kñérodaçäyinä särdhaà vased äcandra-tärakam ||166||
kaëöakävaraëaà väpi våtià käñöhaiù karoti yaù |
tulasyäù çåëu räjendra tasya puëya-phalaà mahat ||167||
yävad dinäni santiñöhet kaëöakävaraëaà prabho |
kula-traya-yutas tävat tiñöhed brahma-pade yugam ||168||
präkära-kalpako yas tu tulasyä manujeçvara |
kula-trayeëa sahito viñëoù särüpyatäà vrajet ||169||
ataeva tatraiva yajïadhvajopäkhyänänte—
durlabhä tulasé-sevä durlabhä saìgatiù satäm |
durlabhä hari-bhaktiç ca saàsärärëava-pätinäm ||170||
puräëäntareñu—
yat phalaà kratubhiù sviñöaiù samäpta-vara-dakñiëaiù |
tat phalaà koöi-guëitaà ropayitvä hareù priyäm ||171||
tulaséà ye prayacchanti suräëäm arcanäya vai |
ropayanti çucau deçe teñäà loko’kñayaù småtaù ||172||
ropitäà tulaséà dåñövä nareëa bhuvi bhümipa |
vivarëa-vadano bhütvä tal-lipià märjayed yamaù ||173||
tulaséti ca yo brüyät tri-kälaà vadane yadi |
nityaà sa go-sahasrasya phalam äpnoti bhüsura ||174||
tena dattaà hutaà japtaà kåtaà çräddhaà gayäçire |
tapas taptaà khaga-çreñöha tulasé yena ropitä ||175||
çrutäbhilañitä dåñöä ropitä siïcitä natä |
tulasé dahate päpaà yugäntägnir iväkhilam ||176||
keçaväyatane yas tu kärayet tulasé-vanam |
labhate cäkñayaà sthänaà pitåbhiù saha vaiñëavaù ||177||
anyaträpi—
tulasé-känane çräddhaà pitèëäà kurute tu yaù |
gayä-çräddhaà kåtaà tena bhäñitaà viñëunä purä ||178||
tulasé-gahanaà dåñövä vimukto yäti pätakät |
sarvathä muni-çärdüla brahmahä puëya-bhäg bhavet ||179||
kià ca, skände vaçiñöha-mändhätå-saàväde—
çukla-pakñe yadä räjan tåtéyä budha-saàyutä |
çravaëena mahäbhäga tulasé cätipuëyadä ||180|| iti |
prasaìgät çré-tulasyä hi mådaù käñöhasya cädhunä |
mähätmyaà likhyate kåñëe arpitasya dalasya ca ||181||
atha çré-tulasé-måttikä-käñöhädi-mähätmyam
skände çré-brahma-närada-saàväde—
bhügatais tulasé-mülair måttikä sparçitä tu yä |
tértha-koöi-samä jïeyä dhäryä yatnena sä gåhe ||182||
yasmin gåhe dvija-çreñöha tulasé-müla-måttikä |
sarvadä tiñöhate dehe devatä na sa mänuñaù ||183||
tulasé-måttikä-lipto yadi präëän parityajet |
yamena nekñituà çakto yuktaù päpa-çatair api ||184||
çirasi kriyate yais tu tulasé-müla-måttikä |
vighnäni tasya naçyanti sänukülä grahäs tathä ||185||
tulasé-måttikä yatra käñöhaà patraà ca veçmani |
tiñöhate muni-çärdüla niçcalaà vaiñëavaà padam ||186||
atha våtti-sampadänaà
tatraivänyatra—
maìgalärthaà ca doña-ghnaà paviträrthaà dvijottama |
tulasé-müla-saàlagnäà måttikäm ävahed budhaù ||187||
tan-müla-måttikäà yo vai dhärayiñyati mastake |
tasya tuñöo varän kämän pradadäti janärdanaù ||188||
båhan-näradiye gaìgä-prasaìge—
tulasé-müla-sambhütä hari-bhakta-padodbhavä |
gaìgodbhavä ca mål-lekhä nayaty acyuta-rüpatäm ||189||
gäruòe--
yad-gåhe tulasé-käñöham patraà çuñkam athärdrakam |
bhavate naiva päpaà tad-gåhe saìkramate kalau ||190||
çré-prahläda-saàhitäyäà tathä viñëu-dharmottare’pi—
patraà puñpaà phalaà käñöhaà tvak-çäkhä-pallaväìkuram |
tulasé-sambhavaà mülaà pävanaà måttikädy api ||191||
homaà kurvanti ye vipräs tulasé-käñöha-vahninä |
lave lave bhavet puëyam agniñöoma-çatodbhavam ||192||
naivedyaà pacate yas tu tulasé-käñöha-vahninä |
meru-tulyaà bhaved annaà tad dattaà keçaväya hi ||193||
çaréraà dahyate yeñäà tulasé-käñöha-vahninä |
na teñäà punar ävåttir viñëu-lokät kathaïcana ||194||
grasto yadi mahä-päpair agamyägamanädikaiù |
måtaù çudhyati dähena tulasé-käñöha-vahninä ||195||
térthaà yadi na sampräptaà småtir vä kértanam hareù |
tulasé-käñöha-dagdhasya måtasya na punar bhavaù ||196||
yady ekaà tulasé-käñöhaà madhye käñöha-cayasya hi |
daha-käle bhaven muktih päpa-koöi-yutasya ca ||197||
janma-koöi-sahasrais tu toñito yair janärdanaù |
dahyante te janä loke tulasé-käñöha-vahninä ||198||
