martes, 19 de enero de 2010

Radha Krishna Ganodesa Dipika - Rupa Goswami

Fotos
Devoción
harekrsna

Jagadananda Das

Profile

Jan Brzezinski (Jagadananda Das) has a Ph.D. from the University of London School of Oriental Studies. He teaches Sanskrit at the Swami Rama Sadhaka Grama in Rishikesh, India. He is also editor of the Gaudiya Grantha Mandira (www.granthamandira.com), a repository of digitized Sanskrit texts related principally to Vaishnavism. He is currently working on an annotated translation of Dana-keli-kaumudi. http://jagadanandadas.blogspot.com/

Location - Rishikesh, India

Description

This work is a genuine work of Srila Rupa Goswami, even though it is not the of the high poetical standard that we usually expect of Rupa. Nevertheless, it is consistent not only with the use of names in Rupa’s other works, but also with those of Raghunath and Krishnadas Kaviraj in Govinda-lilamrita. It is mentioned as his in the Vaishnava-toshani and Bhakti-ratnakara. The date of the Brihad-bhagah is given as 1472 Saka, or 1550-1551 CE.

Basically, the Brihad-bhaga deals with parikaras of the vatsalya and madhura-rasas, the Laghu section with sakhya and dasya. More detail about Radha and Krishna themselves is given in the latter part.

It is a bit hard to know how to classify this work. I am placing it in this section as a supplementary smarana-paddhati, like Dhyanachandra, etc. It could also be seen as a supplement to the Bhakti-rasamrita-sindhu (3rd division) and Ujjvala-nilamani (chapters 1-9).

(Jagat 2006-03-15)

I added (Version 1.02) as footnotes some verses from a Nimbarki work called Sudharmadhva-bodha (author unknown), which corroborates information about the ashta-sakhis. A few more corrections also.

Source texts

I used various sources to produce this text, including the extensive quotes found in Siddha Baba’s Sadhanamrita-candrika. The main source, however, is the edition published by Medinindralal Mitra (1971) which is available from the Bhajan Kutir of Bhakti Hridoy Bon Maharaj in Vrindavan.

Radha Krishna Ganodesa Dipika

Rupa Gosvami

rädhä-kåñëa-gaëoddeça-dépikä

båhad-bhägaù prathamaù

vande guru-pada-dvandvaà bhakta-vånda-samanvitam |

çré-caitanya-prabhuà vande nityänanda-sahoditam ||1||

çré-nanda-nandanaà vande rädhikä-caraëa-dvayam |

gopéjana-samayuktaà våndävana-manoharam ||2||

granthärambhaù

ye sütritäù satä ratyä prasiddhäù çästra-lokayoù |

vyäkriyante paréväräs te våndävana-näthayoù ||3||^¹

mäthura-maëòale loke grantheñu vividheñu ca |

puräëe cägamädau ca tad-bhakteñu ca sädhuñu ||4||

te samäsäd vilikhyante sva-suhåt-parituñöaye |

anupürvé-vidhänena rati-prathita-vartmanaù ||5||

te kåñëasya parévärä ye janä vraja-väsinaù |

paçu-päläs tathä viprä bahiñöhäç ceti te tridhä ||6||

tatra paçupäläù—

paçu-päläs tridhä vaiçyä äbhérä gurjaräs tathä |

gopa-vallabha-paryäyä yadu-vaàça-samudbhaväù ||7||

vaiçyäù—

präyo go-våttayo mukhyä vaiçyä iti saméritäù |

anye’nulomajäù kecid äbhérä iti viçrutäù ||8||

äbhéräù—

ägavädy anu tat-samyäd^² äbhéräç ca småtä ime |

äbhéräù çüdra-jätéyä go-mahiñädi-våttayaù |

ghoñädi-çabda-paryäyäù pürvato nyünatäà gatäù ||9||

gurjaräù—

kincid äbhérato nyünas chagädi-paçu-våttayaù |

goñöha-pränta-kåtäväsäù puñöäìgä gurjaräh småtäù ||10||

vipräù—

sarva-veda-vido vipräù yäjanädy-adhikäriëaù^³ ||11||

bahiñöhaù—

bahiñöhaù käravaù proktä nänä-çilpopajévinaù |

ebhiù païca-vidhair eva parivärä harer iha ||12||

püjyä bhrätå-bhaginy-ädyä dütyo däsäç ca çilpinaù |

däsikäç ca vayasyäç ca preyasyaç ceti te’ñöadhä ||13||

manyä bhrätr-ädayas tasya vayasyäù sevakädayaù |

çré-goñöha-yuvaräjasya preyasyaç ca pura-kramät ||14||

püjyäù—

püjyäù pitämahädyäç ca tathä jïeyä mahésuräù |

pitämaho harer gauraù sita-keçaù sitämbaraù ||15||

maìgalämåta-parjanyaù parjanyo näma ballavaù^⁴ |

yaù surarñer nideçena lakñmé-bhartur upäsanäm ||16||

variñöho vraja-goñöhénäà sa kåñëasya pitämahaù |

purä nandéçvare cakre çreñöha-santati-käìkñayä ||17||

väg amürtä tate vyomni^⁵ präduräsét priyaìkaré |

“tapasänena dhanyena bhävinaù païca te sutäù ||18||

varéyän madhyamas teñäà nanda-nämä bhaviñyati |

nandanas tasya vijayé bhavitä vraja-nandanaù ||19||

suräsura-çikhä-ratna-néräjita-padämbujaù |”

