Devoción
harekrsna
Narahari Cakravati
This is a text on music by Narahari Cakravartin (18th cent.), also known as Ghanasyama Das. This is only the first chapter. It is being keyed in by Manohara Das (Italy) and is based on the edition of Swami Prajnanananda (Calcutta: Ramakrishna Vedanta Math, 1956).
çré-çré-gaura-gadädharau vijayetäm
çré-saìgéta-sära-saàgrahaù
prathamo ’dhyäyaù
-o-
gétä-prakaraëam
çré-kåñëäya namaù |
çré-govindaà praëamy ädau géta-jïa-sukha-hetave |
saàkñepäd atra bakñye ’haà saìgéta-sära-saàgraham ||1
atha saìgétotpattim äha
purä caturëam vedänäà säram äkåñya padmabhüù |
idan tu païcamaà vedaà saìgétäkhyam akalpayat ||2
kasmät kià jätam ity äha
ågbhyaù päöh(a)(ra)mabhüdgétaà sämabhyaù samapadyata |
yajurbhyo ’bhinayä jätä rasaç cätharvaëäù småtäù ||3
sampradäya-çuddhim äha
brahmeça-tandi-bharata-durgo-närada-kohaläù |
daçäsya-väyu-rambhodyäù saìgétasya pracärakäù ||4
präçastyam äha
çruti-småty-ädi-sähitya-nänä-çastra-vido ’pi ca |
saìgétaà ye na jänanti te dvipädo mågäù småtaù ||5
saìgéta-dämodare
saìgéta-kena ramyeëa sukham yasya na cetasi |
manuñya-våñabho loke vidhinaiva sa vaïcitaù ||6
prayojanam äha
tri-varga-phaladäù sarve däna-yajïa-stavädayaù |
ekaà saìgéta-vijïänaà catur-varga-phala-pradam ||7
dämodare
paramänanda-vivarddhanam (?) abhimata-phaladam vaçikaraëam |
sakala-jana-citta-haraëam (?) vimukti-véjaà paraà gétam ||8
kià svarüpam etad ity äha saìgéta-pärijäte
géta-väditra-nåtyänäm trayaà saìgétam ucyate |
gänasyatra pradhänatvät tat saìgétam itéritam ||9
çiromaëau
gétam vädyaï ca nåtyaï ca trayaà saëgétam ucyate |
géta-vädye ubhe gava saìgétam iti kecana ||
tat(-)tiryyaì-narade-vädim-nohäri prakérttitam ||10 iti
dämodare
gétena hariëa vandhaà präpnuvanty api pakñëaù |
valädäyänti phaëinaù çiçavo na rudanti ca ||11
pärijäte ’pi
doläyäà çayito bälo rudann äste yadä kvacit |
tadä gétämåtaà pétvä harñotkarñaà prapadyate ||12
mågaù so ’pi tåëäharo vicarann aöavéà tadä |
lubdhakädäpi saìgéta çrutvä präëän prapadyate ||13
kruddho viñaà vaman sarpaù phaëäm ändolayan muhuù |
gänaà jäìgalikät çrutvä harñotkarñam prapadyate ||14
viñëu-puräëe ’pi
kävyäläpäç ca ye kecid géta-känyäkhiläni ca |
çabda-mürt(?)ti-dharasyaite viñëor aàçä (?) mahätmanaù ||15
taträpi
devasya mänavo gänaà vädyaà nåtyaà mataà prétaù |1
kuryyäd viñëoù prasädärtham iti çästre prakért(t)itam ||16
nähaà vasämi vaikun(?)öhe yogino hådaye na vai |2
mad-bhaktä yatra géyanti tatra tiñöhämi närada || 17
(bhägavata 11|2|39)
çåëvan su-bhadräëi rathäìga-päëer
janmäni karmäëi ca yäni loke |
gétäni nämäni tad-arthakäni
gäyan na(?)lajjo vicared asaìgaù ||18