agastya-saàhitäyäm—
yaù kuryät tulasé-käñöhair akña-mäläà su-rüpiëém |
kaëöha-mäläà ca yatnena kåtaà tasyäkñayaà bhavet ||199||
atha tulasé-patra-dhäraëa-mähätmyam
skände çré-brahma-närada-saàväde—
yasya näbhi-sthitaà patraà mukhe çirasi karëayoù |
tulasé-sambhavaà nityaà térthais tasya makhaiç ca kim ||200||
tatraivänyatra—
çatrughnaà ca supuëyaà ca çré-karaà roga-näçanam |
kåtvä dharmam aväpnoti çirasä tulasé-dalam ||201||
yaù kaçcid vaiñëavo loke mithyäcäro’py anäçramé |
punäti sakalän lokän çirasä tulaséà vahan ||202||
båhan-näradiye çré-yama-bhagératha-saàväde—
karëena dhärayed yas tu tulaséà satataà naraù |
tat-käñöhaà väpi räjendra tasya nästy upapätakam ||203||
hari-bhakti-sudhodaye vaiñëava-vipraà prati yamadütanam uktau—
kasmäd iti na jänémas tulasyä hi priyo hariù |
gacchantaà tulasé-hastam rakñaën evanugacchati ||204||
puräëäntare ca—
yaù kåtvä tulasé-patram çirasä viñëu-tat-paraù |
karoti dharma-käryäëi phalam äpnoti cäkñayam ||205||
garuòa-puräëe—
mukhe tu tulasé-patram dåñövä çirasi karëayoù |
kurute bhaskaris tasya duñkåtasya tu märjanam ||206||
tri-kälaà vinatä-putra präçayet tulaséà yadi viçiñyate |
käya-çuddhiç cändräyaëa-çataà vinä ||207||
skände çré-vaçiñtha-mandhatå-saàväde—
cändräyaëat tapta-kåcchrät brahma-kürcät kuçodakät |
viçiñyate käya-çuddhis tulasé-patra-bhakñaëät ||208||
tathä ca tulasé-patra-bhakñaëäd bhäva-varjitaù |
päpo’pi sad-gatià präpta ity etad api viçrutam ||209||
tathä ca skände çré-brahma näradaà prati kathite amåta-saroddhare lubdhakopäkhyänänte yamadütan prati çré-viñëudütanaà vacanaà—
kñéräbdhau mathyamäne hi tulasé käma-rüpiëé |
utpäditä mahä-bhäga lokoddhäraëa-hetave ||210||
yasyäù smaraëa-mätreëa darçanät kértanäd api |
vilayaà yänti päpäni kià punar viñëu-püjanät ||211||
jäta-rüpa-mayaà puñpam padmaräga-mayaà çubham |
hitvä tu ratna-jätäni gåhëäti tulasé-dalam ||212||
bhakñitaà lubdhakenäpi patraà tulasé-sambhavam |
paçcäd diñöäntam äpanno bhasmébhütaà kalevaram ||213||
sitäsitaà yathä néraà sarva-päpa-kñayävaham |
tathä ca tulasé-patram präçitaà sarva-käma-dam ||214||
yathä jäta-balo vahnir dahate känanädikam |
präçitaà tulasé-patraà yathä dahati pätakam ||215||
yathä bhakti-rato nityaà naro dahati pätakam |
tulasé-bhakñaëät tat tad dahate päpa-saïcayam ||216||
cändräyaëa-sahasrasya parakäëäà çatasya ca |
na tulyaà jäyate puëyaà tulasé-patra-bhakñaëät ||217||
kåtvä päpa-sahasräëi pürve vayasi mänavaù |
tulasé-bhakñaëän mucyet çrutam etat purä hareù ||218||
tävat tiñöhanti päpäni dehinäà yama-kiìkaräù |
yävan na tulasé-patraà mukhe çirasi tiñöhati ||219||
amåtäd utthitä dhätré tulasé viñëu-vallabhä |
småtä saìkértitä dhyätä präçitä sarva-käma-dä ||220||
tatraiva çré-yamaà prati çré-bhagavad-vakyaà—
dhätré-phalaà ca tulasé måtyu-käle bhaved yadi |
mukhe yasya çire dehe durgatir nästi tasya vai ||221||
yukto yadi mahä-päpaiù sukåtaà närjitaà kvacit |
tathäpi déyate mokñas tulasé bhakñitä yadi ||222||
lubdhakenätma-dehena bhakñitaà tulasé-dalam |
sampräpto mat-padaà nünaà kåtvä präëasya saàkñayam ||223||
puräëäntare ca—
upoñya dvädaçéà çuddhäà paräëe tulasé-dalam |
präçayed yadi viprendra açvamedhäñöakaà labhet ||224|| iti |
tathaiva tulasé-sparsat kåñëa-cakreëa rakñitaù |
brahma-bandhur iti khyäto hari-bhakti-sudhodaye ||225||
ata evoktam—
kià citram asyäù patitaà tulasyä
dalaà jalaà vä patitaà punéte |
lagnädhibhäla-sthalam älaväla-
måtsnäpi kåtsnägha-vinäçanäya ||226|| iti |
çrémat-tulasyäù patrasya mähätmyaà yady apédåçam |
tathäpi vaiñëavais tan na grähyaà kåñëärpaëaà vinä ||227||
kåñëa-priyatvät sarvatra çré-tulasyäù prasaìgataù |
saìkértyamänaà dhätryäç ca mähätmyaà likhyate 'dhunä ||228||