tuñöas tatra vasann atra prekñya keçinam ägatam ||20||

pariväraih samaà sarvair yayau bhéto båhad-vanam |

pitämahé mahé-mänyä kusumbhäbhä harit-paöä |

varéyaséti vikhyätä kharvä kñéräbha-kuntalä ||21||

pitåvyau pitur urjanya-räjanyau ballavau ca yau |

naöé suverjanäkhyäpi^⁶ pitämaha-sahodarä ||22||

guëavéraù patir yasyäù süryasyähvaya-paööanam |

pitä vraja-janänando^⁷ nando bhuvana-vanditaù ||23||

tundilaç candana-rucir bandhujéva-nibhämbaraù |

tila-taëòulitaà kürcaà dadhäno lamba-vigrahaù ||24||

upanandänujo nando vasudeva-suhåttamaù |

gopa-räja-yaçode ca kåñëa-tätau vrajeçvarau ||25||

vasudevo’pi vasubhir^⁸ divyatéty eña bhaëyate |

yathä droëa-svarüpaç ca khyätaç cänakadundubhiù ||26||

nämedaà gäruòe proktaà mathurä-mahimä-krame |

våñabhänur vraje khyäto yasya priya-suhåd-varaù ||27||

mätä gopa-yaço-dätré yaçodä çyamala-dyutiù^⁹ |

mürtä vatsalateväsau çakracäpa-nibhämbarä ||28||

nätisthüla-tanuù kiïcid dérgha-mecaka-kuntalä |

aindavé kértidä yasyäù priyä präëa-sakhé varä ||29||

gokulädhéça-gåhiëé yaçodä devaké-sakhé |

gopeçvaré goñöha-räjïé kåñëa-mäteti bhaëyate ||30||

tathä ca ädi-puräëe—

dve nämné nanda-bhäryäyä yaçodä devakéti ca |

ataù sakhyam abhüt tasyä devakyä çauri-jäyayä ||31||

rohiëé båhad-ambäsya praharñärohiëé sadä |

snehaà yä kurute räma-snehät koöi-guëaà harau ||32||

upanando’bhinandaç ca pitåvyau pürvajau pituù |

pitåvyau tu kanéyäàsau syätäà sannanda-nandanau ||33||

ädyaù sitäruëa-rucir dérgha-kürco harit-paöaù |

tuìgé priyäsya säraìga-varëä säraìga-çätikä ||34||

dvitiyaù kambu-ramya-çré-lamba-kürco’sitämbaraù |

bhäryäsya pévaré néla-paöä päöala-vigharä ||35||

sunandäpara-paryäyaù sannandasya ca päëòuraù^¹⁰ |

çyäma-celaù sita-dvi-tri-keço’yaà keçava-priyaù ||36||

bhäryä kuvalayärakta-celä kuvalaya-cchaviù |

nandanaù çitikaëöhäbhaç caëòäta-kusumämbaraù ||37||

apåthag-vasatiù piträ^¹¹ taruëa-praëayé harau |

atulyäsya priyä vidyut-käntir abhra-nibhämbarä ||38||

sänandä nandiné ceti pitur ete sahodare |

kalmäña-vasane rikka-dante ca phena^¹²-rociñé ||39||

mahänélaù sunélaç ca ramaëav etayoù kramät |

pitur ädya-pitåvyasya putrau kaëòava-daëòavau^¹³ ||40||

subale mudam äptau yau yayoç cäru mukhämbujam |

räjanyau yau tu däyädau nämnä tau cäöu-bäöukau ||41||

dadhisärä-haviùsäre sadharmiëyau kramät tayoù |

mätämaho mahotsäho syäd asya sumukhäbhidhaù ||42||

lamba-kambu-sama-çmaçruù pakva-jambu-phala-cchaviù |

khyätä mätämahé goñöhe päöalä nämadheyataù ||43||

mätämahé tu mahiñé dadhi-päëòura-kuntalä |

paöalä päöalé-puñpa-paöaläbhä harit-paöä ||44||

priyä sahacaré tasyä mukharä näma ballavé |

vrajeçvaryai dadau stanyaà sakhé-sneha-bhareëa yä ||43||

sumukhasyänujaç cäru-mukho’ïjana-nibha-cchaviù |

bharyäsya kulaté-varëä valäkä näma ballavé |

golo mätämahé-bhrätä dhümala-vasana-cchaviù ||44||

hasito yaù svasur bhärträ sumukhena krudhoddhuraù |

durväsasam upäsyaiva kulaà lebhe vrajojjvalam ||45||

yasya sä jaöilä bhäryä dhvaìkha^¹⁴-varëä mahodaré |

yaçodhara-yaçodeva-sudevädyäs tu mätuläù ||46||

atasé-puñpa-rucayaù päëòurämbara-samvåtäù |

yeñäà dhümrapaöä bhäryä karkaöé-kusuma-tviñaù ||47||

remä-romä-suremäkhyäù pävanasya pitåvya-jäù |

mätåsväsuù patir mallaù svasä matur yaçasviné |

yaçodevé-yaçasvinyäv ubhe mätuù sahodare ||48||

dadhisärä-haviùsäre ity anye nämané tayoù |

jyeñöhä çyämänujä gauré hiìgulopama-väsasé ||49||

caöu-bäöukayor bhärye te räjanya-tanüjayoù |

putraç cärumukhasyaikaù sucäru-näma-çobhanaù ||50||

gola-bhrätuù sutä yasya bhäryä nämnä tulävaté |

pitämaha-samäs tuëòu-kuöera-puraöädayaù ||51||

kilä’ntakela-téläöa-kåpéöa-puraöädayaù |

goëòa-kalloööa-käraëòa-taréñaëa-varéñaëäù |

véräroha-varäroha-mukhyä mätämahopamäù ||52||

våddhäù pitämahé-tulyäù çiläbheré çikhämbarä |

bhäruëé-bhaìgurä-bhaìgé-bhäraçakhä-çikhädayaù ||53||

bhäruëòä-jaöilä-bhelä-karälä-karabälikäù |

ghargharä-mukharä-ghorä-ghaëöä-ghoëé-sughaëöikäù ||54||

dhväìkaruëöé-häëòé-tuëòé-òiìgimä-maïjubäëikäù |

cakkiëé-coëòikä-cuëòé-òiëòimä-puëòabäëikäù |

òämané-òämaré-òumbé-òaìkä^¹⁵ matämahé-samäù ||55||

maìgalaù piìgalaù piìgo mäöharaù péöha-paööiçau |

çaìkaraù saìgaro bhåìgo ghåëé-ghäöika-säraghäù ||56||

paöhéra-daëòi-kedäräù saurabheya-kaläìkuräù |

dhuréëa-dhürva-cakräìgä maskarotpala-kambaläù ||57||

supakña-saudha-häréta-harikeça-harädayaù |

upanandädayaç cänye sarve’mé janakopamäù ||58||

parjanyaù sumukhaç cemau mithaù sakhyaà paraà gatau |

väg-bandhaà cakratuù prétyä kaiçore tau suhåd-varau^¹⁶ |

tena nandädi-nämänas tiñöhanty anye’pi ballaväù ||59||

vatsalä kuçalä tälé medurä masånä kåpä |

çaìkiné bimbiné miträ subhagä bhoginé prabhä ||60|

çärikä hiìgulä nétiù kapilä dhamanédharä |

pakñatiù päöakä puëòé sutuëòä tuñöir aïjanä ||61||

taraìgäkñé taralikä çubhadä mälikäìgadä |

viçälä çallaké veëä vartikädyäù prasüpamäù ||62||

ambikä ca kilimbä ca dhätåke stanya-däyike |

ambikeyaà tayor mukhyä vrajeçvaryäù priyä sakhé ||63||

atha mahésuräù—

mahésuräs dvividhä gokulantar vasanti ye |

kulam äçritya vartante kecid anye purohitäù ||64||

vedagarbho mahäyajvä bhagury-ädyaù purodhasaù |

samadhené-mahäkavyä vedikadyäs tad-aìganäù ||65||

sulabhä gautamé gargé caëdilädyä dvija-striyaù^¹⁷ |

kubjikä vämané svähä sulatä säëòilé svadhä |

bhärgavéty-ädayo våddhä brähmaëyo vraja-püjitäù ||66||

paurëamäsé bhagavaté sarva-siddhi-vidhäyiné |

käñäya-väsana gauré käça-keçé daräyatä ||67||

manyä vrajeçvarädénäà sarveñäà vraja-väsinäm |

devarñeù priya-çiñyeyam upadeçena tasya yä ||68||

sändépanià sutaà preñöhaà hitvävantipurém api |

sväbhéñöa-daivata-premnä vyäkulä gokulaà gatä ||69||

atha yüthaù—

yüthaù parijanänäà syäd dvi-vidhänäà mahoccayaù |

vayasyo däsikä dütya ity asau tri-kulo mataù ||70||

yüthasyäväntarä bhedäù kulas tasya tu maëòalam |

gaëasya samaväyaù syät samaväyasya saïcayaù ||71||

saïcayasya samäjaù syät samäjasya samanvayaù |

iti bhedä nava jïeyä laghavaù kramaço budhaiù ||72||

atha sakhé-vargaù—

taträdau kulam älénäà likhyate tat tri-maëòalam^¹⁸ |

täratamyät tayoù premëäà kulasyäsya tri-rüpataù ||73||

samäjo mandalaà ceti gaëaç ceti tad ucyate |

samäjaù parama-preñöha-sakhénäà prathamo mataù ||74||

variñöhaç ca varaç ceti sa samanvaya-yugma-bhäk ||75||

tatra variñöhäù—

variñöhäù sarvataù khyätäù sadä sacivatäà gatäù |

tayor eväsamordhvo vä näsau premëaù samäçrayaù ||76||

prapannäù sarva-suhådäà paramädäraëéyatäm |

apara-guëa-rüpädi-mädhurébhiç ca bhüñitäù ||77||

atha sakhyaù—

lalitä ca viçäkhä ca citrä campakamallikä |

tuëgavidyendulekhä ca raëgadevé sudevikä ||78||

tatra lalitä—

taträdyä lalitä-devé syäd añöäsu varéyasé |

priya-sakhyä bhavej jyeñöhä sapta-viàçati-väsaraiù ||79||

anurädhätayä khyätä vämä prakharatäà gatäù |

gorocanä-nibhäìgé sä çikhi-piïcha-nibhämbarä ||80||

jätä mätari säradyäà pitur eñä viçokataù |

patir bhairava-nämäsyäù sakhä govardhanasya yaù ||81||^¹⁹

viçäkhä—

viçäkhätra dvitéyä syäd ekäcära-guëa-vratä |

priya-sakhyä janir yatra tatraiñäbhyuditä kñaëe |

tärävali-duküleyaà vidyun nibha-tanu-dyutiù ||82||

pituù pävanato jätä mukharäyäù svasuù sutät |

jaöiläyäù svasuù putryäà dakñiëäyäà tu mätari |

bhaved viväha-kartäsyä vähiko näma ballavaù ||83||^²⁰

campakalatä—

tåtéyä campakalatä phulla-campaka-dédhitiù |

ekenähnä kaniñöheyaà cäsa-pakña-nibhämbarä ||84||

pitur ärämato jätä väöikäyäà tu mätari |

voòhä caëòäkña-nämäsyä viçäkhä sadåçé guëaiù ||85||^²¹

citrä—

citrä caturthé käçméra-gauré käca-nibhämbarä |

ñaò-viàçatyä kaniñöhähnäà mädhavämoda-medurä ||86||

caturäkhyät pitur jätä sürya-mitra-pitå-vyajät |

jananyäà carcitäkhyäyäà patir asyäs tu péöharaù ||87||^²²

tuìgavidyä—

païcamé tuìgavidyä syäj jyäyasé païcabhir dinaiù |

candra-candana-bhüyiñöhä kuìkuma-dyuti-çäliné ||88||

päëòu-maëòana-vastreyaà dakñiëa-prakharoditä |

medhäyäà puñkaräj jätä patir asyäs tu bäliçaù ||89||^²³

indurekhä (indulekhä)—

indulekhä bhavet ñañöhé haritälojjvala-dyutiù |

däòimba-puñpa-vasanä kaniñöhä väsarais tribhiù ||90||

velä-sägara-saàjïäbhyäà pitåbhyäà janim éyuñé |

väma-prakharatäà yätä patir asyäs tu durbalaù ||91||^²⁴

raìgadevé—

saptamé raìgadevéyaà padma-kiïjalka-käntibhä |

javä-rägi-duküleyaà kaniñöhä saptabhir dinaiù ||92||

präyeëa campakalatä-sadåçé guëato matä |

karuëä-raìgasäräbhyäà pitåbhyäà janim éyuñé ||93||

