Devoción
harekrsna
Category Ujjvala Nilamani - With commentaries
Ujjvala-nilamani 01 - Nayaka-bheda-prakaranam - (Three commentaries) - Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani 02 - Nayaka-sahaya - (Three commentaries) - Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani 03 - Hari-priya - (Three commentaries) - Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani 04 - Radha - (Three commentaries) - Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani 05 - Nayika - (Three commentaries) - Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani 06 - Yuthesvari - (Three commentaries) - Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani 07 - Duti - (Three commentaries) - Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani 08 - Sakhi - (Three commentaries) - Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani 10 - Uddipana - (Three commentaries) - Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani 11 - Anubhava - (Three commentaries) - Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani 12 - Sattvika - (Three commentaries) - Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani 13 - Vyabhicari - (Three commentaries) - Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani 14 - Sthayi-bhava - Author: Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani 15 - Sringara-bheda - (Three commentaries) - Rupa Gosvamin
Ujjvala-nilamani-mula-matram - Rupa Gosvamin
(6)
atha yütheçvaré-bheda-prakaraëam
|| 6.1-4 ||
etäsäà yütha-mukhyänäà viçeño varëito’py asau |
suhåd-ädau vyavahåti-vyaktaye varëyate punaù ||1||
saubhägyäder ihädhikyäd adhikä sämyataù samä |
laghutväl laghur ity uktäs tridhä gokula-subhruvaù ||2||
pratyekaà prakharä madhyä mådvé ceti punas tridhä ||3||
pragalbha-väkyä prakharä khyätä durlaìghya-bhäñitä |
tad-ünatve bhaven mådvé madhyä tat-sämyam ägatä ||4||
çré-jévaù : saubhägyaà näyaka-premëä labdhädaratvam | ädi-grahaëäd guëa-rüpädi tad-ädhikyam | väkyasya durlaìghyatvaà ceñöädénäm upalakñaëam | durlaìghyam anyäbhir apariharaëéyam bhävitaà yasyä seti | kevala-pragalbhä-väkyatve vairüpyam eva syän na tu rasopayogitvam iti bhävaù | tad-ünatve ity atronatvaà riktatvaà viàçaty-ädinä riktä hy ünaviàçaty ädaya ucyante | tataç ca satsv api guëäntareñu tena präkharyeëaiva riktatve mådvé bhaved ity arthaù | madhyeti | sämyam atraikatvam | rañäbhyäà no ëaù samäna-pade ity atra samänatvavat | tata c ca tat-sämyaà tayoù präkharya-märdavayoù sämyaà samayoù çétoñëayor iti militayoù parasparopamardena paraspara-sätsampatyä dvayor ekatva-präptatvän manda-präkharyam ity arthaù | tadägatä präptä madhyä bhavet | madhyävasthatvät madhyä bhaëyata ity arthaù ||1-3||