atha dhätré-mähätmyaà skände brahma-närada-saàväde—
dhätré-cchäyäà samäçritya yo’rcayec cakra-päëinäm |
puñpe puñpe 'çvamedhasya phalaà präpnoti mänavaù ||229||
tatraivägre—
dhätré-cchäyäà tu saàspåçya kuryät piëòaà tu yo mune |
muktià prayänti pitaraù prasädän mädhavasya ca ||230||
mürdhni ghräëe mukhe caiva dehe ca muni-sattama |
dhatte dhätré-phalaà yas tu sa mahätmä su-durlabhaù ||231||
dhätré-phala-viliptäìgo dhätré-phala-vibhüñitaù |
dhätré-phala-kåtähäro naro näräyaëo bhavet ||232||
yaù kaçcid vaiñëavo loke dhatte dhätré-phalaà mune |
priyo bhavati devänäà manuñyäëäà tu kä kathä ||233||
yaù kaçcid vaiñëavo loke mithyäcäro’pi duñöa-dhéù |
punäti sakalän lokän dhätré-phala-dalänvitaù ||234||
dhätré-phaläni yo nityaà vahate kara-sampuöe |
tasya näräyaëo devo varam ekaà prayacchati ||235||
dhatré-phalaà ca bhoktavyaà kadäcit kara-sampuöät |
yaçaù çriyam aväpnoti prasädäc cakra-päëinaù ||236||
dhätré-phalaà ca tulasé måttikä dvärakodbhavä |
saphalaà jévitaà tasya tritayaà yasya veçmani ||237||
dhätré-phalais tu saàmiçraà tulasé-dala-väsitam |
pibate vahate yas tu tértha-koöi-phalaà labhet ||238||
yasmin gåhe bhavet toyaà tulasé-dala-väsitam |
dhätré-phalaiç ca viprendra gäìgeyaiù kià prayojanam ||239||
tulasé-dala-naivedyaà dhätryä yasya phalaà gåhe |
kavacaà vaiñëavaà tasya sarva-päpa-vinäçanam ||240||
brahma-puräëe ca—
dhätré-phaläni tulasé hy anta-käle bhaved yadi |
mukhe caiva çirasy aìge pätakaà nästi tasya vai ||241||
kåtvä tu bhagavat-püjäà na térthaà snänam äcaret |
na ca devälayopetäspåçya-saàsparçanädinä ||242||
atha snäna-viçeña-kalaù
småty-artha-säre—
na snäyäd utsave térthe mäìgalyaà vinivartya ca |
anuvrajya suhåd-bandhün arcayitveñöa-devatäm ||243||
viñëu-småtau ca—
viñëv-älaya-samépa-sthän viñëu-sevärtham ägatän |
cäëòälän patitän väpi spåñövä na snänam äcaret ||244||
deva-yatra-viväheñu yajïopakaraëeñu ca |
utsaveñu ca sarveñu spåñöäspåñöir na vidyate ||245||
evaà prätaù samabhyarcya çré-kåñëaà tad-anantaram |
çästräbhyäsaà dvijaù çaktyä kuryäd vipro viçeñataù ||246||
yad uktam—
çruti-småté ubhe netre vipräëaà parikértite |
ekena vikalaù käëo dväbhyäm andhaù prakértitaù ||247||
kià ca kaurme vyasa-gétäyäm—
yo’nyatra kurute yatnaà anädhétya çrutià dvijaù |
sa samüòho na sambhäñyo veda-bähyo dvijätibhiù ||248||
na veda-patha-mätreëa santusyed esa vai dvijaù |
yathoktäcära-hinas tu paìke gaur iva sidati ||249||
yo’dhétya vidhivad vedaà vedärthaà na vicärayet |
sa cändhaù çüdra-kalpas tu padärthaà na prapadyate ||250|| iti |
ato’dhétyänvahaà vidvän athädhyäpya ca vaiñëavaù |
samarpya tac ca kåñëäya yateta nija-våttaye ||251||
våttau satyäà ca çåëuyät sädhün saìgatya sat-kathäm ||252||
saptama-skandhe [BhP 7.11.18-20]—
åtämåtäbhyäà jéveta måtena pramåtena vä |
satyänrtäbhyäm api vä na sva-våttyä kadäcana ||253||
åtam uïcha-çilaà proktaà amåtaà syäd ayäcitam |
måtaà tu nityaà yäcïä syät pramåtaà karñaëaà småtam ||254||
satyänåtaà tu väëijyaà çva-våttir néca-sevanam ||255||
ätmano néca-lokänäà sevanaà våtti-siddhaye |
nitaräà nindyate sadbhir vaiñëavasya viçeñataù ||256||
tad uktaà—
sevä çva-våttir yair uktä na samyak tair udähåtam |
svacchanda-caritaù kva çvä vikrétäsuù kva sevakaù ||257||
paëé-kåtyätmanaù präëän ye vartante dvijädhamäù |
teñäà durätmanäm annaà bhuktvä cändräyaëaà caret ||258|| iti |
çukla-våtter asiddhau ca bhojyännän çüdra-vargataù |
tathaiva grähyägrähyäëi jänéyäc chästrato budhaù ||259||
çukla-våttiç ca
çré-viñëu-dharmottare trtiya-khaëòe—
pratigraheëa yal labdhaà yajyataù çiñyatas tathä |
gunänvitebhyo viprasya çuklaà tat tri-vidhaà småtam ||260||
yuddhopakäräl labdhaà ca daëòäc ca vyavahärataù |
kñatriyasya dhanaà çuklaà tri-vidhaà parikértitam ||261||