asyä vakrekñaëo bhartä kanéyän bhairavasya yaù |^²⁵

sudevé—

sudevé raìgadevyäs tu yamajä mådur añöamé ||94||

rüpädibhiù svasuù sämyät tad-bhränti-bhara-käriëé |

bhräträ vakrekñaëasyeyaà pariëétä kanéyasä ||95||^²⁶

atha varäù—

etad-añöaka-kalpäbhir añöäbhiù kathitä varäù |

etä dvädaça-varñéyäç calad-bälyäù kalävaté ||96||

çubhäìgadä hiraëyäìgé^²⁷ ratnarekhä çikhävaté |

kandarpa-maïjaré phullakalikä’naìga-maïjaré ||97||

tatra kälävaté—

mätulo yo’rka-mitrasya gopo nämnä kaläìkuraù |

kalävaté sutä tasya sindhumatyäm ajäyata ||98||

haricandana-varëeyaà kéra-dyuti-paöävåtä |

kapotaù patir etasyä vähikasyänujas tu yaù ||99||

çubhäìgadä—

çubhäìgadä taòid-varëä viçäkhäyäù kanéyasé |

péöharasyänujeneyaà pariëétä patatriëä ||100||

hiryaëyäìgé—

hiraëyäìgé hiraëyäbhä hariëé-garbha-sambhavä |

sarva-saundarya-sandoha-mandiré-bhüta-vigrahä ||101||

yajvä yaçasvé dharmätmä gopo nämnä mahävasuù |

sa mitraà ravi-mitrasya vicitra-guëa-bhüñitaù ||102||

abhilañya sutaà véraà kanyäà cätimanoharäm |

iñöaà bhäguriëärebhe niyatätmä purodhasä ||103||

tataù sudhämayaù ko’pi sucäruç carur^²⁸ utthitaù |

nanditas taà sucandräyai sadharmiëyai ca dattavän ||104||

tam açnantyäà caruà tasyäm alinde sambhramojjhitä^²⁹ |

suraìgäkhyä vraja-caré kuraìgé raìgiëé-prasüù ||105||

ägatya tarasä tasyä lolä kiïcid abhakñayat |

paçupälé-hariëyau te tato garbham aväpatuù ||106||

sucandrä suñuve putraà stokakåñëaà bruvanti yam |

asoñöha goñöha-madhye sä hiraëyäìgéà suraìgikä ||107||

yä sakhé priya-gändharvä gändharväyäù priyä sadä |

phulläparäjitä-räji-viräjat-paöa-maëòitä ||108||

etäà däratayodäräà dadau våddhäya goduhe |

jaradgaväya^³⁰ gargasya girä gauravato guroù^³¹ ||109||

ratnalekhä—

suto mätåñvasuù sürya-sähvayasya payonidhiù |

tasya putravataù patné miträ kanyäbhiläñiëé ||110||

çraddhayärädhayäïcakre bhäskaraà suta-vaskarä |

prasädena dyuratnasya ratna-lekhäm asüta sä ||111||

manaù-çilä-rucir asau rolamba-rucirämbarä |

våñabhänu-sutä-preñöhä bhänu-çuçrüñaëe ratä ||

vyüòhä bälye kaòäreëa mätä yasya kuöhärikä |^³²

ghürëayanté dåçau ghore mädhavaà prekñya garjati^³³ ||112||

çikhävaté—

dhanyadhanyäd abhüt kanyä^³⁴ suçikhäyäà çikhävaté |

karëikära-dyutiù kundalatikäyäù kanéyasé ||113||

jarat-tittiri-kirméra-paöä mürtaiva mädhuré |

udüòhä garuòeneyaà garjaräkhyena^³⁵ goduhä ||114||

kandarpa-maïjaré—

kandarpa-maïjaré näma jätä puñpäkarät pituù |

jananyäà kuruvindäyäà yasyäù piträ harià varam ||115||

hådikåtya na kuträpi viväho’tra na käryate |

kiìkirätojjvala-rucir vicitra-sicayävåtä ||116||

phullakalikä—

çré-mallät phullakalikä kamalinyäm abhüt pituù |

seyam indévara-çyämä çakra-cäpa-nibhäsvarä ||117||

sahajenänvitä péta-tilakenälika-sthale |

viduro’syäù patir dürän mahiñér ähvayaty asau ||118||

anaìga-maïjaré—

vasanta-ketaké-käntir maïjulänaìga-maïjaré |

yathärthäkñara-nämeyam indévara-nibhämbarä ||119||

durmado madavän asyäù patir yo devaraù svasuù |

priyäsau lalitä-devyä viçäkhäyä viçeñataù ||120||

atha vayasyänäà sämänya-karmäëi likhyante—

veçaù priya-vayasyäyä guru-paty-ädi-vaïcanam |

hariëä prema-kalahe tasyä evänuyäyitä ||121||

abhisäre sahäyatvam annädi-pariveñanam |

äsvädanaà saha-kréòä rahasya-parigopanam ||122||

parihäse tu cäturyaà^³⁶ paricaryä yathocitam |

utkarña-mläni-käritvaà sva-pakña-pratipakñayoù ||123||

tauryatrika-kalolläse ubhayoù paritoñanam |

avakäçocitäcära-sevä-prärthana-bhäñaëam ||124||

ity ädi suñöhu bhüyiñöhaà jïeyam äsäà vicakñanaiù |

sarvä eväkhilaà karma jänant kurvate’pi ca ||125||

tatra käçcin niyuktä syür aniyuktäç ca käçcana |

niyuktäù suñöhu yä yatra likhyante täù kramäd imäù ||126||

tathäpi parama-prestha-sakhyaù çreñöhatayoditäù^³⁷ |

sarvatra lalitä-devé paramädhyakñatäà gatä ||127||

svékåtäkhila-bhäreyaà sandhi-vigrahiëé matä |

aparädhyati rädhäyai mädhave kväpi daivataù ||128||

caëòimoddaëòita-mukhé sakhé-dütébhir^³⁸ ävåtä |

vigrahe prauòhi-väde ca prativäkyopapattiñu ||129||

pratibhäm upalabdhäbhir dhatte vigraham ägrahät |

äyäti sandhi-samaye taöastheva sthitä svayam ||130||

bhagavaty-ädibhir dvärair yuktyä sandhià karoty asau |

pauñpäëäà maëòana-cchatra-çayanolloca-veçmanäm ||131||

nirmitäv indrajälädeù prahelyäà cätikovidä |

tämbüle’dhikåtä yäù syur vayasyä^³⁹ däsikäç ca yäù ||132||

madanonmädiné-väöyäà yäù kinnara^⁴⁰-kiçorikäù |

prasüna-valli-tämbüla-vallé-püga-drumeñu ca ||133||

sakhyaç ca vana-devyaç^⁴¹ ca vara-mälyopajévinäm |

yäù kanyakäç ca sarväsu täsv eñädhyakñatäà gatä ||134||

ratnaprabhädayo’ñöau yäù priya-sakhyo’nukértitäù |

sarvatra lalitä-devyäs tä jïeyäù pratyanantaräù^⁴² ||135||

ratnaprabhä-ratikale taträpy añöäsu viçrute |^⁴³

guëa-saundarya-vaidagdhé-mädhurébhir upägate^⁴⁴ ||136||

atha puñpeñu maëòanam—

kiréöaà bäla-päçyä ca karëapüro laläöikä |

graiveyakäìgade käïcé-kaöake maëi-bandhané ||137||

haàsakaù kaïculéty-ädi vividhaà puñpa-maëòanam |

maëi-svarëädi-kÿptasya maëòanasyätra yädåçaù |

äkäraç ca prakäraç ca kausumasya ca tädåçaù ||138||

kiréöam—

raìginé-hema-yüthébhir nava-mälé-sumälibhiù |

dhåti-mäëikya-gomeda-muktendumaëi-käntibhiù ||139||

vinyastäbhir yathä-çobham äbhiù suñöhu vinirmitam ||140||

kåta-sapta-’çikhaà hema-ketaké-koraka-cchadaiù |

citrakair dhätubhiç citraiç citta.häri harer idam ||141||

kiréöaà puñpapäräkhyaà ratna-päräd api priyam |

gändharvätaù kåtià yasya lalitä samaçikñata ||142||

tat tu païca-çikhaà puñpaiù païca-varëair vinirmitam |

korakair api gändharvä-bhüñaëaà mukuöaà bhavet ||143||

bälapäçyä—

keça-bandhana-òoré ca vicitraiù korakädibhiù |

ävalé gumphitä gäòhaà bälapäçyeti kértitä ||144||

karëapüraù—

täòaìkaà kunòalaà puñpé karëikä karëa-veçöanam |

iti païca-vidhaù proktaù karëapüro’tra çilpibhiù ||145||

tatra täòaìkam—

täla-paträkåtir bhüñä täòaìkaù sa dvidhoditaù |

citra-puñpa-kåtaù svarëa-ketaké-dalajas tathä ||146||

kuëòalam—

mayüra-makarämbhoja-çaçäìkärdhädi-sannibham |

svänurüpaiù kåtaà puñpaiù kuëòalaà bahudhoditam ||147||

puñpé—

catur-varëaiù kramät puñpaiç cakravälatayä kåtaù |

madhye paryäpta-guïjo’yaà stavakaiù puñpitocyate ||148||

karëikä—

räjéva-karëikäyäç ca pita-puñpair vinirmitä |

bhåìgikä-däòimé-puñpa-prota-madhyätra karëikä ||149||

karëa-veñöanam—

yat tu karëaà veñöayati våttaà tat karëa-veñöanam ||150||

laläöikä—

dvi-varëa-puñpa-racitä dvi-pärçvä çoëa-madhyamä |

alakävali-mülasthä puñpa-päöé laläöikä ||151||

graiveyakam—

vartulaç ca catur-grévä kausumyo yatra koñöhikaù |

tad-varëa-puñpakair madhyaà jïeyaà graiveyakaà tu tat ||152||

aìgadam—

kÿpta-puñpa-latä-tantu protair maëòalatäà gataiù |

tri-varëopary-upary-upta-tri-puñpänanam aìgadam ||153||

kaïcé—

kñudra-jhallari-saàvétä citra-gumpha-karänvitä |

païca-varëair viracitä kusumaiù käïcir ucyate ||154||

kaöakaù—

kuòya-våntair latä-tantau protair ekaikaças tu yaù |

kalpito vividhaiù puñpaiù kaöako bahudhoditaù ||155||

maëi-bandhané—

catur-varëa-prasübäìgä gucchä-lambi-tri-dhärikä |

kara-òoré kusuma-jä kértitä maëi-bandhané ||156||

haàsakaù—

påthulä ca catuù-çåìgé puñpa-çåìgäöa-lambikä |

päeçve saumanasä gumphäù sphuranti haàsako bhavet ||157||

kaïculé—

ñaò-varëa-puñpa-vinyäsa-sauñöhavenäti-citritä |

kastüré-väsitäkaëöha-lambi-gucchätra kaïculé ||158||

chatram—

çuklaiù sükñma-çaläkäli-paryuptaiù kusumaiù kåtam |

svarëayüthé-cita-cchatra-daëòaà chatram udéryate ||159||

çayanam—

campakäçoka-paryäpta-malli-gumphita-geëòukä |

navamälé-kåtä tülé vistérëä çayanaà bhavet ||160||

ullocaù—

sücéväpa-sadåk citra-puñpa-vinyäsa-nirmitaù |

khaëòitaiù ketaké-patraiù parëavän malli-lambibhiù ||161||

candrätapaù—

pärçve ca suphalaà muktä-sindhuvära-kaläpakam |

madhya-lambi navämbhojaç candrätapa itéryate ||162||

veñma—

çarakänòhaiù kåta-stambhaà citra-puñpädi-samvåtaiù |

puñpaiù kåta-catuù-khaëòé vividhair veñma bhaëyate ||163||

atha dütyaù—

våndä-våndärikä-melä-muraly-ädyäs tu dütikäù |

kuïjädi-saàskriyäbhijïä våkñäyur-veda-kovidäù ||164||

vaçékåta-sthira-carä^⁴⁵ dvayoù snehena nirbharä |

gauräìgé^⁴⁶ citra-vasanä våndä täsu varéyasé ||165||

viçäkhä—

viçäkhä sarvato-bhadrä^⁴⁷ prema-narma-sakhé^⁴⁸ matä |

akhaëòä’kñéëa-mantreyaà govinde narma-karmaöhä^⁴⁹ ||166||

parijïätärtha-hådayä buddhi-dütyaika-kovidä |

sämni kändarpikopäye däne bhede ca peçalä ||167||

patrabhaìgädi-racane mälyäpéòädi-gumphane |