viñëu-nämäni puëyäni susvarai(ra?)racitäni cet |
bhavanti sämatulyäni kértitäni manéñibhiù ||19
atha saìgéta-dvaividhyam äha (saìgéta-säre)
märga-deçé-vibhedena saìgétam bhavati dvidhä |
svarge märgäçritaà deçyäçritaà bhütale-raïjitam ||20
pärijäte
märga-deçéya-bhedena dvedhä saìgétam ucyate |
vedhä märgäkhya-saìgétaà bharatäyäbravét (avravét?) svayam ||21
brahmaëo ’dhétya bharataù saìgétaà märga-saàjïitam |
apsarobhiç ca gandharvaiù çambhor agra prayuktavän ||22 iti
tad-deçéyam iti prähuù saìgétaà deça-bhedataù ||23
tatra prathamatoddiñöatvena gétasya vakñyamäëatayä nädaà vinä tad anupapatteù prathamaà nädam äha | tad uktaà
na nädena vinä gétaà na nädena vinä svaraù |
na nädena vinä rägas tasmän nädätmakaà jagat ||24
na nädena vinä jïänaà na nädena vinä çivaù
näda-rüpam paraà jyotir nädarüpé svayam hariù ||25
tatra ca äïjaneyaù
nädäbdhestu paraà päraà na jänäti sarasvaté |
adyäpi maj-janabhayät tumvaà (?) vahati vakñasi ||26
tad-udpatti-prakäram äha
ätmä vivakñyamäëo ’yaà manaù prerayate yataù |
dehasthaà vahnim ähanti sa prerayati märutam ||27
[ tathähi saìgétsäre ]
na-käraù präëväyuù syad dakäro havyavähanaù |
täbhyäm utpadyate yasmät tasmän nädo ’yam ucyate ||28
vyavahäre tv asau nädaù procyate trividho budhaiù (vudhaiù?) |
mandro hådi-sthitaù (?) kaëöhe madhyastäraç ca murdhani |
dvi-guëaù kila mänena pürvas mad uttarottaraù ||29
kohäléye tu
ähato ’nähataç ceti sa nädo dvividho mataù |
yatrobhayaç ca saàyogaù ähataù sa prakért(t)itaù ||30
äkäça-sambhavo nädas tathänähata ucyate |
ähataà nädam äkåñya tathänähat-saàjïakät ||
taà nädaà saptadhäkärñit tathä ñaò-jädibhiù svaraù ||31| iti
vastutas tu (saìgéta-muktävalyäà)(?)
äkäçägni maruj-jäto näbher urddhvam samuc ciran |
mukhe ’bhivyaktim äyäti yaù sa nädaù prakérttitaù ||32
sa ca präëi-bhave ’praëi-bhavaç cobhaya-sanbhavaù |
ädyaù käyabhavo véëäs ambhavas tu dvitéyakaù ||33
tat-éyaç cäpi vaàçädi-sambhavaù sa tridhä mataù ||34| iti
atha gétam [tal-lakñaëan tväcäryyäëäà (?) matabhedädvahudhä, taträpi vahusam matam evocyate] saìgéta-säre
gétaà raïjakaà dhätumätusahitam iti |
gétasyävayavo dhätur ägädir mätur ucyate || 34
saìgéta-kaumudyäm rägair viracitaà gétam iti || (?)
géta-prakäçe tu raïjaka-svarasam uha sandharbhe gétam iti ||35
vastutas tu närada-saàhitäyäm
dhatu-mätu-samäyuktaà gétam ity abhidhéyate |
tatra nädätmakà geyaà dhatur ity abhidhéte ||36
guëädi-dhäraëäd dhatur gétävayava eva saù |
guëälaìkära-väky eñu raïjanai kaujasvitä yadi (?)|
mätuù sa gaditas taj-jïai mänavasa-pramodanät ||37
‘nädätmakam iti näda evätmä svarüpam yasya | atra näda-pade näda-janyänäà çruti-svaräëäà’ grahaëam | yad uktaà (?)