kåñi-väëijya-go-rakñaù kåtvä çuklaà tathä viçaù |
dvija-çuçrüñayä labdhaà çuklaà çüdrasya kértitam ||262||
kramägataà préti-dänaà präptaà ca saha bhäryayä |
aviçeñena sarveñäà dhanaà çuklaà prakértitam ||263||
atha grähyägrähyäëi
kaurme tatraiva—
nädyäc chüdrasya vipro’nnaà mohäd vä yadi kämataù |
na çüdra-yonià vrajati yas tu bhuìkte hy anäpadi ||264||
duñkåtaà hi manuñyasya sarvam anne pratiñöhitam |
yo yasyännaà samaçnäti sa tasyäçnäti kilbiñam ||265||
ärdhikaù kula-mitraç ca sva-gopälaç ca näpitaù |
ete çüdreñu bhojyännä dattvä svalpa-paëaà budhaiù ||266||
päyasaà sneha-pakvaà yad go-rasaà caiva çaktavaù |
piëyäkaà caiva tailaà ca çüdräd grähyaà tathaiva ca ||267||
aìgiräù—
go-rasaà caiva çaktüàç ca taila-piëyäkam eva ca |
apüpän bhakñayec chüdrät yat kiïcit payasä kåtam ||268||
atri-småtau—
sva-sutäyäç ca yo bhuìkte sa bhuìkte påthivé-malam |
narendra-bhavane bhuktvä viñöhäyäà jäyate kåmiù ||269||
däsa-näpita-gopäla- kula-miträrdha-sériëaù |
bhojyännäù çüdra-varge 'mé tathätma-vinivedakaù ||270||
madhüdakaà phalaà mülam edhäàsy-abhaya-dakñiëä |
abhyudyatäni tv etäni grähyäëy api nikåñöataù ||271||
khala-kñetra-gataà dhanyaà küpa-väpisu yaj jalam |
agrähyäd api tad-grähyaà yac ca goñöha-gataà payaù ||272||
pänéyaà päyasaà bhakñyaà ghåtaà lavaëam eva ca |
hasta-dattaà na gåhëéyät tulyaà go-mäàsa-bhakñaëaiù ||273||
manu-småtau—
samudraà saindhavaà caiva lavaëe paramädbhute |
pratyakñe api tu grähye niñedhas tv anya-gocaraù ||274||
äyasenaiva pätreëa yad annam upanéyate |
bhoktä tad viö-samaà bhuìkte dätä ca narakaà vrajet ||275||
go-rakñakän väëijakän tathä käruka-çélinaù |
proñyän värdhüñikäàç caiva viprän çüdravad äcaret ||276||
kaurme ca tatraiva—
tåëaà käñöhaà phalaà puñpaà prakäçaà vai harer budhaù |
dharmärthaà kevalaà vipra hy anyathä patito bhavet ||277||
tila-mudga-yavädénäà muñöir grähyä pathi sthitaiù |
kñudhärthair nänyathä vipra dharma-vidbhir iti sthitiù ||278||
vaiñëavänäà hi bhoktavyaà prärthyännaà vaiñëavaiù sadä |
avaiñëavänäm annaà tu parivarjyam amedhyavat ||279||
tathä ca pädme devadüta-vikuëòala-saàväde—
prärthayed vaiñëaväd annaà prayatnena vicakñaëaù |
sarva-päpa-viçudhy-arthaà tad-abhäve jalaà pibet ||280||
näradiye—
mahä-pätaka-saàyukto vrajed vaiñëava-mandiram |
yäcayed annam amåtaà tad-abhäve jalaà pibet ||281||
viñëu-småtau—
çrotriyännaà vaiñëavännaà huta-çeñaà ca yad-dhaviù |
änakhät çodhayet päpaà tuñägniù kanakaà yathä ||282||
skände märkaëòeya-bhagératha-saàväde—
çuddhaà bhägavatasyännaà çuddhaà bhagérathi-jalam |
çuddhaà viñëu-paraà cittaà çuddham ekädaçé-vratam ||283||
avaiñëava-gåhe bhuktvä pétvä vä jänato’pi vä |
çuddhiç cändräyaëe prokta iñöäpürtaà våthä sadä ||284||
çré-prahläda-väkye ca—
keçavärcä gåhe yasya na tiñöhati mahé-pate |
tasyännaà naiva bhoktavyam abhakñyeëa samaà småtam ||285||
kecid våtty-anapekñasya japa-çraddhävataù prabho |
viçvastasyädiçanty asmin käle 'pi kåtino japam ||286||
atha madhyähnika-kåtyäni
madhyähne snänataù pürvaà puñpädy ähåtya vä svayam |
bhåtyädinä vä sampädya kuryän madhyähnikéù kriyäù ||287||
snänäçaktau ca madhyähne snänam äcärya mäntrikam |
yathoktaà bhagavat-püjäà çaktaç cet prägvad äcaret ||288||
atha vaiñëava-vaisvadevadi-vidhiù
tataù kåñëärpitenaiva çuddhenänena vaiñëavaù |
vaiçvadevädikaà daivaà karma paitraà ca sädhayet ||289||
tad uktaà ñañöhe dina-vibhäge tu kuryät païca mahä-makhän |
daivo homena yajïaù syät bhautas tu bali-dänatah ||290||
paitro vipränna-dänena paitreëa balinäthavä |
kiïcid anna-pradänäd vä tarpaëäd vä catur-vidhaù ||291||
nå-yajïo’tithi-satkärät hanta-käreëa cämbunä |
brahma-yajïo veda-japät puräëa-paöhanena vä ||292||
tan-nityatä