vicitra-sarvatobhadra^⁵⁰-maëòalädi-vinirmitau ||168||

nänä-vicitra-sütreëa sücéväpa-kriyäsu^⁵¹ ca |

süryärädhana-sämagré-sädhane ca vicakñaëä ||169||

vicitra-deça-géteñu dakñä dhruva-padädiñu |

raìgävali-prabhåtayo yäù sakhyaç citra-kovidäù ||170||

vastra-däsyaù—

mädhavé-mälaté-gandhalekhädyä älayas tathä |

yäç ca vasträdhikäriëyaù sakhyo däsyaç ca sammatäù ||171||

yäraëya-devy-adhikåtäù sarvänanda-camatkåtau |

yäç ca prasüna-våkñeñu sakhyo’dhikåtim äçritäù ||172||

mälikädyäç ca yäs täsu sarväsv adhyakñatäà gatäù |

abhijïä^⁵² campakalatä dütya-tantra-praghaööake ||173||

nigüòhärambha-sambhärä väco-yukti-viçäradä |

upäyena paöimnä ca pratipakñäpakarña-kåt ||174||

phala-prasüna-kandänäà sandhäna-prakriyä-vidhau |

hasta-cäturya-mätreëa nänä-måë-maya-nirmitau ||175||

ñaò-rasänäà parékñäsu süda-çästre ca kovidä |

sitopaläkåti-paöur miñöa-hasteti viçrutä ||176||

pauragavyasya pacane yäù sakhyo däsikäç ca yäù |

kuraìgäkñé-prabhåtayaù sakhyo yä añöa-saìkhyakäù ||177||

sakaleñu druma-latä-gulmeñv adhikåtäç ca yäù |

sakhé-prabhåtayas täsu^⁵³ sampräptädhyakñatäm asau ||178||

citrä—

citrä viciträ cäturyä sarvaträsau praveçiné |

yäne’bhisaraëäbhikhe ñäòguëyasya tåtéyake^⁵⁴ ||179||

nikhileìgita-vijïäne^⁵⁵ nänä-deçéya-bhäñite |

dåñöi-mäträt paricaye madhu-kñérädi-vastunaù ||180||

käca-bhäjana-nirmäëe mantre nirmokiëäà tathä^⁵⁶ |

jyotiù-çästre ca paçu-vräta-caryäyäà kärmaëe’pi ca ||181||

våkñopacära-çästre ca viçeñät päöavaà gatä |

rasänäà pänakädénäà suñöhu nirmäëa-karmaöhä^⁵⁷ ||182||

añöau rasälikädyäù syur yäù sakhyaù parikértitäù |

yäç ca preyädhikäriëyaù sakhyo däsyaç ca sammatäù ||183||

divyauñadhénäà präyeëa hénänäà kusumädibhiù |

tathä vanasthalénäà ca vérudhäà cädhikäritäm ||184||

tuìgavidyä—

labdhäù sakhyädayo yäç ca tatraiñädhyakñatäà gatä |

tuìgavidyä tu vidyänäm añöädaçatayaà çritä^⁵⁸ ||185||

sandhävatéva kuçalä kåñëa-viçrambha-çäliné |

rasa-çästre naye näöye näöakäkhyäyikädiñu ||186||

sarva-gändharva-vidyäyäm äcäryatvam upäçritä |

viçeñän märga-gétädau véëäyäà cätipaëòitä ||187||

maïju-medhädayaù sakhyo yä añöau parikértitäù |

yä dütyaù kuçaläù sandhau ñäòguëyasyädime guëe ||188||

saìgéta-raìga-çäläyäà yäù sakhyo’dhikåtià gatäù |

märdaìgikyaù kalävatyo nartaké-pramukhäç ca yäù ||189||

våndävanäntara-stheñu janeñv adhikåtäç ca yäù |

sakhyaç ca jala-devyaç ca tatraivädhyakñatäà gatä ||190||

indulekhä—

indulekhä bhaven mallägama-tantrokta-mantrake |

vijïäta-vaçya-mantreyaà sämudraka-viçeña-vit ||191||

härädi-gumpha-vaicitrye dantra-raïjana-karmaëi |

sarva-ratna-parékñäyäà paööa-òorädi-gumphane ||192||

lekhe saubhäbgya-yantrasya kovidä yad-bhuje dhåtam |

anyonya-rägam utpädya saubhägyaà janayed varam ||193||

tuìgabhadrädayas tv asyäù sakhyaù syuù pratyanantaräù |

yäs tu sädhäraëä dütyo dvayoù pälindhikädayaù ||194||

täsäà rahasya-värtänäm iyaà bhäjanatäà gatä |

alaìkäre ca veçe ca koña-rakñä-vidhau ca yäù ||195||

sakhyo däsyo’py adhikåtä yäç ca våndävanäntare |

sthaleñv adhikåtä devyas täsv adhyakñatayä sthitä ||196||

raìgadevé—

raìgadevé sadottuìga-häsya-raìga-taraìgiëé |

kåñëägre’pi priya-sakhé-narma-kautühalotsukä ||197||

ñäòguëyasya guëe turye yukti-vaiçiñöyam äçritä |

kåñëasyäkarñaëaà mantraà tapasä pürvam éyuñé ||198||

vicitreñv aìga-rägeñu gndha-yukta-vidhau ca yäù |

kala-kaëöhé-prabhåtayaù sakhyo’ñtau yäù prakértitäù ||199||

sakhyo däsyo’py adhikåtä yäç ca dhüpana-karmaëi |

çiçire’ìgära-dhäriëyas tapartäv api véjane ||200||

äraëyakeñu paçuñu cchekeçu ca mågädiñu |

sakhé-prabhåtayo yäç ca tatraiñädhyakñatäà gatä ||201||

sudevé—

sudevé keça-saàskäraà priya-sakhyäs tathäïjanam |

aìga-saàvähanaà cäsyäù kurvaté pärçvagä sadä ||202||

çärikä-çuka-çikñäyäà läva-kukkuöa-yodhane^⁵⁹ |

bhüri-çäkuna-çästre ca khagädi-ruta-bodhane ||203||

candrodayäbhra^⁶⁰-puñpädi-vahni-vidyä-vidhäv api |

udvartana-viçeñe ca suñöhu kauçalam ägatä ||204||

gaëòüña-kñepa-pätreñu geëòuke çayane’pi ca |

yäù käveré-mukhäù sakhyo’syäs täù pratyanantaräù ||205||

äsanasyädhikäre yäù sakhyo däsyaç ca sammatäù |

pratipakñädi-bhävänäà yä jïänäya caranti ca ||206||

dhürtäù praëidhi-rüpeëa nänä-veça-dharäù striyaù |

yäç ca pakñiñu vanyeñu cchekeñv adhikåtäs tathä |

sakhyaç ca vanadevyaç ca tatraiñädhyakñatäà gatä ||207||

sakhénäà vibhinna-bhäväù—

atha çilpa-niyogäder vivåtiù kriyate’dhunä |

vigrahe grahiläù sakhyaù piëòakä nirvitaëòikä^⁶¹ ||208||

puëòarékä sitäkhaëòé cärucaëòé sudantikä |

akuëöhitä kaläkaëöhé rämacé mecikädayaù ||209||

tamräàçukäpi käntabhä piëòake niçcitägamam |

çliñöair vacana-çauöéryair vilajjayati mädhavam ||210||

haridräbhä hariccelä harimiträëi yä girä |

vitaëòikä vitaëòäbhir nigrahaiù sthänam änayet ||211||

puëòarékä paöaà dhåtvä puëòarékäjina-cchaviù |

puëòarékäìgabhä tarjet puëòarékäkñam ägasi ||212||

çikhaëòiné-tviñä gauré-nämnä sitämbarä sadä |

vakti käöhinya-mädhuryät sitäkhaëòéti yä hareù ||213||

cärucaëòé bhaginyasyäù bhåìgaçyämä taòit-paöé |

cärucaëòatayä väcäà cärucaëòéti bhaëyate ||214||

sudantikä çiréñäbhä karuëöaka-nibhämbarä |

karoty ujjvalam apy eñä päöavair asamujjvalam ||215||

akuëöhitäbja-käëòäbhä visakäëòa-sitämbarä |

ägaù kåñëasya yä vañöi sva-samäja-samåddhaye ||216||

kalakaëöhé kulé-puñpa-varëa-kñérodakämbarä |

vañöi gändharvikä-mänaà yä hareç cätü-käìkñayä ||217||

rämacé lalitä-dhätryäù putré gaura-çukäàçukä |

yayä harir durvacobhir uddhave parihasyate ||218||

piëòa-puñpa-ruciù päëòu-dukülä mecakä sadä |

kåñëasya kurute vyaktam ägas tasyeva yä girä ||219||

atha dütyaù—

sägrahä vigrahädau syur dütyaù skhalita-yauvanäù |

yayä véräpi durväyä gérbhir uddhüya hasyate |^⁶²

peöaré väruòé cäré^⁶³ koöaré kälaöippaëé ||220||

maruëòä moraöä cüòä cuëòaré goëòikädayaù |

piëòakeli-purogänä etäù syur vanagäù sadä ||221||

viñakäëòopama-jaöä peöaré våddha-gurjaré |

väruòir gäruòé veëé-sadåk cikra-veëikä ||222||

kucäré-bhaginé cäré tapaù-kätyäyané småtä |

kaöhora-tapasä kätyäyanéà devéà samäçritä ||223||

äbhéré päëòu-cikurä rajaké kälaöippané |

maruëòä muëòita-çiräù päëòüra-bhrü-kulälikä ||224||

javanä moraöä käça-kusumopama-mürdhajä |

cüòävali-digdha-mukhä laläöe palitojjvalä ||225||

cuëòaré puëòarékäkña-stutärdha-jaraté dvijä |

goëòikeyaà jaradgoëòé muëòa-päëòu-çikhojjvalä ||226||

atha sandhi-dütyaù—

cäturya-sandhi-kuçaläù çivadä saumyadarçanä |

suprasädä sadäçäntä çäntidä käntidädayaù ||227||

sarvathä lalitä-devé jévitäd vastutas tv amé |

mädhavasya parévärais tasyäptä iti manyate ||228||

gändharväyäà prapannäyäà kalahäntaritäà daçäm |

laliteìgitam äsädya harer gaëatayä sthitäù ||229||

saréyeti dhiyä tena nisåñöäù påthu-yatnataù |

kåti-tuñöä nijäbhéñöaà sandhim eva sumantritäù ||230||

vidhäya suñöhu govindäd vindantyaù päritoñikam |

yänti våndävaneçvaryäù prasäda-bhara-pätratäm ||231||

räghavé çivadä saumyadarçanä somavaàçajä |

pauravé suprasädeyaà sadä çäntä tapasviné ||232||

çäntidä-käntide ceti bhümi-deva-kulodbhave |

prasädäd eva devarñer etä väsaà vraje yayuù ||233||

atha dvitéya-maëòalam—

dvitéyo’smän manäì nyüna-premä syän maëòalät puraù |

samäsama-prema-rüpas tad-vargo’yaà nigadyate ||234||

vargaù priya-sakhénäà yaù sama-premety asau mataù |

sa dvidhä syän nitya-siddho bhakti-siddhas tathä bhavet ||235||

nitya-priyäëäà taträpi daça-koöim ito gaëaù |

samaväyo niyutänäà lakñair añöäbhir eva ca ||236||

yad añöakaà para-preñöha-sakhér añöänugacchati |

bahavaù saïcayäs tatra sahasraiù ko’pi païca-ñaiù ||237||

bhavet kaçcic catu-païcaiù kaçcit tricaturair api |

kutaçcid iha sädharmyät präyaù syät saïcayaikatä ||238||

samäjaù saïcayo’nekair eñäpy eka-samäjatä |

bhavet sneha-viçeñeëa kaçcit ñoòaça-bhäg iha ||239||

viàçaty api tathä païca-viàçatyä triàçatä tathä |

ñañöyä kaçcit samäjaù syäc catuùñañöy-ädibhis tathä ||240||

catuùñañöy-ädibhis tatra samäjo’yaà prapaïcyate |

dväbhyäà dvitrais tricaturädibhiç cäléjanair bhavet ||241||

catväriàçad-yüthaù kaçcid evaà païca-çatä bhavet |

sarva-bhävena sädharmye samäjo’pi samanvayä ||242||

ratnaprabhä ratnakalä subhadrä ratikä tathä |

sumukhé ca dhaniñöhä ca kalahaàsé kaläpiné ||243||

mädhavé mälaté candrarekhikä kuïjaré tathä |

hariëé capalä dämné surabhiç ca çubhänanä ||244||

kuraìgäkñé sucaritä maëòalé maëikuëòalä |

candrikä candralalitä paìkajäkñé sumandirä ||245||