nädäc ca çrutayo jätäs täbhyaù ñaò-jädayaù svaraù |
tebhyaù syur mürcchanäs täbhyas täläkhyä gräm-sambhväù ||38| iti
tatra ca
näda-çruti-svara-gräma-mürcchanä-tälavarëkäù |
svaräà grahäçanyäsäkhya jätiç veti kramädiha ||39
graha-svaro ’mça-svaro nyäsasvaraç ceti | tatra näda uktaù |
atha çrutayaù
sa nädaù çrutayo dväviàçatiù syan märutähataù |
dväviàçatis tiryag urdhvä näbhyo hådayam äçritäù ||40
tä yävaty astu tävaytyaù çrutayaù parikérttitaù |
kramäd uccoccatäyuktä véëädäv eva lakñitaù |
kaphädi-duñöe kaëöhe yat täsäà vyaktirna jäyate ||41
täç ca
catasraù païcame ñaòje madhyame çrutayo mataù |
åñabhe dhaivate tisro dve gändhäre niñädake ||42
kià nämikästä ity aha
nändé viçälä sumukhé viciträ ñaòjäù smrtäù |
citrä ghanä cälanikä åñbhe tisra éritäù || 43
gändhäre sarasä mälä, (?) madhyame mägadhé çivä |
mätaìgikä ca matreyai catasraù parikérttitaù ||44
bälä kalä kalaravä çärìgiravy api3 païcame |
mätä4 rasämåtä ceti tisro dhaivata-nämani ||45
niñäda-nämani dve ca vijayä5 madhukaryy api |
iti svaraëäà çrutayo dväviàçatir udéritäù ||46
svaräëäm ity atra putträträëäà pitä itivat janya-janakasamvandhe (?) ñañöi, svaräëäà janikä ity arthaù | vastutas tu svarüpaà jïätum açakyam | tad uktaà (saìgéta-dämodare)
çruti-sthäne svarän vaktuà nälaà brahmäpi tattavtaù |
jaleñu caratäà märgo ménänäà nopalabhyate ||47
gagane pakñiëäà yadvat tadvat svara-gatä çrutiù |
çrutirnädavalä proktä tadäörä (?) ca kalä matä ||48
yathä tailagataà sarpir yathä käñöhagato ’nalaù |
jïäyate ’tropadeçena yathä svara-gatä çrutiù ||49
véëädes tu çruti-jïänaà svarajïänantu vaàçajam | iti
aparaïca
sama-çruténäm eteñu svaräëäà yäs tu bhedikäù |
prayoga-vidhuratvena tä noktaù çruti-jätayaù ||50
atha svaräù
sa svaro yaù çruti-sthäne sphuran hådaya-raïjakaù |
etena svaraçabdasya yoga-rüòatvam utkam | (?)
kimvä (?) çrotur mano yasmäd raïjayanti tataù svaräù ||51| iti
etena rüòatvam uktam |
ke te ity äha
ñaòjarñebhau ca gändhäro madhyamaù païcamas tathä |
dhaivataç ca niçädaç ca svaräù saptätra kérttitäù || 52
ña-ri-ga-ma-pa-dha-niç cet yeteñäm aparäbhidhä |
te tridhä syur mandra-madhya-tära-bhävaà samäçritäù ||53
tréëi sthänäni teñäà hi hådi mandro ’bhijäyate |
kaëöhe madhyo mürdhni täro dviguëaç cottarottaraù ||54
eteñäà yaugikatvamaoy ähuù, yathä
täsäà kaëöhamurastälu jihväm dantämç ca samspåçan |
ñaòbhyaù saïjäyate yasmät tasmät ñaòja iti småtaù || 55
dämodaras tv anyathäha
väyuù saà murcchito näbher näòräç ca hrdayasya ca |
pärçvayor mastakasyäpi ñaëëäm ñaòjaù prajäyate ||56 iti |
näbhi-müläd yadä väyur itthitaù kurute dhvanim |
vañabhasy eva niryäti helayä åñabhaù småtaù ||57
näbheù samudgato väyur gandhaà çrotre ca cälayan |
saçabdaà yena niryäti gändhäras tena kathyate ||58
madhyamo madhyamastänät çarérasyopajäyate |
näbhi-müläc ca gambhéraù kiïcit täraù svabhävataù ||59
präëo ’pänaù samänaç codäna-vyänau tathaiva ca |
eteñäà samaväyena jäyate païcamaù svaraù ||60
gatvä näbher adhobhägaà vastià präpyordhvagaù punaù |
dhävann iva ca yo yäti kaëöhadeçaà sa dhaivataù ||61
ñaòjädayaù ñaòete ’tra (?)svaräù sarve manoharäù |
niñidanti yato loke niñädas tena kathyate ||62
tatra tatsämya-dhvani-kathanadväreëa tad rüpam äha
mayüraù ñaòjam äkhyäti åñabhaà vakti cätakaù |
chägo gändhäram äcañöe krauïco vadati madhamam ||63