kaurme—
akåtvä tu dvijaù païca mahä-yajïän dvijottamaù |
bhuïjéta cet su-müòhätmä tiryag-yonià sa gacchati ||293||
atha vaiñëava-çräddha-vidhiù
präpte çräddha-dine 'pi präg annaà bhagavate 'rpayet |
tac-cheñeëaiva kurvéta çräddhaà bhägavato narah ||294||
yac ca småtau—
gåhägni-çiñu-devänäà yaténäà brahmäcäriëäm |
pitå-päko na dätavyo yävat piëòän na nirvapet ||295|| iti |
édåë sämänya-vacanam viçeña-vacana-vrajaih |
çruti-småti-puräëädi- varttibhir bädhyate dhruvam ||296||
tathä ca pädme—
viñëor niveditännena yañöavyaà devatäntaram |
pitåbhyaç cäpi tad deyam tad änantyäya kalpate ||297||
mokña-dharme näradoktau—
sätvataà vidhim ästhäya präë sürya-mukha-nisåtam |
püjäyäm äsa deveçaà tac-cheñeëa pitämahän ||298||
brahmäëòa-puräëe—
yaù çräddha-käle hari-bhukta-çeñam
dadäti bhaktyä pitå-devatänäm |
tenaiva piëòäàs tulasé-vimiçrän
äkalpa-koöià pitaraù su-tåptäù ||299||
skände—
devän pitèn samuddiçya yad viñëor viniveditam |
tän uddiçya tathä kuryät pradänaà tasya caiva hi ||300||
prayänti tåptim atuläà sodakena tu tena vai |
mukunda-gätra-lagnena brähmaëänäà vilepanam ||301||
candanena tu piëòanam kartavyaà pitå-tåptaye |
devänäà ca pitèëäà ca jäyate tåpti-rakñayä ||302||
evaà kåte mahé-pala mä bhavet saàçayaù kvacit ||303||
tatraiva çré-purusottama-khaëòe—
annädyaà çräddha-käle tu patitädyair nirékñitam |
tulasé-dala-miçreëa salilenäbhiñiïcayet ||304||
tad-annaà çuddhatäm eti viñëor naivedya-miçritam |
viñëor naivedya-çeñaà tu tasmäd deyaà dvijätmanäm |
piëòe caiva viçeñena pitèëäà tåptim icchatä ||305||
tatraiva çré-brahma-närada-saàväde—
pitèn uddiçya yaiù püjä keçavasya kåtä naraih |
tyaktvä te närakéà péòäà muktià yänti mahä-mune ||306||
dhanyäs te mänavä loke kali-käle viçeñatah |
ye kurvanti harer nityaà pitr-arthaà püjanaà mune ||307||
kià dattair bahubhir piëòair gayä-çräddhädibhir mune |
yair arcito harir bhaktyä pitr-arthaà ca dine dine ||308||
yam uddiçya hareù püjä kriyate muni-puìgava |
uddhåtya narakäväsät taà nayet paramaà padam ||309||
yo dadäti hareù sthänaà pitèn uddiçya närada |
kartavyaà hi pitèëäà yat tat kåtaà tena bho dvija ||310||
çrutau ca—
eka eva näräyaëa äsét, na brahmä, neme dyävä-påthivyau, sarve deväù, sarve pitaraù, sarve manusyäù | viñëunä açitam açnanti viñëunäghrätaà jighranti, viñëunä pétaà pibanti, tasmäd vidhvaàso viñëüpähåtaà bhakñayeyuù ||311|| iti |
ata evoktaà çré-bhagavatä viñëu-dharme—
präëebhyo juhuyäd annaà man-niveditam uttamam |
tåpyanti sarvadä präëä man-nivedita-bhakñaëät ||312||
tasmät sarva-prayatnena pradeyaà man-niveditam |
mamäpi hådaya-sthasya pitèëäà ca viçeñataù ||313||
kià ca tatraivänyatra—
bhakñyaà bhojyaà ca yat kiïcid anivedyägra-bhoktari |
na deyaà pitå-devebhyaù präyaçcitté yato bhavet ||314||
svargädau kathito devair agra-bhug bhagavän hariù |
yajïa-bhäga-bhujo deväs tatas tena prakalpitäù ||315||
skände çré-märkaëòeya-bhagératha-saàväde—
yas tu vidyä-vinirmuktaà mürkhaà matvä tu vaiñëavam |
vedavidbhyo’vadäd vipraù çräddhaà tad räkñasaà bhavet ||316||
siktha-mätraà tu yad bhuìkte jalaà gaëòüña-mätrakam |
tad-annaà meruëä tulyaà taj jalaà sägaropamam ||317||
brahma-puräëe çré-brahma-vacanam—
çaìkhäìkita-tanur vipro bhuìkte yasya ca veçmani |
tad-annaà svayam açnäti pitåbhiù saha keçavaù ||318||
småtiç ca—
suräbhäëòastha-péyüñaà yathä naçyati tat-kñaëät |
cakräìka-rahitaà çräddhaà tathä çätätapo’bravét ||319||
kià ca, çré-viñëu-rahasye—
niveçayen naro mohäd anya-paìktau hareù priyam |
sa paten niraye ghore paìkti-bhedé narädhamaù ||320||
atha çré-bhagavad-arpaëe niñiddham
niveditaà yad anyasmai tad ucchiñöaà hi kathyate |
ataù kathaïcid api tan na çré-bhagavate’rpayet ||321||