rasälikä tilakiné çaurasené sugandhikä |

rämiëé kämanagaré nägaré nägareëikä ||246||

maïjumedhä sumadhurä sumadhyä madhurekñaëä |

tanumadhyä madhuspandä^⁶⁴ guëacüòä varäìgadä ||247||

tuìgabhadrä rasottuìgä raìgaväöé susaìgatä |

citrarekhä viciträìgé modiné madanälasä ||248||

kalakaëöhé çaçikalä kamalä madhurendirä |

kandarpasundaré kämalatikä premamaïjaré ||249||

käveré cäru-kavarä sukeçé maïju-keçikä |

härahérä mahähérä härakaëöhé manoharä ||250||

çré-rädhäyä añöa-sakhyaù sammohana-tantre—

lélävaté sädhikä ca candrikä mädhavé tathä |

lalitä vijayä gauré tathä nandä prakértitä ||251||

anyäç cäñöau—

kalävaté rasavaté çrématé ca sudhä-mukhé |

viçäkhä kaumudé mädhvé çäradä cäñöamé småtä ||252||

tatra ratnabhaväù—

etä nopekñitä uktä nityänäm avadhäraëe |

ity etat-pariväräëäà çré-våndävana-näthayoù ||

asaìkhyänäà gaëayituà diì-mätram iha darçitam |

talpän napänatämbüla-hillola-sthäsakädayaù |

anye’pi ye viçeñäù syuù svayaà ühyäs tu te budhaiù ||

luptatamäsét kåpayä, jyotir-ghaöayaiva bhänumatyäsau |

rüpa-viñayäpi dåñöiù, sarasän çabdän avaikñiñöa ||

çäke dåg-açva-çakre, nabhasi^⁶⁵ nabho-maëi-dine ñañöhyäm |

vrajapati-sadmani rädhä-kåñëa-gaëoddeça-dépikädépi ||

iti çré-rüpa-gosvämi-päda-viracitäyäà

çré-rädhä-kåñëa-gaëoddeça-dépikäyäà

båhad-bhägaù sampürëaù

||0||

rädhä-kåñëa-gaëoddeça-dépikä

laghu-bhägo dvitéyaù

çré-kåñëasya rüpädikaà—

sudhä-lävaëya-mädhurya-dalitäïjana-cikkaëaù |

indranéla-maëiù kià vä nélotpala-ruci-prabhä ||1||

kià vä navya-tamälo’pi megha-puïja-manoharaù |

prabhä märakaté käntiù sudhä-lävaëya-väridhiù ||2||

péta-vastra-parédhäno vanamälä-vibhüñitaù |

nänä-ratna-vibhüñitäìgo nänä-keli-rasäkaraù ||3||

dérgha-kuïcita-keço’pi bahu-gandha-sugandhitaù |

nänä-puñpa-mälayä ca cüòä-déptir manoharä ||4||

çrémaàl-laläöa-päöéras tilakälaka-çobhitaù |

nélonnata-bhrü-viläsa-käminé-citta-mohanaù ||5||

ghürëamänaà sunayanaà rakta-nélotpala-prabham |

khagendra-caïculävaëya-sunäsägraja-sundaraù ||6||

manohäri karëa-yugmaà maëi-kuëòala-çobhitam |

nänä-maëi-kuëòäläòhya-gaëòä-sthala-viräjitaù ||7||

mukha-padmaà sulävaëyaà koöi-candra-prabhäkaram |

nänä-häsya-sumadhuraç cibuko déptimän bhavet ||8||

kaëöhadeçaù sulävaëyo mukta-mälä vibhüñitaù |

tribhaìgo lalita-snigdha-grévas trailokya-mohanaù ||9||

vakñaù-sthalaà ca lävaëyai ramaëé-ramaëotsukam |

maëi-kaustubha-vidyud-bhä-muktähära-vibhüñitam ||10||

äjänulambita-bhujau keyüra-valayänvitau |

raktotpala-hasta-padmau nänä-cihna-suçobhitau ||11||

gadä-çaìkha-yava-cchatra-candrärdhäìkuça-çobhitau |

dhvaja-padma-yüpa-hala-ghaöa-ména-viräjitau ||12||

udaraà ca sumadhuraà lävaëya-keli-sundaram |

påñöha-pärçva-sudhä-ramyaà ramaëé-keli-lälasam ||13||

kaöi-bimba-sudhämbhojaà kandarpa-mohanotsukam |

räma-rambhe ivorü dvau näré-mohana-kärakau ||14||

jänü dvau ca sulävaëyau madhurau paramojjvalau |

päda-padmau sumadhurau ratna-nüpura-bhüñitau ||15||

javä-puñpa-sama-rucé nänä-cihna-suçobhitau |

cakrärdha-candräñöa-koëa-trikoëa-yava-çobhitau ||16||

ambara-cchatra-kalaça-çaìkha-goñpada-svastikau |

aìkuçämbhoja-dhanuñä jämbavena ca çobhitau ||17||

aìgulyo’ruëabhäù samyaì nakha-candra-samanvitäù |

çréyutau caraëämbhojau nänä-prema-sukhärëavau ||18||

eteñäà kåñëa-rüpäëäà tulanä na hi vidyate |

kiïcid dépanärthäya diì-mätram iha darçitam ||19||

atha vayasyäù—

atha çré-kåñëa-candrasya sakhi-våndaà ca kathyate |

agra-gämé vayasyänäà pralambärätir agrajaù ||20||

vayasya-bhedäù—

suhåt-sakhi-priyasakhäù priya-narma-sakhas tathä |

vayasyäù kåñëa-candrasya sphuöam atra caturvidhäù ||21||

tatra suhåt—

subhadraù kuëòalo daëòé maëòalo’mé pitåvyajäù |

sunando nandir änandé ity ädyä yätaraù småtäù ||22||

subhadro maëòalébhadra-bhadravardhana-gobhaöäù |

yakñendrabhaöa-bhadräìga-vérabhadrä mahä-guëäù ||23||^⁶⁶

kulavéro mahä-bhémo divya-çaktiù suraprabhaù |

raëasthirädayo jyeñöha-kalpäù saàrakñaëäya ye ||24||

pitåbhyäm abhito bhéta-cittäbhyäà duñöa-kaàsataù |

präëa-koöy-adhika-preñöha-puträbhyäà viniyojitäù ||25||

aträdhyakño’mbikä-sünur vijayäkñas tapasyayä |

yaù kilämbikayä lebhe dhätryopäsya sadämbikäm ||26||

tatra subhadraù—

sucikkaëo néla-varëaù subhadro déptimän bhavet |

péta-vastra-paridhäno nänäbharaëa-çobhitaù ||27||

upanandaù pitä tasya tulä mätä pativratä |

paramojjvala-kaiçoraù patné kundalatä bhavet ||28||

atha sakhäyaù—

viçäla-våñabhaurjasvi-devaprastha-varüthapäù |

mandära^⁶⁷-kusumäpéòa-maëibandha-karäs tathä^⁶⁸ ||29||^⁶⁹

mandaraç candanaù kundaù kalinda-kulikädayaù |

kaniñöha-kalpäù seväyäà sakhäyo vipulägrahäù ||30||

atha priya-sakhäù—

çrédämä dämä sudämä vasudämä tathaiva ca |

kiìkiëi-bhadrasenäàçu-stokakåñëä viläsinaù ||31||

puëòaréka-viöaìkäkña-kalaviìka-priyaìkaräù |

çrédämädyaù samäs tatra çrédämä péöhamardakaù ||32||

samasta-mitra-senänäà bhadrasenaç camüpatiù |

stokakåñëo yathärthäkhyaù kåñëasya pratyanantaraù ||33||

ramayanti priya-sakhäù kelibhir vividhair amé |

niyuddha-daëòa-yuddhädi-kautukair api keçavam ||34||

ete priya-sakhäù çäntäù kåñëa-präëa-samä matäù ||35||

atha priya-narma-sakhäù—

subalärjuna-gandharva-vasantojjvala-kokiläù |

sanandana-vidagdhädyäù priya-narma-sakhä matäù ||36||

tad-rahasyaà tu nästy eva yad améñäà na gocaram |

madhumaìgala-puñpäìka-häsaìkädyä vidüñakäù ||37||

çrémän sanandanas tatra sauhådänanda-sundaraù |

mürtimän eva rasaräò ujjvaläç ca mahojjvalaù |

viläsi-çekharo yasya viläsena vaçékåtaù ||38||

taträdau çrédämä—

çrédämä çyämala-rucir aìga-käntir manoharä |

pétavastra-parédhäno ratnamälä-vibhüñitaù ||39||

vayaù ñoòaça-varñaà ca kiçoraù paramojjvalaù |

çré-kåñëasya priyatamo bahu-keli-rasäkaraù ||40||

våñabhänuù pitä tasya mätä ca kértidä saté |

rädhänaìga-maïjaré ca kaniñöhä bhaginé bhavet ||41||

tatra sudämä—

éñad gauraù sudämä ca deha-käntir manoharä |

néla-vastra-parédhäno ratnäbharaëa-bhüñitaù ||42||

pitä ca maöuko näma rocanä janané bhavet |

sukiçora-vayo-veço nänä-keli-rasotkaraù ||43||

atha subalaù—

subalasya gaura-känitir néla-vastra-manoharaù |

nänä-ratna-bhüñitäìgo nänä-puñpa-vibhüñitaù ||44||

särdha-dvädaça-varñéyaù kaiçora-vayasojjvalaù |

sakhé-bhävaà samäçritya nänä-sevä-pariplutaù ||45||

dvayor milana-naipuëyo madhuro bhäva-bhävitaù |

nänä-guëa-sukhopetaù kåñëa-priyatamo bhavet ||46||

arjunaù—

raktotpala-nibhä käntir arjuno déptimän bhavet |

vasane candrakäntiç ca nänä-ratna-suçobhitaù ||47||

pitä sudakñiëas tasya bhadrä ca janané bhavet |

jyeñöho bhrätä vasudämä dvayoù prema-pariplutaù ||48||

särdhäç caturdaça samä vayaù kaiçorakojjvalaù |

nänä-puñpa-bhüñitäìgo vana-mälä-vibhüñitaù ||49||

gandharvaù—

niçäkara-prabhä-käntir gandharvo rüpavän bhavet |

rakta-vastra-paridhäno nänäbharaëa-saàyutaù ||50||

vayo dvädaça-varñaà ca kiçora-vayasojjvalaù |

nänä-puñpa-bhüñitäìgo gandharvaç ca suçobhitaù ||51||

mätä miträ susädhvé ca vinäko janako mahän |

çré-kåñëasya priyataro nänä-keli-kutühalaù ||52||

vasantaù—

éñad-gauräìga-käntiç ca vastraà candra-samojjvalam |

nänä-maëi-bhüñitäìgo vasanta ujjvalo bhavet ||53||

ekädaça-varña-vayä nänä-mälya-vibhüñitaù |

mätä ca çäradé sädhvé piìgalo janako mahän ||54||

ujjvalaù—

rakta-varëa-prabhä käntir ujjvalaù paramojjvalaù |

tärävalé-samaà vastraà muktä-puñpa-viräjitaù ||55||

sägaräkhyaù pitä tasya mätä veëé pativratä |

trayodaça-varña-vayäù kiçoraù paramojjvalaù ||56||

kokilaù—

çubhra-käntiù sulävaëyaù kokilaù paramojjvalaù |

néla-vastra-paridhäno nänä-ratna-vibhüñitaù ||57||

varñaikädaçakaà mäsäç catväro yad-vayaù-kramaù |

janakaù puñkaro näma medhä mätä yaçasviné ||58||

sanandanaù—

éñad-gauräìga-käntiç ca çobhitaç ca sanandanaù |

néla-vastra-parédhäno nänäbharaëa-bhüñitaù ||59||

särdhäç caturdaça samä vayo mälya-viräjitaù |

aruëäkñaù pitä tasya mätä ca mallikä bhavet ||60||

çrémän sanandanas tatra sauhådätma-sundaraù |

mürtimän eva rasaräò ujjvalaç ca mahojjvalaù ||61||

vidagdhaù—

rüpaà campaka-varëäòhyaà vidagdho déptimän bhavet |

çikhikaëöha-varëa-väsä muktä-mälä-vibhüñitaù ||62||

caturdaça-varña-pürëaù kiçoraù paramojjvalaù |

pitä ca maöuko näma janané rocanä bhavet ||63||

sudämä cägraja-bhrätä bhaginé suçéläpi ca |

çré-kåñëasya priyatamo yugma-bhäva-vibhävitaù ||64||

tatra çré-madhumaìgalaù—

éñac-chyämala-varëo’pi çré-madhumaìgalo bhavet |

vasanaà gaura-varëäòhyaà vanam-mälä-viräjitaù ||65||