viçvanäthaù : suhåd-ädau suhåt-taöastha-svapakñeñu saubhägyaà näya-prema-vyñaké-bhütatvam | ädi-grahaëaà rüpa-guëädi | durlaìghyam anyäbhiù khaëòayitum açakyaà bhäñitaà yasyäù sä | atra väkya-padopädänät vyäkhyäyäà ca bhäñita-çabda-prayogäd atra lakñaëe äkåti-ceñöädeù prägalbhyaà nopalakñaëéyam | ataù pürva-lakñitäbhyaù pragalbhä-madhya-mugdhäbhya etäù präyeëa bhidyante | tad-ünatve präkharyasyälpate mådvé na tu tasyä bhäva eveti vyäkhyeyam | na-padasya tad-arthatve’nabhidhänät | präkharyaà märdavaà cäpi yadyapy äpekñikaà bhavet [u.né. 8.91] ity agretana-väkyän mådvyäù kiïcit präkharyasya präpteç ca tat-sämyaà präkharyasya tulyatvam éñad alpatvaà ägatä präptä madhyocyate | candra-samaà mukham ity ukte candräd éñad-alpatvaà mukham iti pratéyate | éñad asamäptau kalpa-deçya-deçéyaraù [pä. 5.3.67] iti sütre vyäkhyänät | trikam iti saìkhyäyäù saàjïä-saìgha ity ädinä saìghe kan ||1-3||
viñëudäsaù : etäsäm iti | yütha-mukhyänäà yütheçvaréëäà viçeñas tat-tat-svabhävädi-bhedät parampara-sädhäraëyaà varëito’pi saìkñepeëa dig-darçanatvena kathito’pi suhåd-ädäv iti ädi-çabdät taöa-stha-pakña-vipakñau gåhétau | vyavahåtir vyavahäras tasyä vyaktaye täà vyathituà tum-arthäc ca bhäva-vacanät [pä. 2.3.15] iti tum-arthe caturthé | punar varëyate vistärya kathyate ity arthaù ||1||
saubhägyäder ity aträdi-çabdena tat-käraëa-bhüta-prema-saundarya-mädhurya-vaidagdhyädéni gåhétäni | tad-ünatve tasya präkharyasya nyünatve sati, tat-sämänya-gatä madhyety atra tantreëärtha-dvayam | tayoù präkharya-märdavayoù sämyam anyünätiriktatvam ägatä madhyä | tathä tena präkharyeëa märdavena cänyasyäù sakhyäù sämyam ägatä madhyä | madanayoù prakharayor mådvyoç ca mithaù sämyena vyavahärät präkharyasya märdavasya ca tulyatävagamaù | präkhyarädénäà saìkñepatväc ca ||2-4||
--o)0(o--
|| 6.5-6 ||
tatra adhikä-trikam—
ätyantiké tathaiväpekñiké cety adhikä tridhä ||5||
sarvathaiväsamordhä yä sä syäd ätyantikädhikä |
sä rädhä sa tu madhyaiva yan nänyä sadåçé vraje ||6||
çré-jévaù : ätyantikädhiketi | ätyantikaç cäsäv adhikaç ceti karma-dhäraye kåte paçcät strétve vivakñite ca öäp-pratyayät kopadhatve’pi pürvavad asya puàstvaà siddhyati | evam uttareñv api sä rädhety atra sä tu madhaivety atra ca hetur yad iti tatra pürvatra puräëädikaà tu pramäëitam eva | uttaratra ca tad eva pramäëam | madhyätvasyaiva rasätiçayädhäyakatvät tasyäs tatroktam asädhäraëatvam upapadyata iti ||5-6||
viçvanäthaù : ätyantikéty aträdhiketi padasya dharmi-väcakatväd ätyantikyopekñiéty etayos tad-viçeñaëatva ädhikyasyätyantikatvam äpekñikatvaà na labhata ity abhavan mata-yogaù syät | maivam | iyam adhikätyantam anta-sémätikramaà tathäpekñäà gacchantéty ukte kenäpy aàçenety apekñäyäà pratyäsatti-nyäyenädhikyeneti labdhe sati na kiïcid asämaïjasyam | gacchatau para-därädibhyaù iti öhak | sä tu madhyaiveti | mugdhädi-bhede prakharädi-bhede ca sä madhyaivety arthaù | rädhaivätyantädhikety atra hetur yasmäd vraje sänyä sadåçy anyasyäù sadåçé na bhavati, kià tu sva-sadåçyevety arthaù | yad väsyäù sadåçé éñad alpäpi nänyä käpéti sarvä evätyanta-nyünä ity arthaù ||5-6||
viñëudäsaù : taträdhikä-trikam iti | täv atithaà grahaëam iti lug vä [pä. 5.2.77] iti püraëärthe kan-pratyayaù ||5|| sarvathaiveti | na vidyate samä ürdhvä adhikä ca yasyäù sä asamordhvä | madhyaiveti mugdhädi-bhede prakharädi-bhede ca sä rädhä madhyaiva yan nänyä sadåçéty atra yac-chabdo’vyayaù | yasyäù sadåçé anyä nety arthaù ||6||