tathä caikädaça-skandhe çré-bhagavad-uktau [BhP 11.11.40]—
api dépävalokaà me nopayuïjyän niveditam ||322||
näradéye—
pitå-çeñaà tu you dadyäd dharaye paramätmane |
retodäù pitaras tasya bhavanti kleça-bhäginaù ||323||
çré- viñëu-dharme—
hari-çeñaà havir dadyät pitèëäm akñayaà bhavet |
na punaù pitå-çeñaà tu harer brahmädi-sad-guroù ||324||
anyatra ca—
dakñädayaç ca pitaro bhåtyä indrädayaù suräù |
atas tad-bhakta-çeñaà tu viñëor naiva nivedayet ||325|| iti |
evam ävaçyakaà kåtvä vaiñëavebhyo vibhajya ca |
çréman-mahä-prasädännaà bhuïjéta saha bandhubhiù ||326||
tathä ca prahläda-païcarätre—
svabhävasthaiù karma-jaòän vaïcayan draviëädibhiù |
harer naivedya-sambhärän vaiñëavebhyaù samarpayet ||327||
ataeva vaiñëava-tantre—
harer niveditaà kiïccin na dadyät karhicid budhaù |
abhaktebhyaù saçalyebhyo yad davan niraye vrajet ||328||
viñëu-dharmottare—
avaiñëave deva-dhåtaà nirmälyaà na prayacchati |
naivedyaà vä mahäbhäga tasya tuñyati keçavaù ||329|| iti |
kathaïcid api näçnéyäd akåtvä kåñëa-püjanam |
na cäsamarpya govinde kiïcid bhuïjéta vaiñëavaù ||330||
atha püjä-vyatirikta-bhojana-doñäù
çré-kürma-puräëe—
anarcayitvä govindaà yair bhuktaà dharma-varjitaiù |
çväna-viñöhä-samaà cännaà néraà ca surayä samam ||331||
kià ca—
yo mohäd athavälasyäd akåtvä devatärcanam |
bhuìkte sa yäti narakaà çükareñv iha jäyate ||332||
viñëu-dharmottare—
eka-kälaà dvikälaà vä tri-kälaà püjayed dharim |
apüjya bhojanaà kurvan narakäëi vrajen naraù ||333||
näradéye ca—
prätar madhyandinaà säyaà viñëu-püjä småtä budhaiù |
açakto vistareëaiva prätaù sampüjya keçavam ||334||
madhyähne caiva säyaà ca puñpäïjalim api kñipet |
madhyähne vä vistareëa saàkñepeëäthavä harim ||335||
sambhojya bhojanaà kuryäd anyathä narakaà vrajet ||336||
athänarpita-bhoga-niñedhaù
häyaçérña-païcarätre—
na tv eväpüjya bhuïjéta bhagavantaà janärdanam |
na tat svayaà samaçnéyät yad viñëau na nivedayet ||337||
brahmäëòa-puräëe –
patraà puñpaà phalaà toyam anna-pänädyam auñadham |
anivedya ca bhuïjéta yad ähäräya kalpitam ||338||
anivedyaà tu bhuïjänaù präyaçcitté bhaven naraù |
tasmät sarvaà nivedyaiva viñëor bhuïjéta sarvadä ||339||
pädme gautamämbaréña-saàväde—
ambaréña gåhe pakvaà yad abhéñöaà sadätmanaù |
anivedya harer bhuïjan sapta-kalpäni näraké ||340||
tatraivottara-käëòe çivomä-saàväde (6.253.112)—
avaiñëavänäà yac cännaà patitänäà tathaiva ca |
anarpitaà tathä viñëau çva-mäàsa-sadåçaà bhavet ||341||
viñëu-småtau—
anivedya tu yo bhuìkte haraye paramätmane |
majjanti pitaras tasya narake çäçvatéù samäù ||342||
ataeva gautmämbaréña-saàväde—
ambaréña navaà vastraà phalam annaà rasädikam |
kåtvä viñëüpabhuktaà tu sadä sevyaà hi vaiñëavaiù ||343||
viñëu-dharmägnipuräëayoù—
gandhänna-vara-bhakñyäàç ca srajo väsäàsi bhüñaëam |
dattvä tu devadeväya tac-cheñäëy upabhuïjate ||344||
gäruòe—
pädodakaà piben nityaà naivedyaà bhakñayed dhareù |
çeñäç ca mastake dhäryä iti vedänuçäsanam ||345||
ñañöha-skandhe puàsavana-vrata-prasaìge [BhP 6.19.20]—
udväsya devaà sve dhämni tan niveditam agrataù |
adyäd ätma-viçuddhy-arthaà sarva-kämärtha-siddhaye ||346||
añöama-skandhe ca payo-vrata-prasaìge [BhP 8.16.42]—
niveditaà tad-bhaktäya dadyäd bhuïjéta vä svayam ||347||
gautaméya-tantre—
çuklopacära-sambhärair nityaço harim arcayet |
nivedya kåñëäya vidhivad annaà bhuïjéta tat svayam |
athavä sätvate dadyäd yadi labhyate bhaktitaù ||348||
çarat-pradépe ca—
bhakta-kñaëa-kñaëo devaù småtiù sevä sva-veçmani |
sva-bhojyasyärpaëaà dänaà phalam indrädi-durlabham ||349||
atha naivedya-bhakñaëa-vidhiù
dåñövä mahä-prasädännaà tat präì natväbhimantrayet |
sveñöa-nämnä tato müla-manunä vära-saptakam ||350||
dharmaräjädi-bhägaà cäpäsya çré-caraëämåtam |