pitä sändépanir devo mätä ca sumukhé saté |

nändémukhé ca bhaginé paurëamäsé pitämahé ||66||

viduñakaù kåñëa-sakhaù çré-madhumaìgalaù sadä ||67||^⁷⁰

atha çré-balarämaù—

çubhraù sphaöika-varëäòhyo balarämo mahäbalaù |

néla-vastra-paridhäno vanamälä-viräjitaù ||68||

dérgha-keçaù sulävaëyaç cüòä cärur manoharä |

ratna-kuëòala-yugmaà ca karëa-yugme viräjitaù ||69||

nänä-puñpa-maëer häraù kaëöha-deçe suçobhitaù |

keyüra-valayau yugmau bähu-yugme viräjitau ||70||

ratna-nüpura-yugmaà ca päda-yugme suçobhitam |

vasudevaù pitä tasya mätä ca rohiëé bhavet ||71||

nando mitraà pitus tasya mätä sädhvé yaçomaté |

bhrätä kanéyän çré-kåñëaù subhadrä bhaginé ca sä ||72||

vayaù ñoòaça-varñaà ca kiçora-paramojjvalaù |

çré-kåñëasya priyatamo nänä-keli-rasäkaraù ||73||

atha viöäù^⁷¹—

kaòära-bhäraté-bandha-gandha-vedädayo viöäù |

vividhäù sevakäs tasya sevä-saukhya-paräyaëaù ||74||

atha ceöäù—

cetä bhaìgura-bhåìgära-sändhika-grahilädayaù |

raktakaù patrakaù patré madhukaëöho madhuvrataù |

çälikas täliko mälé mäna-mälädharädayaù ||75||

tad-veëu-çåìga-muralé-yañöi-päçädi-dhäriëaù |

améñäà ghaöakäç cämé dhätünäà copahärakäù ||76||

tatra tämbülikäù—

påthukäù pärçvagäù keli-kaläläpa-kaläìkuräù |

pallavo maìgalaù phullaù komalaù kapilädayaù ||77||

suviläsa-viläsäkña-rasäla-rasa-çälinaù |

jambülädyaç ca tämbüla-pariñkära-vicakñaëäù ||78||

jala-sevakäù—

payoda-väridädyäç ca néra-saàskära-käriëaù |

vastra-sevakäù—

vastropacära-nipuëäù säraìga-bakulädayaù ||79||

keça-käriëaù—

premakando mahägandhaù sairindhra-madhukandaläù |

makarandädayaç cämé sadä çaréra-käriëaù ||80||

gändhikäù—

sumanaù-kusumolläsa-puñpa-häsa-harädayaù |

gandhäìga-räga-mälyädi-puñpälaìkåti-käriëaù |

dakñäù subandha-karpüra-sugandha-kusumädayaù ||81||

näpitäù—

näpitäù keça-saàskäre mardane darpaëärpaëe |

koñädhikäriëaù—

koñädhikäriëaù svaccha-suçéla-praguëädayaù ||82||

aparäù—

vimalaù komalädyäç ca sthälé-péöhädi-dhärakäù |

paricärikäù—

dhaniñöhä-candanakalä-guëamälä-ratiprabhäù ||83||

taruëénduprabhä çobhärambhädyäù paricärikäù |

gåha-märjana-saàskärälepa-kñérädi-kovidäù^⁷² ||84||

atha ceöyaù—

ceöyaù kuraìgé-bhåìgäré-sulambälambikädayaù ||85||

atha caräù—

caturaç cäraëo dhémän peçalädyäç carottamäù |

caranti gopa-gopéñu nänä-veçena ye sadä ||86||

atha dütäù—

dütä viçärado tuìga-vävadüka-manoramäù |

nétisärädayaù kelau gopé-kuleñu ca ||87||

atha çré-kåñëasya düté-prakaraëaà—

paurëamäsé vérä våndä vaàçé nändémukhé tathä |

våndärikä tathä melä muralädyäç ca dütikäù ||88||

nänä-sandhäna-kuçalä tayor milana-käriëé |

kuïjädi-saàskriyäbhijïä våndä täsu varéyasé ||89||

tatra paurëamäsé—

paurëamäsyä aìga-käntis tapta-käïcana-sannibhä |

çukla-vastra-parédhänä bahu-ratna-vibhüñitä ||90||

pitä surata-devaç ca mätä candrakalä saté |

prabalas tu patis tasyä mahä-vidyä yaçaskaré ||91||

bhrätäpi devaprasthaç ca vraje siddhä-çiromaëiù |

nänä-sandhäna-kuçalä dvayoù saìgama-käriëé ||92||

tatra vérä—

vérä näma varä khyäta änyä püjitä vraje |

vérä pragalbha-vacanä våndä cäöükti-peçalä ||93||

eñä çyämala-käntiç ca çukläbha-vasanojjvalä |

nänä-ratna-puñpa-mälä-bhüñaëair bhüñitäpi ca ||94||

kavalaù patir etasyä mätä ca mohiné saté |

tasyä pitä viçälo’pi bhatiné kavalä bhavet ||95||

jaöiläyäù priyatamä jävaöäkhya-pura-sthitä |

nänä-sandhäna-nipuëä dvayor milana-ceñöiä ||96||

tatra våndäyä viçeñaù—

tapta-käïcana-varëäbhä våndä käntir manoharä |

néla-vastra-parédhänä muktä-puñpa-viräjitä ||97||

candrabhänuù pitä tasyä phullarä janané tathä |

patir asyä mahépälo maïjaré bhaginé ca sä ||98||

våndävana-sadä-väsä nänä-kelé-rasotsukä |

ubhayor milanäkäìkñé tayoù prema-pariplutä ||99||

tatra nändémukhé—

nändémukhé gaura-varëä paööa-vastra-vidhäriëé |

sändépaniù pitä tasyä mätä ca sumukhé saté ||100||

bhrätä madhumaìgalo’syäù paurëamäsé pitämahé |

nänä-ratna-bhüñitäìgé kaiçora-vayasojjvalä ||101||

nänä-sandhäna-kuçalä nänä-çilpa-vidhäyiné |

dvayor milana-naipuëyä sadä prema-yutä bhavet ||102||

atha sädhäraëa-bhåtyäù—

çobhana-dépanädyäç ca dépikädhäriëo matäù |

sudhäkära-sudhänäda-sänandädyä mådaìginaù ||103||

kalävantas tu mahatévädino guëa-çälinaù |

vicitra-räva-madhura-rävädyäs tasya vandinaù ||104||

nartakäç candrahäsenduhäsa-candramukhädayaù |

kalakaëöhaù sukaëöhaç ca sudhäkaëöhädayo’py amé ||105||

bhärataù särado vidyäviläsa-sarasädayaù |

sarva-purandhra-nipuëä rasajïäs täla-dhäriëaù ||106||

kaïcukädi-vinirmätä rauciko näma saucikaù |

nirëejakäs tu sumukho durlabho raïjanädayaù ||107||

puëyapuïjas tathä bhägyaräçir ity asya haòòipau |

svarëa-käräv alaìkära-kärau raìgaëa-öaìkanau ||108||

kulälau manthané-pärékärau pavana-karmaöhau |

vardhaké vardhamänäkhyaù khaööä-çakaöa-kärakau ||109||

sucitraç ca vicitraç ca khyätau citrakaräv ubhau |

däma-manthäna-kuöhära-peöé-çikyädi-käriëaù |

käravaù kuëòa-kaëöhola-karaëòa-kaöulädayaù ||110||

paçavaù—

maìgalä piìgalä gaìgä piçaìgé maëika-stané |

haàsé vaàçépriyety ädyä naicikäs tasya supriyäù ||111||

padmagandha-piçaìgäkñau balévardäv atipriyau |

suraìgäkhyaù kuraìgo’sya dadhilobhäbhidhaù kapiù ||112||

vyäghra-bhramarakau çvänau räjahaàsaù kalasvanaù |

çikhé täëòävikäbhikhyaù çukau dakña-vicakñaëau ||113||

sthäna-vivaraëaà—

våndävanaà mahodyänaà çreyo niùçreyasäd api |

kréòä-girir yathärthäkhyaù çrémän govardhano mataù ||114||

néla-maëòapitkä ghaööaù kandarä maëi-kandalé |

ghaööo mänasa-gaìgäyäù päraìgo näma viçrutaù ||115||

suviläsatarä näma tarir yatra viräjate |

nämnä nandéçvaraù çailo mandiraà sphurad-indiram ||116||

ästhäné-maëòapaù päëòu-gaëòa-çailäsanojjvalaù |

ämoda-vardhano näma paramämoda-väsitaù ||117||

pävanäkhyaà saraù kréòä-kuïja-puïja-sphurat-taöam |

kuïjaà käma-mahä-térthaà mandäro maëi-kuööimaù ||118||

nyagrodha-räjo bhäëòéraù kadambas tu kadamba-räö |

anaìga-raìga-bhür näma lélä-pulinam ucyate ||119||

yamunäyä mahä-térthaà khelä-térthaà tad ucyate |

parama-preñöhayä särdhaà sadä yatra sa khelati ||120||

atha çré-kåñëasya vyavahärya-dravyäëi—

çaradindus tu mukuro vyajanaà madhumärutam |

léläpadmaà sadä-smeraà geëòukaç citrakorakaù ||121||

çiïjiné maïjulaçaraù maëibandhäöané-yugam |

viläsa-kärmaëaà näma kärmukaà karëa-citritam ||122||

divya-ratna-sphuran-muñöis tuñöidä näma kartaré |

mandraghoño viñäëo’sya vaàçé bhuvana-mohiné ||123||

rädhä-hån-ména-vaòiçé mahätmäbhidhäpi ca |

ñaò-randhra-bandhurä veëuù khyätä madana-jhaìkåtiù ||124||

käkalé-mükita-pikä muralé saraläbhidhä |

gauòé ca gurjaré ceti rägävaty anta-vallabhau ||125||

japyaù sädhyäìkitaù preñöhäbhidhänaà manur adbhutaù |

daëòas tu maëòano näma véëä näma taraìginé ||126||

päçau paçu-vaçékärau dohany amåta-dohané |

atha bhüñaëäni—

ambärpitä mahä-rakñä navaratnäìkitä bhuje ||127||

aìgade raìgadäbhikhye caìkane näma kaìkaëe |

mudrä ratnamukhé pétaà väso nigama-çobhanam ||128||

kiìkiëé kala-jhaìkärä maïjérau haàsa-gaïjanau |

kuraìganayanä-citta-kuraìga-hara-çiïjitau ||129||

häraà tärävalé^⁷³ näma maëimälä taòit-prabhä |

ruddha-rädhä-pratikåtir niñko hådaya-modanaù ||130||

kaustubhäkhyo maëir yena praviçya hradam auragaù |

käliya-preyasé-vånda-hastair ämtopahäritaù ||131||

kuëòale makaräkäre rati-rägädhidaivate |

kiréöaà ratna-päräkhyaà cüòä cämara-òomaré ||132||

navaratna-viòambäkhyaà çikhaëòaà mukuöaà viduù |

rägavallé tu guïjälé tilakaà dåñöi-mohanam ||133||

patra-puñpa-mayé mälä vanamälä padävadhiù |

vaijayanté tu kusumaiù païca-varëair vinirmitä ||134||

janmanälaìkåtä puëyä kåñëä bhädräñöamé-niçä |

preyasyä saha rohiëyä çaçé yasyäm udeyivän ||135||

atha çré-kåñëasya preyasyaù—

atha tasyänukértyante preyasyaù paramädbhutäù |

ramädibhyo’py uru-prema-saubhägya-bhara-bhüñitäù ||136||

tatra çré-rädhä—

äbhéra-subhruväà çreñöhä rädhä våndävaneçvaré |

asyäù sakhyaç ca lalitä-viçäkhädyäù suviçrutäù ||137||

candrävalé ca padmä ca çyämä çaivyä ca bhadrikä |

tärä viciträ gopälé pälikä candraçälikä ||138||

maìgalä vimalä lélä taraläkñé manoramä |

kandarpa-maïjaré maïju-bhäñiëé khaïjanekñaëä ||139||

kumudä kairavé çäré çäradäkñé viçäradä |

çaìkaré kuìkumä kåñëä çäraìgéndrävalé çivä ||140||

tärävalé guëavaté sumukhé keli-maïjaré |

härävalé cakorkäkñé bhäraté kamalädayaù ||141||

äsäà yüthäni çataçaù khyätäny äbhéra-subhruväm |

lakña-saìkhyäs tu kathitä yüthe yüthe varäìganäù ||142||