--o)0(o--
|| 6.7 ||
tatra ätyantädhikä, yathä—
tävad bhadrä vadati caöulaà phullatäm eti pälé
çälénatvaà tyajati vimalä çyämalähaìkaroti |
svairaà candrävalir api calaty unnamayyottamäìgaà
yävat karëe na hi niviçate hanta rädheti mantraù ||7||
çré-jévaù : tatrobhayaträpy udäharaëam—tävad bhadreti | atra rädheti nämno prabhävo darçitaù | säkñäd auddhatyaà tu na darçitam iti madhyätvaà ca | çälénatvam adhåñöatvam ||7||
viçvanäthaù : kadäcit samäja-militäsu gopéñv ärabhyamäëa-päramparika-saàvädäsu vyäjastuty-ädibhiù prati sva-yütha-saubhägyam bhivyaïjayantéñu—“bho vraja-devyaù ! paramärthaà tu çåëuta” iti çyämaläà präha—tävad iti | çälénatvam adhåñöatvaà tyajati kià tu dhärñöyaà prägalbhyam eva karotéty arthaù | uttamäìgaà çiraù | atra çyämlähaìkarotéti sva-nämollekhataù svasyäpy apakarña-kathanena täsu sarväsu svasya satya-väditvaà vyaïjitam | taträpy ahaà karométi mama rädhä-suhåttve’pi påthag yütheçvarétväd anyäbhyaç cotkarñäd güòho’haìkäraù sthätum ucita eva sa cäpi na tiñöhatéti pratyäyitaà ca | rädheti mantra iti | rädheti-çabdasya çrüyamäëatva evänya-jana-paräbhävakatva-liìga-darçanena manye mantratvam astéty utprekñä | atha vä, näma na bhavatédaà, kià tu mantra evety apahnutiù | etat-padyasya sakhé-jana-vaktåkatve våndädi-vaktåkatve vä çyämalähaìkarotéty anupapatteù çyämalä-vaktåkatvam eva surasam ||7||
viñëudäsaù : tävad bhadreti | kadäcit samäja-militänäà sakhénäà paraspara-saàväde padmäyäù pakña-saubhägya-sücakaà kim api sotpräsa-vacanaà çrutvä prodyad-amarñäà lalitäà nirvarëya våndä sa-prauòhi präha—çälénatvam adhåñöatäm | syäd adhåñöe tu çälénaù ity amara-koñaù | unnamayya utthäpya uttamäìgaà mastakam | niviçata ity anena ner viçaù [pä. 1.3.17] iti ni-pürva-viçater ätmanepada-vidhänam | hanta äçcarye ||7||
--o)0(o--
|| 6.8 ||
atha äpekñikädhikä—
madhye yüthädhinäthänäm apekñyaikatamäm iha |
yä syäd anyatamä çreñöhä sä proktäpekñikädhikä ||
çré-jévaù : äpekñikädhikädiñu yasyä väkyaà saiva jïeyä ||8||
viçvanäthaù : na vyäkhyätam |
viñëudäsaù : na vyäkhyätam |
--o)0(o--
|| 6.9 ||
atha adhika-prakharä, yathä—
paçya kñauëé-dharäd upaiti purataù kåñëo bhujaìgägraëés
türëaà bhérubhir älibhiù samam itas tvaà yähi mantrojjhite |
äcäryäham aöämi bhogi-ramaëé-våndasya våndäöavéà
kià naù kämini kärmaëena vaçatäà nétaù kariñyaty asau ||
çré-jévaù : kärmaëena tat-paräbhävaka-müla-karmaëä | mülam auñadhaà tena ||9||
viçvanäthaù : atra prakäreëa düñyeçvaréëäm eva paramparoktiù | täsäà ca käcit käïcid äheti sarvaträvatärikä jïeyä | paçyeti | bhujaìgaù sarpaù kämukaç ceti | tvam ito yähy anyathä tväm asau daìkñyate | he mantrojjhite ! tvaà mantraà mantraëäà ca na jänäséty arthaù | bhogé sarpaù kåñëaç ca | äcäryä sarpa-mohana-çästra-viduñé ähituëòiky asmi | gopénäà rasa-vaidagdhyäder adhyäpikä cäsmi | kärmaëena vaçékarauñadhena karma-samühena daihika-väcika-ceñöä-våndena ca vaçatäà néta iti | saubhägyädhikyaà präkharyaà ca spañöam ity adhika-prakhareyaà durhåt ||9||