tulaséà cätra nikñipya çlokän saìkértayed imän ||351||
yasyocchiñöaà hi väïchanti brahmädyä åñayo’maläù |
siddhädyäç ca hares tasya vayam ucchiñöa-bhojinaù ||352||
kià ca—
yasya nämnä vinaçyanti mahäpätaka-räçayaù |
tasya çré-kåñëa-devasya vayam ucchiñöa-bhojinaù ||353||
ucchiñöa-bhojinas tasya vayam adbhuta-karmaëaù |
yo bälya-lélayä täàs tän pütanädén apätayat ||354||
ekädaça-skandhe [BhP 11.6.46]—
tvayopabhukta-srag-gandha-väso'laìkära-carcitäù |
ucchiñöa-bhojino däsäs tava mäyäà jayemahi ||355||
yato’måtopastaraëam aséty uktvä yathä-vidhi |
païca präëähutéù kåtvä bhuïjéta purataù prabhoù ||356||
çré-viñëu-puräëe [ViP 3.11.77, 79-80, 82-3, 86-91, 95-6, 98] aurva-sagara-saàväde—
praçasta-ratna-päëis tu bhuïjéta prayato gåhé ||357||
puëya-gandhau çasta-mälya-dhäré caiva nareçvara |
naika-vastra-dharo’thärdra-päëi-pädo mahépate ||358||
viçuddha-vadanaù préto bhuïjéta na vidiì-mukhaù |
präì-mukhodaì-mukho väpi na caivänya-manä naraù ||359||
dattvä tu bhaktaà çiñyebhyaù kñudhitebhyas tathä gåhé |
praçasta-çuddha-pätre tu bhuïjétäkupito dvijaù ||360||
näsandi-saàsthite pätre nädeçe ca nareçvara |
näkäle nätisaìkérëe dattvägraà ca naro’gnaye |
näçeñaà puruño’çnéyäd anyatra jagaté-pate ||361||
madhvambhu-dadhi-sarpibhyaù saktubhyaç ca vivekavän |
açnéyät tan-mayo bhütvä pürvaà tu madhuraà rasam ||362||
lavaëämle tathä madhye kaöu-tiktädikäàs tataù |
präg dravaà puruño’çnéyän madhye kaöhinäçanam ||363||
ante punar draväçé tu balärogye na muïcati |
païca-gräsaà mahä-maunaà präëädyäpyäyanäya tat ||364||
bhuktvä samyag athäcamya präì-mukhodaìmukho’pi vä |
yathävat punar äcämet päëé prakñälya mülataù ||365||
svasthaù praçänta-cittas tu kåtäsana-parigrahaù |
abhéñöa-devatänäà tu kurvéta smaraëaà naraù ||366||
agastir agnir baòavänalaç ca
bhuktaà mayännaà jarayatv açeñam |
sukhaà ca me tat-pariëäma-sambhavaà
yacchantv arogo mama cästu dehe ||367||
viñëuù samastendriya-deha-dehé
pradhäna-bhüto bhagavän yathaikaù |
satyena tenättam açeñam annam
ärogyadaà me pariëämam etu ||368||
ity uccärya sva-hastena parimåjya tathodaram |
anäyäsa-pradäyéni kuryät karmäëy atandritaù ||369||
kaurme vyäsa-gétäyäm—
präì-mukho’nnäni bhuïjéta süryäbhimukham eva vä |
äsénaù sväsane siddhe bhümyäà pädau nidhäya ca ||370||
äyuñyaà präì-mukho bhuìkte yaçasyaà dakñiëämukhaù |
çriyaà pratyaì-mukho bhuìkte åtaà bhuìkte udaì-mukhaù ||371||
païcärdro bhojanaà kuryäd bhümau pätraà nidhäya ca |
upaväsena tat tulyaà manur äha prajäpatiù ||372||
upalipte çucau deçe pädau prakñälya vai karau |
äcamyärdränano’krodhaù païcärdro bhojanaà caret ||373||
mahä-vyähåtibhis tv annaà pariväryodakena tu |
amåtopastaraëam asétyapoçäna-kriyäà caret ||
svähä-praëava-saàyuktäà präëäyety ähutià tataù |
apänäya tato hutvä vyänäya tad-anantaram ||375||
udänäya tataù kuryät samänäyeti païcamém |
vijïäya tattvam eteñäà juhuyäd ätmani dvijäù ||376||
çeñam annaà yathäkämaà bhuïjéta vyaïjanair yutam |
dhyätvä tan-manasä devam ätmänaà vai prajäpatim ||377||
amåtäpidhänam aséty upariñöäd apaù pibet ||378||
kià ca, tatraiva—
yad bhuìkte veñöita-çirä yac ca bhuìkte vidiì-mukhaù |
sopänatkaç ca yad bhuìkte sarvaà vidyät tad äsuram ||379||
närdha-rätre na madhyähne näjérëaà närdra-vastra-dhåk |
na ca bhinnäsana-gato na yäne saàsthito’pi vä ||380||
na bhinna-bhäjane caiva na bhümyäà na ca päëiñu |
anärogyam anäyuñyam asvargyaà cätibhojanam |
apuëyaà loka-vidviñöaà tasmät tat parivarjayet ||381||
kià ca—
na väma-hastenoddhåtya pibed vaktreëa vä jalam ||382||
viñëu-småtau—
pibataù patate toyaà bhäjane mukha-nirgayam |
abhojyaà tad bhaved annaà bhuktvä cändräyaëaà caret ||383||
märkaëòeye—
bhuïjétännaà ca tac-citto hy antarjäsu sadä naraù |