mukhyäù syus teñu yütheñu käntäù sarva-guëottamäù |

rädhä candrävalé bhadrä çyämalä pälikädayaù ||143||

taträpi sarvathä çreñöhe rädhä-candrävaléty ubhe |

yüthayos tu tayoù santi koöi-saìkhyä mågédåçaù ||144||

tayor apy ubhayor madhye sarva-mädhuryato’dhikä |

rädhikä viçrutià yätä yad gändharväkhyayä çrutau ||145||

asamänordhva-mädhurya-dhuryo gopendra-nandanaù |

yasyäù präëa-parärdhänäà parärdhäd api vallabhaù ||146||

çré-rädhä-rüpa-lävaëyaà viçeñät parikértyate |

nänä-vaidagdhé-naipuëyä sudhärëava-svarüpiëé ||147||

nava-gorocanäbhätir druta-hema-sama-prabhä |

kià vä sthirä vidyud iva rüpätiparamojjvalä ||148||

vicitraà néla-vasanaà tasyäç ca pariçobhitam |

nänä-muktä-bhüñitäìgé nänä-puñpa-viräjitä ||149||

dérgha-keçé sulävaëya-muktä-mälä-suçobhitä |

puñpa-mälä-suvinyäsyä suveëé paramojjvalä ||150||

subhälaù paramoddéptaù sindüra-paribhüñitaù |

nänä-citrälakä bhänti citra-patra-suçobhitäù ||151||

bähu-yugmaà sulävaëyaà néla-kaìkaëa-çobhitam |

anaìga-daëòa-lävaëya-mohiné paramä bhavet ||152||

nayanotpala-yugmaà ca äkarëa-pariçobhitam |

kajjalojjvala-déptiç ca tarilokya-jayiné parä ||153||

näsikä tila-puñpäbhä muktäveçara-çobhitä |

nänä-sugandha-yuktä sä parä déptimaté bhavet ||154||

ratna-täòaìka-yugmaà ca nänä-citra-vinirmitam |

oñöhädharaù sudhä-ramyo raktotpala-vinirjitaù ||155||

muktä-mälä danta-paìkté rasanä-pariçobhitä |

mukha-padmaà sulävaëyaà koöi-candra-prabhäkaram |

bimbavac ca sudhäramya-prema-häsya-yutaà bhavet ||156||

cibukasya sulävaëyaà kandarpa-mohanaà param |

masi-binduù sulävaëyo hemäbje bhramaré yathä ||157||

kaëöha-deçe citrarekhä muktä-mälä-vibhüñitä |

påñöha-grévä suramyä ca pärçve’pi mohiné bhavet ||158||

vakñaù-sthalaà sulävaëyaà hema-kumbha-suçobhitam |

kaïculyäcchäditaà tasyä muktä-hära-viräjitam ||159||

subähu-yugalaà tasyä lävaëya-moha-käri ca |

ratnäìgade tayor madhye valayä-pariçobhite ||160||

ratna-kaìkaëa-dépte ca ratna-guccha-viräjite |

raktotpalaà hasta-yugmaà nakha-candra-sudéptakam ||161||

kara-cihnäni—

bhåìgämbhoja-çaçikalä-kuëòala-cchatra-yüpakaù |

çaìkha-våkña-kusumaka-cämara-svastikädayaù ||162||

ete cihnäù çubhakarä nänä-citra-viräjitäù |

karäìgulyaù sudéptäç ca ratnäìguréya-bhüñitäù ||163||

udaraà madhu-lävaëyaà nimna-näbhi-suçobhitam |

sudhärasa-prapürëaà ca trailokya-mohanaà param ||164||

kñéëa-madhyaà kaöi-taöaà lävaëya-bhara-bhaìguram |

bali-trayé-latä-baddhä kiìkiëé-jäla-çobhitä ||165||

ürü dvau rämarambheva manoja-citta-mohanau |

jänü dvau ca sulävaëyau nänä-keli-rasäkarau ||166||

çrépäda-padma-yugmaà ca maëi-nüpura-bhüñitam |

baìka-räja-sulävaëya-padäìguréya-çobhitam ||167||

atha-caraëa-cihnäni—

çäìkhendu-kuïjara-yaväìkuçäç ca ratha-dhvajau |

òomara-svasti-matsyädi-çubha-cihnau padäv api ||168||

äpaïcadaça-varñaà ca vayaù kaiçorakojjvalam |

mätå-koöer api snigdhä yatra gopendra-gehiné ||169||

våñabhänuù pitä tasyä våñabhänur ivojjvalaù |

ratnagarbhä kñitau khyätä kértidä janané bhavet^⁷⁴ ||170||

pitämaho mahébhänur indur^⁷⁵ mätämaho mataù |

mätämahé-pitämahyau mukharä-sukhade ubhe ||171||

ratnabhänuù çubhänuç ca bhänuç ca bhraöaraù pituù |

bhadrakértir mahäkértir kérticandraç ca mätuläù ||172||

mätulyo menakä ñañöhé gauré dhätré ca dhätaké |

svasä kértimaté mätur bhänumudrä pitåñvasä ||173||

pitåñvaså-patiù käço mätåñväså-patiù kuçaù |

çrédämä pürvajo bhrätä kaniñöhänaìga-maïjaré ||174||

çvaçuro våka-gopaç ca devaro durmadäbhidhaù |

çvaçrüs tu jaöilä khyätä patimmanyo’bhimanyukaù ||175||

nanandä kuöilä-nämné sadä-cchidra-vidhäyiné |

parama-preñöha-sakhyas tu lalitä sa-viçäkhikä ||176||

suciträ-campakalatä-raìgadevé-sudevikä |

tuìgavidyendulekhe te añöau sarva-gaëägrimäù ||177||

tatra priya-sakhyaù—

priya-sakhyaù kuraìgäkñé maëòalé maëi-kuìgalä |

mälaté candralalitä mädhavé madanälasä ||178||

maïjumedhä çaçikalä sumadhyä madhurekñaëä |

kamalä kämalatikä guëacüòä varäìgadä ||179||

mädhuré candrikä prema-maïjaré tanumadhyamä |

kandarpa-sundaré maïjukeçéty ädyäs tu koöiçaù ||180||

atha jévita-sakhyaù—

uktä jévita-sakhyas tu läsikä kelikandalé |

kädambaré çaçimukhé candrarekhä priyaàvadä ||181||

madonmadä madhumaté väsanté kalabhäñiëé |

ratnävalé maëimaté karpüra-latikädayaù ||182||

atha nitya-sakhyaù—

nitya-sakhyas tu kastüré manojïä maëi-maïjaré |

sindürä candanavaté kaumudé madirädayaù ||183||

atha çré-rädhäyä maïjaryaù—

anaìga-maïjaré rüpa-maïjaré rati-maïjaré |

lavaìga-maïjaré räga-maïjaré rasa-maïjaré ||184||

viläsa-maïjaré prema-maïjaré maëi-maïjaré |

suvarëa-maïjaré käma-maïjaré ratna-maïjaré ||185||

kastüré-maïjaré gandha-maïjaré netra-maïjaré |

çré-padma-maïjaré lélä-maïjaré hema-maïjaré |

bhänumaty anya-paryäyä supremä rati-maïjaré ||186||

atha çré-rädhäyä upäsyaù—

upäsyo jagatäà cakñur bhägavat padmabändhavaù |

japyaù sväbhéñöa-saàsargé kåñëa-näma-mahämanuù |

paurëamäsé bhagavaté sarva-saubhägya-vardhiné ||187||

atha sakhyädi-viçeñäù—

lalitädyä añöa-sakhyo maïjaryas tad-gaëaç ca yaù |

sarvä våndävaneçvaryäù präyaù särüpyam ägatäù ||188||

känanädi-gatäù sakhyo våndä-kundalatädayaù |

dhaniñöhä guëamälädyä vallaveçvara-gehagäù ||189||

kämadä näma dhätreyé sakhi-bhäva-viçeña-bhäk |

rägalekhä-kaläkelé-maïjulädyäs tu däsikäù ||190||

nändémukhé-bindumatéty ädyäù sandi-vidhäyikäù |

suhåt-pakñatayä khyätäù çyämalä maìgalädayaù ||191||

pratipakñatayä khyätià gatäç candrävalé-mukhäù |

kalävatyo rasolläsä guëatuìgä smaroddhuräù ||192||

gandharväs tu kaläkaëöhé sukaëöhé pika-kaëöhikä |

yä viçäkhä-kåta-gétér gäyantyaù sukhadä hareù ||193||

vädayantyaç ca suñiraà tatänaddha-ghanäny api |

mäëiké-narmadä-premavaté-kusuma-peçaläù ||194||

sakhyaç ca nitya-sakhyaç ca präëa-sakhyaç ca käçcana |

priya-sakhyaç ca parama-preñöha-sakhyaù prakértitäù ||195||

atha çré-rädhä-bhåtyäù—

rägalekhä kaläkelé bhüridädyäs tu däsikäù |

diväkérti-tanüje tu sugandhä nalinéty ubhe |

maïjiñöhä-raìgarägäkhye rajakasya kiçorike ||196||

pälindré näma sairindhåi citriëé citrakäriëé |

mäntriké täntriké nämnä daivajïä daivatäriëé ||197||

tathä kätyäyanéty ädyä dütikä vayasädhikäù |

ubhe bhägyavaté-puïjapuëye haòòipa-kanyake ||198||

bhåìgé mallé matallé ca pulinda-kula-kanyakäù |

kecit kåñëa-gaëäç cäsyäù pariväratayä mataù ||199||

gärgé mukhyä mahépüjyä ceöyo bhåìgärikädayaù |

subalojjvala-gandharva-madhumaìgala-raktakäù ||200||

vijayädyä rasälädyä payodädyä viöädayaù |

äsannä sarvadä tuìgé piçaìgé kalakandalä ||201||

maïjulä bindulä sandhä mådulädyäs tu bälikäù |

samäàsaménäù sunadä yamunä bahulädayaù ||202||

pénä vatsataré tuìgé kakkhaöé våddha-markaöé |

kuraìgé raìgiëé khyätä cakoré cärucandrikä ||203||

nija-kuëòa-caré tuëòékeré näma marälikä |

mayüré tuëòikä-nämnä çärike sükñmadhé-çubhe ||204||

bandhäni lalitä-devyä lalitäni sva-näthayoù |

paöhantyo citrayä väcä ye citrékurutaù sakhéù ||205||

atha bhüñaëäni—

tilakaà smarayanträkhyaà häro hari-manoharaù |

rocanau ratna-täòaìkau ghräëa-muktä prabhäkaré ||206||

channa-kåñëa-praticchäyaà padakaà madanäbhidham |

syamantakänya-paryäyaù çaìkhacüòa-çiromaëiù ||207||

puñpavantau kñipan käntyä saubhägya-maëir ucyate |

kaöakäç caöakäräväù keyüra-maëi-karbure ||208||

mudrä nämäìkitä nämnä vipakña-mada-mardiné |

käïcé käïcana-citräìgé nüpure ratna-gopure ||209||

madhusüdanam ärundhe yayoù çiïjita-maïjaré |

väso meghämbaraà näma kuravinda-nibhaà tathä ||210||

ädyaà sva-priyam abhräbhaà raktamantyaà hareù priyam |

sudhäàçu-darpa-haraëo darpaëo maëi-bändhavaù ||211||

çaläkä narmadä haimé svastidä ratna-kaìkaté |

kandarpa-kuhalé näma bäöikä puñpa-bhüñitä ||212||

svarëayüthé taòidvallé kuëòaà khyätaà sva-nämataù |

népa-vedé-taöe yasya rahasya-kathana-sthalé ||213||

malläraç ca dhanäçréç ca rägau hådaya-modanau |

chälikyaà dayitaà nåtyaà vallabhä rudra-vallaké ||214||

janmanä çläghyatäà nétä çuklä bhädrapadäñöamé |

käntä-ñoòaçabhé reme yaträli-nilaye çaçé ||215||^⁷⁶

ity etat pariväräëäà çré-våndävana-näthayoù |

asaìkhyänäà gaëayituà diì-mätram iha darçitam^⁷⁷ ||216||

iti çré-rüpa-gosvämi-päda-viracitäyäà

çré-rädhä-kåñëa-gaëoddeça-dépikäyäà

laghu-bhägaù sampürëaù

||0||

1 ye viçrutaù parivärä rädhä-mädhavayor iha | tan-niyogäç ca lélä ca tathä parikarädayaù || iti päöhäntaram | ayaà çlokaù granthäntare laghu-bhäge dåçyate | tatra “loka-çästrayoù” iti päöhäntaram.