kokilaù païcamaà brute bheko vadati dhaivatam |
niñädaà bhañate hastéty etad brahmädi-sammatam ||64
dämodaras tu
mayura-våñabha-cchäga-krauïca-kokila-väjinaù |
mätaìgaç ca krameëähuù svarän etän sudurgamän ||65| iti
kiïca
te vädi-samvädi-vivädy-anuvady-abhidhä punaù |
svaräç catur vidhäù proktäs tatra vädé sa kathyate ||66
pracuro yo prayogeñu vakti rägädi-niñcayam |
samaçrutiç ca samvädéà païcam asya na maù kvacit ||67
ga-né vivädinau syätäà ri-dhayor väpi tau tayoù |
anuvädé bhavec cheñu iti dantila(? dattila)-sammatam ||68
kiïca
vädé nåpas tathä pätraà samvady atha vivädy ariù |
anuvädé tvanucaro räjïaù pätrasya ceritaù ||69
vädi-samvädinor anuvädé anucara ity arthaù |
atha grämäù
grämaù svaräëäm itasükñmabhäva,-saàyojanaà sthänakulaà tridhä saù |
ñaòjas tathä madhyama eva bhümyäm, gändhära-nämä kila deva-loke ||70
dämodare
ñaòja-grämo bhaved atra madhyama-gräma eva ca |
süra-loke ac gändhäro grämaù pracarati dhruvam || 71
aparaïca
svaräëäà suvyavasthänäà samüho gräma iñyate ||72
pärijäte
atha grämästrayaù proktäù svara-sandoha-rüpiëaù |
ñaòja-madhyama-gändhära-saàjëäbhis te samanvitäù |
mürcchanä-dhärabhütas te ñaòja-gräma-striñüttamaù ||73
atha gräma-traya-mürcchanä äha
sa-ri-gä-ma-pa-dhä-niç ca ma-pau dha-ni-sa-ré ga ca |
ga-ma-pa dha-ni-sä riç ca gräma-tritaya-murcchanäù ||74
aparaïca
saptaiva mürcchanäç cätra prati-grämaà prakérttitäù |
ädi-dvi-tri-catuù païca-ñaò-saptañv api tä matäù ||75
tat prastära-kramaù
ñaòjän niñädän taà nestu dhäntam dhät päntam iñyate |
pänamänta madhyamäd gän taà gändhäräd åñabhäntakam |
åñabhät päntam ity ähuù ñaòja-grämasya murcchanäù ||76
tad udäharaëaà – sa ri ga ma pa dha ni ca | ni sa ri ga ma pa dha ca | dha ni sa ri ga ma pa ca | pa dha ni sa ri ga ma ca | ma pa dha ni sa ri ga ca | ga ma pa dha ni sa ri ca | ri ga ma pa dha ni sa ca | iti ñaòja-gräma-murcchanäù |
athocyate suvidhäya madhyam-gräma-murcchanäù |
maùädgäntaà gäccarñabhän tam åñabhät säntam (? sattam) iñyate |
sännäntaà nerdhevatäntaà dhät päntaà päcca mäntakam ||77
etad ahäraëaà – ma pa dha ni sa ri ga ca | ga ma pa dha ni sa ri ca | ri ga ma pa dha ni sa ca | sa ri ga ma pa dha ni ca | ni sa ri ga ma pa dha ca | dha ni sa ri ga ma pa ca | pa dha ni sa ri ga ma ca | iti madhyama-gräma-mürcchanäù |
ädau gakäro yaträsti gändhära-gräma-mürcchanäù | 78
tad ahäraëa – ga ma pa dha ni sa ri ca | ri ga ma pa dha ni sa ca | sa ri ga ma pa dha ni ca | ni sa ri ga ma pa dha ca | dha ni sa ri ga ma pa ca | pa dha ni sa ri ga ma ca | ma pa dha ni sa ri ga ca | iti gändhära-gräma-mürcchanäù |
atha mürcchanäù
svaraù saà mürcchato yatra rägatäm prati-padyate |
mürcchanäm iti täm ähur bharatä gräma-sambhaväm ||79
aparaï ca
yatra svaro mürcchita eva rägatäà
präptaç ca täm äha muniç ca mürcchitäm |
grämodbhavästäù svara-sapta-saàyutäù
gräma-traye syuù punar ekaviàçatiù ||80
sa-ri-ga-ma-pa-dha-néti ñaòja-gramäsya mürcchanäù |
ma-pa-dha-ni-sa-ri-geti madhyama-gräma-mürcchanäù |
ga-ma-pa-dha-ni-sa-riti gändhära-gräma-mürcchanäù ||81
athäsäà nämäni
lalitä gadhyamä citrä rohiëé ca mataìgajä |
sauvérä varëam adhyä ca ñaòjam adhyä ca païcami ||82
matsaré mådum adhyä ca çuddhäntä ca kalävaté |
tévrä raudré tathä brähmé vaiñëavé khecaré varä ||83
nädavaté viçälä ca triñu grämeñu viçrutäù |