viñëudäsaù : paçya kñauëé-dharäd iti | kadäcin mådvé-prakhare dve yütheçvaryau mithaù suñöhu sauhådena puñpävacädi-miñät sahaiva våndävanam ägate, taträbhimukham äyäntaà çré-kåñëaà dåñövä sädhvasa-vitrastäà mådvéà prati prakharoväca—bhujaìgägraëéù sarpa-mukhyaù çiòga-çreñöhaç ca | mantrojjhite mantro’tra sarpa-vaçékäraù, kåñëa-vaçékäraç ca tenojjhite he mantra-rahite ! nanu tvam api gåham ägaccha | kim anena durléla-çekhara-labdha-kadarthanena ? taträha—äcäryäham iti äcäryä upädhyäyä | bhogi-ramaëé-våndasya sarpa-stré-kadambasya, pakñe bhoginyaù sambhogavatyo yä ramaëyas täsäà vargasya | kärmaëena müla-karmaëä vaçékarauñadha-viçeñeëety arthaù | na iti bahu-vacanena nija-sahacaréëäm api tat-svabhävatvaà sücitam ||9||
--o)0(o--
|| 6.10 ||
atha adhika-madhyä—
älébhir me tvam asi viditä pürëimäyä pradoñe
roñeëäsau prathayasi kathaà päöavenävahitthäm |
dhåtvä dhürte saha-parijanäà mad-gåhe tväà nirundhyäà
vartma-prekñé guëayatu sa te jägaraà kuïja-räjaù ||
çré-jévaù: älébhir iti | pürvaà khalv ägacchantam api kåñëaà dåñövä saìkocam avidhäyänyäà parävartayituà prauòham uktavaté, eñä tu kåñëäd òurata evänyäà parihasitavatéti madhyä | parihäsaç ca gåhe nétvä tasyä bandhanaà na sambhavatéti vyakta eva ||9||
viçvanäthaù : älébhir ity atra vaktavyä yä gopé saivodäharaëam | te tava vartma-prekñé kuïjaräjo jägaram abhyasyatv ity anena tasyä eva saubhägyädhikyam | avahitthäà prathayaséty anena saìkoca-präptyä präkharyäbhävaù | päöavety anena mådutvasyäpy abhävo’to madhyätvaà ca | vaktryäsu tväà nirudhyäm ity anena präkharyam | tathä saubhägyädhikya-vyajaka-padäbhäväl laghu-prakhareyaà durhåt ||9||
nanu bhavatv evaà, tena tava kim ? taträha—dhåtveti | niruddhyäm iti vacasaiva vibhéñikayä madhyätvam asyäù spañöam eva | vartma-prekñé tvat-patha-nirékñakaù san | guëayatu abhyasyatu çikñatäà ity arthaù | saha-parijanäm iti tasyä viçeñaëäj jägara eva tasya niçcitaù | atra sarväsu ruddhäsu vartma-madhya eväsyä avarodhana-värtäyä api kåñëenäviditatvät | kuïja-räja iti tvayy atra niruddhäyäà satyäà tasya kuïja-räjatvaà sutaräà setsyatéti virodhi-lakñaëayä solluëöhoktiù ||10||
--o)0(o--
|| 6.11 ||
atha adhika-mådvé—
nyaïcan-mürdhä saha parijanair dürato mä prayäsé-
rmäm älokya priya-sakhi yataù prema-pätré mamäsi |
mälä maulau tava paricitä mat-kalä-kauçaläòhyä
dyüte jitvä danuja-damanaà yä tvayä svékåtästi ||
çré-jévaù: çleñe bähudä nadé-viçeñaù ||11||
viçvanäthaù : nyaïcad ity aträpi yä vaktavyä saivodäharaëam | nyaïcad ity anena mådutvän mälä | mauläv ity ädinä saubhägyädhikyäc ca | vaktré tu laghu-madhyaiveyaà suhåt ||11||
viñëudäsaù : nyaïcan-mürdheti | çré-kåñëena saha kréòitvä sva-geham ägacchantéà sa-parijanäà käïcid vraja-sundaréà pathi svävalokana-jätayä lajjayä dürata eva sa-çaìkam aïcantéà prati käpi adhika-mådvé sa-sneham äha | nyaïcan nécair gacchan mürdhä mastakaà yasyäù sä | yadyapi çré-kåñëena tat-keli-vaidagdhyädi-tuñöa-manasä tasyai sva-kaëöha-mälä dattästi, tathäpi yad dyüte jitvety etasyä änumänikoktis tat tu tasyäà serñyam ädara-sphuraëät | yadyapi mådv-svabhävä sa-snehäpi tasyäà tathäpi praëayasya svabhävata eva vakra-gatitväd éåñyeva sphuratéti bhävaù | asmin rase tu sutaräm eva ||10||