2 äcärät tena tat-sämyät ity api päöhaù.

3 yajanädi-vidhäyinaù iti ca päöhaù.

4 parjanyäbhidha éryate iti ca päöhaù.

5 väg asau vitate vyomni iti päöhäntaram.

6 naöésure sujanyäkhyä iti ca päöhaù.

7 pitä vrajärpitänandaù iti päöhäntaram.

8 vasuñu

9 yaçodä moda-medurä iti päthäntaram.

10 sannandaù kunda-päëòaraù iti päöhaù.

11 adriñv uväsa piträ ca iti päöhäntaram.

12 cikkaëa-

13 kantara-dantarau.

14 käka iti päöhaù.

15 tämasé-tämaré-tumbé-taìkä iti ca päöhaù.

16 supévarau iti päöhaç ca.

17 striyo varäù iti ca päöhaù.

18 bhartå-maëòalam iti päöhaù.

19 viçoka-çäradéà putréà mukharäà cäöu-vädiném
gorocana-ruk cärväbhäà keki-picchäbha-väsasam

puraù-sthitäà prasannäsyäà sandhi-keli-viçaradäm

aharniçaà hitaiñiëéà tämbülädhi-kriyä-yutä |

citantayel lalitäà devéà rädhikäyäù priyäà sakhéà

asyäù sakhyaç ca sandheyäù påthag-ädhikriyäçritäù |

ratnaprabhä ratikalä çubhätha bhadrasaurabhä |

sumukhé manmathämodä kalahaàsé kaläpiné

ramästv añöau sakhé-mukhyä lalitäjïänuvartiné ||

sudharmädhva-bodha, rädhä-rahasya-prakäçikä. (nimbärka-sampradäya)

20 pavana-dakñiëä-putréà kåñëa-priya-priyäà sakhém

madhyä tärävalé-vasträà vidyud-gauréà vayaù-samäà

säma-dänaiç ca bhedaiç ca nipuëäà snigdha-mänasäm

süryärädhana-sämagré-citra-vasträdhikäriëém

rädhä-sakhya-sphuratväsyäà viçäkhäà cintayet sudhé

asyäù sakhyas tathä dhyeyäù påthag-adhikriyä-yutäù

mädhavé mälaté caiva gandharekhätha kuïjaré

hariëé capalä caiva surabhé ca çubhänanä || sudharmädhva-bodhaù 39.

21 madhyä präpta-tanüdbhütäà rädhikäyäù priyäà sakhém

nélapadmämbara-dharäà campa-varëäà sudütikäm

vädikäà campakalatäà päka-kriyädhikäriëém

asyäù sakhyas tathä dhyeyäù påthag-adhikriyäçrayäù

kuraìgäkñé sucaritä tåtéyä maëi-kuëòalä

maëòiné candrikä candralatikä kaöukekñiné

campakalatänugäù sapta cäñöamé ca sumandirä || sudharmädhva-bodhaù (39)

22 cärviñä-catura-sutäà rädhä-kåñëa-priyä-sakhém

mådvéà jyotiùñu çästreñu paçu-vidyä-viçäradäm

kuìkumäbha-vapur bharjäd duküla-kanakopamäm

päkakädya-susämagré-gandha-toyädhikäriëém

lasantéà rädhikä-pärçve sphurantéà sakhya-viçrutäm

citräà rädhä-sakhéà dhyäyet sa-smitäà hita-cintikäm

asyäù sakhyas tathä dhyeyäs tat-tad-adhikriyänvitäù

rasälikä tilakiné çaurasené sugandhikä

rämitä-kämanägaryau nägaré nägaveëukä || iti tathä.

23 sumalayaja-karpüra-kuìkumäbhä varäìgé

valaya-valita-hastä päëòu-vasträ sukeçé

paöhita-sakala-çästrä sädhu-saìgéta-vidyä

rucira-tanu-sakhéyaà kåñëa-candra-priyäyäù

khalu janaka-jananyau puñkara-subhruvo’syäù

yugala-rata-hådor medhodaré pakñmaläkñyäù

prakhara-vacana-lénä päëi-véëä-pravéëä

hy adhikåti-hita-sindhus tuìgavidyä vicintyä || iti tathä |

24 velä-sägara-tanayä rädhä-sakhé suçobhanä

sneha-rasa-dravad-gäträ preyasy-atisukhävahä

haritäla-nibhä çyämä däòimé-puñpa-väsasä

koka-çäste vaçékartå-zkikä koça-sädhikä

rädhikä-priya-kåtaù sakhyaù saubhägya-yantra-lekhikä

indulekhä yathä dhyeyä vämä-prakhara-dütikä

asyäù sakhyas tathä dhyeyäù påthag-adhikriyävahäù

tuìgabhadrä-rasottuìgä-bhävavaryä-sumaìgaläù

citralekhä viciträìgé modiné madirälasä || iti tathä.

25 padma-kiïjalka-varëäbha-japä-puñpäbha-väsasé

karuëä-raìgasäräbhyäà pitåbhyäà janmanéyuñé

anulekha-kriyäbhijïä kaniñöhä saptabhir dinaiù

rädhikä-kåñëayoù preñöhä tiñöhayor aìkayälayä

rädhä-kåñëasya sandåñöiù kåñëa-kaöäkña-gocarä

väma-bhäge sthita-madhyä siddha-mauktika-jalpikä

raìgadevé rasa-drävä lasanté rädhikäntike

asyäù sakhyas tathä dhyeyäù svädhikära-praharñitäù

kalakaëöhé çaçikalä kamalä madhurendirä

kandarpasundaré kämalatikä premamaïjaré

26 sudevé raìgadevyäs tu yamalä sä kanéyasé

rüpädibhiù samä vasträ tad-bhränti-bhara-käriëé

jyeñöhänvaya-suvikhyätä mådu-çré-rädhikä-sakhé

çuka-çärikä-päöhajïä kandukä-kñepa-bhäjanä

keça-saàsthäà janädibhyaù çakunäkhyäna-vittamä

dhyeyäç cäsyäù sakhé-mukhyäù svädhikära-kréyädåtäù

käveré cärukavaré maïjukeçé sukeçikä

harihérä mahähérä härakaëöhé manoharä

sudevy-anugatä mukhyä hy añöau tä yütha-näyikäù || iti tathä.

27 hiraëyäkñéti kvacit.

28 yajïéyam annam.

29 tamasvinyäà caruà präçya sandimetäsya jäbhataù ity api päöho dåçyate. sa neñöaù.

30 våddhokñas tu jaradgavaù.

31 “jarasä räja-yogyo’sau girä gauravataù pitä” ity atra päöhäntaram.

32 “cacäraikena bhävena mätä yasyärdha-cärikä” iti päöhäntaram. “kucä väëy ekatäreëa mätä yasya kuöhärikä” ity api.

33 tarjatéti päöhäntaram.

34 dhenudhanyäd abhüd dhanyäà iti. vitudhanyäd abhüt iti kvacic ca.

35 garuòäkhyena iti.

36 pavitra-citta-cäturyam iti päöho’pi dåçyate.

37 çreñöhatamoditäù iti päöhäntaram.

38 dyutibhiù iti päöhäntaram.

39 asyäs tu iti päöhäntaram.

40 manuñyäkäras turaìga-vadanaù sattva-viçeñaù kinnaraù.

41 baladevasya iti päöho neñöaù.

42 jïeyäù pratyantaräù sadä iti päöhäntaram.

43 ratnabhärabhikäle taträpy añöäsu viståtià gate iti päöhäntaram.

44 mädhurébhiù kaläà gate iti päöhaù.

45 vaçékåta-sthäna-varä iti päöho neñöaù.

46 gauräìgyaù iti päöho neñöaù.

47 navato-bhadrä

48 priya-narma-sakhéti päöho neñöaù.

49 karmakä iti päöhaù.

50 citra-kävya-viçeñaù.

51 sucira-prakriyäsu iti päöhaù.

52 tåtéyä

53 sarväù

54 tåtéyakäù

55 lekhe’péìgita-vijïäne

56 tan-madhyormi-vinirmitau

57 nirmäëa-karmaëi

58 añöadaçatayäàçitä

59 naukä-kukkuöa-khelane iti päöhaù.

60 -ärdra iti päöhaù.

61 piëòa-keli-vitaëòikä iti päöhäntaram.

62 eñä paìktir na sarvatra labhyate.

63 peöarir väruòiç caiva iti päöhaù. cäré tu 223-säìkhyaka-çloke lakñitä.

64 madhusändrä iti bhakti-ratnäkare (5.3724)

65 1472 çake.

66 = bhakti-rasämåta-sindhu 3.3.23.

67 maranda (BRS)

68 karandhamäù (BRS)

69 = bhakti-rasämåta-sindhu 3.3.30-31.

70 vikåtäìga-vaco veçair häsya-käré vidüñakaù | sähitya-darpaëe ca—kusuma-vasantädy-abhidhaù karma-vapur-veça-bhäñädyaiù | häsya-karaù kalahayati vidüñakaù syät sva-karma-jïaù ||

71 viöa-lakñaëaà, yathä sähitya-darpaëe (3.43)—sambhoga-héna-sampad viöas tu dhürtaù kalaika-deça-jïaù | veçopacära-kuçalo vägmé madhuro’tha bahu-mato goñöhyäm ||

72 gåha-saàmärjanälepa-kñérävärtädi-kovidäù iti ca päöhaù |

73 saptaviàçatir mauktikä tärävaléti koñädau prasiddham |

74 janané kértidäkhyayä ity api päöhaù |

75 bindur ity api päöhaù |

76 ñoòaçyä bhäryayä reme yaträli-nilaye vidhuù | ity api päöhaù |

77 açakyänäà gaëayituà dig eva kila darçitä iti ca päöhaù |

Página PRINCIPAL
OBRAS y AUTORES CLÁSICOS
Agradecimientos
Cuadro General

Disculpen las Molestias

Conceptos Hinduistas (1428)SC

Category:Hindu (mythology) (3256)SC | Category:Hindu mythology (3270)SC | Categoría:Mitología hindú (3288)SC (indice) | Categoría:Mitología hindú (videos) (3289)SC | Conceptos Hinduista (A - G) SK y SC (videos) (3294)SC