ekaviàçatir ity uktä mürcchanäç candra-maulinä ||84
mürcchanäà kalayato mura-çatror vaàçikädhvani-viçeñavitänaù |
mürcchanäà yayur anäìga-çaraughai, raìganä rati-pater iva senäù ||85
etat prayojanam äha
çivägre mürcchanäà kåtvä brahma-häpi vimucyate ||86
athä täläù
mürcchanä eva tälä (?) syuù çuddhä ärohaëäçritäù ||87
dämodaras tu
vistäryyante prayogä yair mürcchanäçeña-saàçrayäù |
tänäs te ’py ünapaïcäçat sapta-svara-samudbhaväù ||88
tebhya eva bhavanty anye küöatänäù påthak påthak |
bhedä bahu-taräs teñäà kastän kärtsnyena vakñyati ||89
grämäëäà mürcchanänäï ca tänänäà bahavo bhidäù |
prakåtänupayogitväd ajïayatväc ca neritäù ||90
tad uktaà tänädhikäre
tänäù païcasahasräëi trayastriàçadbhavanty ami |91| iti
atha varëan äha
svaro gäna-kriyä-rambha-prayukto varëa ucyate |
sthäyyärohävarohi ca saïcäréti catur-vidhaù ||92
praty ekaà lakñaëam äha
sthäyaà sthäyaà prayogaù syäd ekasyaiva svarasya cet |6
sthäyé varëaù sa vijïeyaù parävanv artha-saàjïakau ||93
parau ärohi-svaro ’varohi-svaraç ca tau anvarthasaàjïakau anugatäthanämänau | arthas tu ärohatéty ärohi, avarohatéty avarohéty arthaù |
etat saàmiçraëädvarëaù saïcärziti nigadyate ||94
eteñäë sthäyyärohy avarohi-svaräëäm |
varëä bhavaty alaìkärä racanäyä viçañataù || 95
tatra ca
ñaò-viàçatiù sthäyinaù syur ärohiëas tu dvädaça |
saïcäriëo dvädaçaiva dvädaçaivävarohiëaù ||96
iti prasiddhälaìkärä dväñañöiù parikérttitäù |
granthavistara-bhotena mayä neha prakérttitäù ||97
alaìkära-prayojanam äha
svara-jajïäne dåòhä-bhäso rakti-läbhaç ca jäyate |
varëa-jïäna-vicitratvam alaìkära-prayojanam ||98
graha-svaram äha
sa graha-svara ity ukto yo gétädau samarpitaù ||99
aàça-svaram äha
yo raktivyaïjako geye yasya sarve ’nugäminaù |
yaù svayaà grahatäà yäto nyäsädénäà prayogataù |
yasya sarvatra vähulyaà sa vädyaàço nåpopamaù ||100
vädé rägädi-niçcaya-karteti géta-prakäçakäraù | yaù svayaà grahatäà yäta ityanenäàça-svarasyaiva graha-svara-käraëatvam ity arthaù |
ataeva mäghe
analpatvät praghänatväd aàçasyevaitare svaräù |
vijigéño nåpatayaù prayänti paricäratäm ||101 iti
aparaï ca
rägäëäà jéva-bhütä ye proktästeàçasvarä vudhaiù ||102| iti
nyäsa-svaram äha
nyäsa-svaras tu sa prokto yo gétädi-samäpti-kåt ||103
jätim äha
yasyä rägajanis tu jätir iha sä rägasya mätäpi sä |
çuddhäkhyä vikåtä dvayoç ca milanät saìkérëakä ca tridhä ||104
kiï ca
çuddhäù syujatiyaù sapta täù ñaòjädi svaräbhidhäù |
tä eva vikåtäù çeñä jätä vikåti-saìkarät ||105
iti dvidhety anye |
tad uktaà harinäyakena
çuddhäbhir vikåtäbhiç ca militä jätayaù punaù |
añöä-daça samuddiñöäs tä rägäëaï ca mätaraù || 106
iti, ayam eva pakñaù praghäna iva pratibhäti, yataù präcénäcäryyairaìgékåtaù | tad uktaà nivandhäntare
ñäòjärñabhé ca gändhäré mädhyamé päïcamé tathä |
dhavati cätha naiñädé saptaitäù çuddha-jätayaù ||107
syät ñaòja-kaiçikau ñaòja-madhyamä ca tataù param |
gändhära-païcamyändhré ca ñaòjodécyavaté tathä ||108
kärmäravé nandayanté gändhärodécyaväpi ca |
madhyamodécyavä rakta-gändhäréù kaiçikéty api ||109
evam ekädaça proktä vikåtä bharatädibhiù |
çuddhäù siddhä vikåtänäm atha hetün pracakñmahe ||110
1 ‘nåtyam atandritaù’ vä |
2 ‘hådaye na ca’ vä |
3 çärìgaravy api ca |
4 jäya vä |
5 mäträ vä |
6 | çthitvä çthitvä prayogaù çyäd ekaikaçmin svare punaù |
No hay comentarios:
Publicar un comentario