--o)0(o--
|| 6.12-13 ||
atha samä-trikam—
sämyaà bhaved adhikayos tathä laghu-yugasya ca ||
tatra sama-prakharä—
na bhavati tava pärçve cet sakhé käpi mäbhüt
parihara hådi kampaà kià haris te vidhätä |
aham aticaturäbhir veñöitälé-ghaöäbhiù
priya-sakhi puratas te dustarä bähudäsmi ||
çré-jévaù: çleñeëa bähudä nadé-viçeñah ||13||
viçvanäthaù : na bhavatéti | keyaà mamodyänasya puñpäëi troöayatéti düräd dhävann api haris te kià vidhätä kià kariñyati yato’ham ity ädi | çleñeëa bähudä nadé-viçeñah | aträgacchato harer dvayor eva säkñäl lakñyatväd dvayor evädhikyena sämyam | aham ity ädinä vaktryäù präkharyäd iyam evodäharaëaà suhåt ||13||
viñëudäsaù : sämyaà bhaved iti | adhikayoù ätyantikäpekñika-rüpayoù | laghu-yugasya äpekñikätyantika-rüpasya ||12||
na bhavatéti | kadäcit sauhådätirekeëa prakharä-mådvyau dve yütheçvaryau kusuma-cayana-deva-püjädi-vyäjäd våndävanam upaviviçituù | tad anu daiva-yogatas tatra kåñëaà vilokya nija-parijana-çünya-pärçvatvät sädhvasa-viklava-sväntäà mådvéà prati sama-prakharäyäù säçväsa-vacanam—mä bhüt mä bhavatu | mäìi luì [pä. 3.3.175] iti mäì-yoge sarva-la-käräpavädo luì | vidhätä kariñyati | bähudä hastälambana-dätré, çleñeëa nadé-viçeñah | duùkhena téryata iti dustarä ubhayatra samänärthaù ||13||
--o)0(o--
|| 6.14 ||
atha sama-madhyä—
lole na spåça mäà tavälika-taöe dhätur yad älakñyate
tvaà spåçyäsi kathaà bhujaìga-ramaëé düräd atas tyajyase |
dhig vämaà vadasi tvam eva kuhaka-preñöhäsi bhogäìkite
yenädya cyuta-kaïcukäù çuñir ataùsakhyo’pi sarpanti te ||
çré-jévaù: lola iti | väkoväkyam | kuhako mäyävé, pakñe näga-viçeñaù | çuñirataù çuñira-vaàçé—hetoù, pakñe bilät | sarpanty abhisaranti, pakñe sarpäyante | kià tv atra vaktå-çrotå-bhedena vyaìgya-bheda-sampratipatter vaktuù çrotuç cätra çré-kåñëa-preyasé-janatväd dhätur ägädénäà tad-viçeña-paryavasänam evävagantavyam | evam anyaträpi ||14||
viçvanäthaù : lola iti | sambhuktänubhuktayoù paraspara-suhådor ukti-pratyukté | prathamä präha—tava laläöa-taöe dhätur gairika-rägo’tas tvaà kåñëocchiñöä apaviträséty arthaù | dvitéyä präha—tvaà bhujaìga-ramaëé sarpé, pakñe bhujaìgaà kämukaà kåñëaà ramayaséti prasiddhä tvadéya-ramaëasya prayojikä | ahaà tu tena baläd adyaivänicchanty eva sambhuktätas tvaà matto’py apavitreti bhävaù | punaù prathamäha—dhig iti | kuhakasya näga-viçeñasya, pakñe mäyävinaù kåñëasya preñöhäsi | atra priya-çabdasya igupadha-jïä-pré-kiraù kaù iti kartå-väcaka-ka-pratyayäntatvät taträpéñöhanä cätiçaya-ramaëecchävatéty arthaù | bhogo’hi-phaëaù sambhogaç ca | çuñirato bilät, pakñe çuñira-viçeña-vaàçé-hetoù | cyuta-kaïcukä tyakta-nirmokäù sarpanti sarpä iväcaranti | pakñe spañöam | atra prathamäyäà mä spåçeti tiraskära-rüpät prakaöa-häsyät saubhägyam ühanéyam | dvitéyäyäà tu sambhoga-cihnena vyaïjitaà saubhägyaà spañöam eva, madhyätvaà ca dvayor eva çliñöokteù ||14||