upaghätäd åte doñännännasyodérayed budhaù ||384||
anyatra ca—
hastädåte’mbunänyenän açnan päträd åte pibet |
dakñiëaà tu parityajya väme néraà nighäpayet |
abhojyaà tad bhaved annaà pänéyaà ca surä-samam ||385||
tåpto dadyäd dhi tad-annaà çeñaà durgata-tåptaye ||386||
samyag äcamya dakñäìghrer aìguñöhe väri nikñipet ||387||
tataù saàsmåtya santuñöaù puñöidäm iñöa-devatäm |
sannikåñöair våtaù çiñöair japed anna-pater manün |
annapate’nnasya no dehi ||388|| ity ädi |
bhakñayed atha tämbülaà prasädaà vallavé-prabhoù |
çiñöair iñöair japed divyaà bhagavan näma-maìgalam ||389||
atha naivedya-mähätmyam
värähe—
yo mamaivärcanaà kåtvä tatra präpaëam uttamam |
çeñam annaà çam açnäti tataù saukhyataraà nu kim ||390||
skände—
tavopahäraà bhuktvä yaù sevate yajïa-püruñam |
sevitaà tena niyataà puroòäço mahädhiyä ||391||
kià ca tatraiva—
çaìkhodakaà tértha-varäd variñöhaà
pädodakaà tértha-gaëäd gariñöham |
naivedya-çeñaà kratu-koöi-puëyaà
nirmälya-çeñaà vrata-däna-tulyam ||392||
naivedya-çeñaà tula-sévi-miçraà
viçeñataù päda-jalena siktam |
yo’çnäti nityaà purato muräreù
präpnoti yajïäyuta-koöi-puëyam ||393||
ñaòbhir mäsopaväsais tu yat phalaà parikértitam |
viñëor naivedya-çeñe yat phalaà tad bhuïjatäà kalau ||394||
kià ca, tatra çré-çälagräma-çilä-mähätmye—
bhaktyä bhunakti naivedyaà çälagräma-çilärpitam |
koöià makhasya labhate phalaà çata-sahasraçaù ||395||
brahma-väri-gåhasthaiç ca vänaprasthaiç ca bhikñubhiù |
bhoktavyaà viñëu-naivedyaà nätra käryä vicäraëä ||396||
bhuktvänya-deva-naivedyaà dvijaç cändräyaëaà caret |
bhuktvä keçava-naivedyaà yajïa-koöi-phalaà labhet ||397||
tatraiva çré-brahma-närada-saàväde—
agniñöoma-sahasrais tu väjapeya-çatair api |
tat phalaà präpyate nünaà viñëor naivedya-bhakñaëät ||398||
hådi rüpaà mukhe näma naivedyam udare hareù |
pädodakaà ca nirmälyaà mastake yasya so’cyutaù ||399||
kià ca—
pävanaà viñëu-naivedyaà sura-siddharñibhiù småtam |
anya-devasya naivedyaà bhuvattväcändräyaëaà caret ||400||
koöi-yajïais tu yat puëyaà mäsopoñaëa-koöibhiù |
tat phalaà präpyate pumbhir viñëor naivedya-bhakñaëät ||401||
tulasyäç ca rajo-juñöaà naivedyasya ca bhakñaëam |
nirmälyaà ca dhåtaà yena mahä-pätaka-näçanam ||402||
båhad-viñëu-puräëe --
naivedyaà jagadéçasya anna-pänädikaà ca yat |
brahmavan nirvikäraà hi yathä viñëus tathaiva tat ||403||
vikäraà ye prakurvanti bhakñaëe tad dvijätayaù ||404||
kuñöha-vyädhi-samäyuktäù putra-dära-vivarjitäù ||
nirayaà yänti te viprä yasmän nävartate punaù ||405||
viñëudharmottare—
navam annaà phalaà puñpaà nivedya madhusüdane |
paçcäd bhuìkte svayaà yaç ca tasya tuñyati keçavaù ||406||
brahmäëòa-puräëe—
mukundäçana-çeñaà tu yo hi bhuìkte dine dine |
sikthe sikthe bhavet puëyaà cändräyaëa-çatädhikam ||407||
anyaträpi—
ekädaçé-sahasrais tu mäsopoñaëa-koöibhiù |
tat phalaà präpyate pumbhir viñëor naivedya-bhakñaëät ||408|| iti |
tato yathoktam äcamya tämbülädi vibhajya ca |
mahä-prasädaà däsyena gåhëéyät prayataù svayam ||409||
tathä ca navama-skandhe çrémad-ambaréña-carite [BhP 9.4.20]—
kämaà ca däsye na tu käma-kämyayä
yathottamaçloka-janäçrayä ratiù ||410||
naivedya-bhakñaëe yac ca nirmälya-grahaëe ca yat |
mähätmyam ädau likhitaà jïeyaà sarvam ihäpi tat ||411||
iti çré-gopäla-bhaööa-vilikhite çré-bhagavad-bhakti-viläse
mahä-prasädo näma navamo viläsaù |
Sri Garga-Samhita | Oraciones Selectas al Señor Supremo | Devotees Vaishnavas | Dandavat pranams - All glories to Srila Prabhupada | Dandavat pranams | Santos Católicos | El Mundo del ANTIGUO EGIPTO II | El Antiguo Egipto I |Archivo Cervantes | Neale Donald Walsch | Sivananda Yoga | SWAMIS | Hari Katha | Hinduismo | Biografías
No hay comentarios:
Publicar un comentario