viñëudäsaù : lole na spåçeti | ekadä kåñëena saha rahaù-kelià nirvähya sva-gåham ägacchantyä pravyakta-sambhoga-lakñmäìkitayä kayäpi yütheçvaryä särdhaà kasyäçcit tat-samänäyäù pathi sa-narma-saàläpa-keliù | lole he caïcale ! alika-taöe laläöa-sémani, yad yasmät, älakñyate prekñyate | athänyä vadati—tvaà spåçyäsi katham ity ädi | bhujaìga-ramaëé sarpa-bhäryä, pakñe ñiòga-käntä | punaù prathamä vadati—dhig vämam ity ädi | kuhakaù sarpa-viçeñaù, pakñe kapaöaù kåñëaù | bhogo’hi-phaëaù, pakñe sambhogaù | kaïcukaù sarpasya nirmokaù | vakñaù-sthalävaraka-citra-syüta-vastra-viçeñaç ca | çuñirataù govardhana-kandaräd bilät, pakñe veëor hetoù | sarpanti sarpa iväcaranti pakñe itas tato gacchanti ||14||
--o)0(o--
|| 6.15 ||
atha sama-mådvé—
pratyäkhyätu suhåj-janaù katham ayaà täräbhidhatte giraà
präëäs tvaà hi mamoccakair urasi çape dharmäya lélävati |
kintu täm aham arthaye param idaà kalyäëi taà vallabhaà
svéyaà çädhi yathä sa gauri sarale kuryäj jane na cchalam ||
çré-jévaù : pratyäkhyätu pariharatu | täräbhidha iti | svayam eva sva-näma gåhëäti pratijïäd äròhya-bodhanäya | sarale mad-vidhe jane chalaà na kuryät ||15||
viçvanäthaù : pratyäkhyätv iti | täräbhidho mal-lakñaëo janas te giraà mänaà muïceti väcaà kathaà pratyäkhyätu | svéyaà vallabhaà kåñëaà çädhi çikñä-dänena bodhaya | atra mänavatyäs täräyä mäna-bhaìgärthaà kåñëenaiva tat-suhådo lélävatyäù preñaëät täräyäù saubhägyädhikyaà tathä svéyaà çädhéti padäbhyäà lélävatyäç ca tat | täräyä mådutvaà spañöam | lélävatyäs tu çädhéti çäsana-yogyatäyä hetoù präkharyam ||15||
viñëudäsaù : pratyäkhyätv iti | kadäcit tärä-nämnyäà yütheçvaryäà kåñëa-kåta-vaïcana-jäta-mänäyäà satyäà sarva-néti-vidhäna-kalä-kuçalena çré-kåñëenänyopäyäàs tyaktvä tan-mänopaçamäya tasyäù suhål-lélävaté-nämné käcit preñitä | tad anu tasyä nänänunayädinä säntvitä tärä täà pratyuttaraà dadäti | pratyäkhyätu niräkarotu pariharatv iti yävat | çapa iti çapa upälambhane [pä. värtika 620] ity ätmanepadam | dharmäyeti çlägha-hnuì-sthä-çapäà jïép-samänaù [pä. 1.4.34] iti caturthé | çädhi çikñaya | kalyäëi he maìgala-svarüpe ! parama-nipuëe iti veti çikñä-däne yogyatoktä | svéyaà vallabham ity anena tat çikñäyäs tenäparihäryatvaà ca dhvanitam ||15||
--o)0(o--
|| 6.16 ||
yathä vä—
prahitya kaöhine nijaà parijanaà madäryä tvayä
nikämam upajapyatäà kim u vibhéñikäòambaraiù |
vrajämi ravijä-taöe guru-girä måñä-çaìkini
pradoña-samaye samaà savayasä çiväà sevitum ||
çré-jévaù : prahitya prasthäpya | mad-äryä mama çvaçrüù | upajapyatäà bhedyatäm | guru-girä vrajämi ||16||
viçvanäthaù : sämyaà bhaved adhikayos tathä laghu-yugasya ca ity adhikayoù sämyaà çloka-trayeëoktam | laghu-yugalasya sämyaà vaktum äha—yathä veti | sundari, kià tvaà guru-janän na bibheñi | yataù säyaà spañöam eva vanaà gacchaséti vadantéà käïcid api mådvéà käcid api prakharä durhåt prativadati—prahityeti | prahitya prasthäpya | mad-äryä mama çvaçrüù | upajapyatäà bhedyatäm | guru-girä guros tasyä eva girety arthaù | tataç cähaà prçchaài mätraà kim iti kupyasi | prasédeti punas tasyäù prativacana-jätam iti jïeyam | atra dvayor eva saubhägyädhikya-dyotaka-padäbhäväl laghutve sämyam ||16||
viñëudäsaù : [...m]1 udähåtya samprati kiïcin madhyäàça-miçra-sama-mådvéà prakäräntareëodäharati yathä veti | prahityeti | käcit sama-mådvé saìketasthaà çré-kåñëam abhisaranté pathi kayäcid anyayä veçädinänumita-tad-rahasyayä sa-narma-tarjanam uktä saté täà pratyuttarayati | prahitya prasthäpya kaöhine he anärdre ! madäryä mama çvaçrüù | upajapyatäà bhidyatäm | vibhéñikä bhayotpädanecchä tasyäòambaraiù atiçayaiù | vrajäméty ädi-padyärdhenäsyä märdaväàço vyakta eva ||16||
--o)0(o--
|| 6.17-18 ||
atha laghu-trikam—
laghur äpekñiké cätyantiké ceti dvidhoditä ||
tatra äpekñiké laghuù—
madhye yüthädhinäthänäm apekñyaikatamäm iha |
yä syäd anyatamä nyünä sä proktäpekñiké laghuù ||
çré-jévaù : na vyäkhyätam |
viçvanäthaù : laghur iti | apekñäà gacchati | tathäntaà sémätikramaà gacchati | kenäàçenety apekñäyäm pratyäsattyä läghaveneti vyäkhyeyaà pürvavat | anyathä abhavan mata-yogo näma doño durväraù syät ||17-18||
viñëudäsaù : na vyäkhyätam |
--o)0(o--
|| 6.19 ||
tatra laghu-prakharä—
tvaà mithyä-guëa-kértanena caöule våndäöavé-taskare
gäòhaà devi nibadhya mäà kim adhunä tuñöä taöasthäyase |
håtvä dhairya-dhanäni hanta rabhasäd äcchidya hré-vaibhavaà
yenäyaà sakhi vaïcito’pi bahudhä duùkhé jano vaïcyate ||
çré-jévaù : na vyäkhyätam |
viçvanäthaù : käcin mänavaté sva-suhådam upalabhate—tvam iti | asyä dhairya-dhanänéti dhairyasya dhanatvena bahutvena ca | hré-vaibhavam iti | hriyo’py äpekñikyädhikyena parama-dhairya-lajjävattvam | tathäbhütayor dhairya-lajjayoù sämastyena haraëäd abhivyaïjitena premädhikyena saubhägyädhikyam | vaïcito’pi vaïcyata iti mäninyäù sväbhävikaà vacanaà tu na laghutva-vyaïjakam | vaktavyäyäs tu mithyä-guëa-kértaneneti caöule iti padäbhyäà präkharyam | saubhägyädhikya-vyaïjaka-padäbhäväl laghutvam iti vaktavyaivodäharaëam | asyäù punaù punar vaïcanät saubhägyasyälpatvaà caöule ity ädi-padaiù präkharyam iti vaktryä evodäharaëatvam ||19||
viñëudäsaù : tvaà mithyeti | präk-kåñëa-saìgä käcid yütheçvaré käïcit sva-suhåt-pakña-yütheçvaréà kåñëasya nirupama-guëädi-kathanena tasminn äsajjitä, tatas tena kadäcid vipralabdhä sä täm eva nija-suhåd-yütheçvaréà çré-kåñëe’nuräga-käriëéà prati säkñepam upälabhate | mithyä-guëa-kértanena ayaà kåñëaù parama-suçélaù preyasé-vaçaù vinayéty ädénäà guëänäà kathanena mäà nibaddhya tasminn äsaktäà kåtvä samprati taöasthäyase taöasthä iväcarasi | nanu tena tava kim apakåtam ? taträha—håtvety ädi yena våndäöavé-taskareëa | tan-nämägrahaëam érñyayä ||19||
--o)0(o--
|| 6.20 ||
atha laghu-madhyä—
goñöhädhéça-sutasya sä nava-nava-preñöhasya yävad-dåçoù
panthänaà våñabhänujä sakhi vaçékärauñadhijïä yayau |
tävat tvayy api kürkñam asya balavad-däkñiëyam evekñyate
kä candrävali evi durbhagatayä dünätmanäà naù kathä ||
çré-jévaù : na vyäkhyätam |
viçvanäthaù : goñöheti | çloka-trayaà spañöam ||20||
viñëudäsaù : goñöhädhéça-sutasyeti—kadäcic candrävalé suhåt-pakña-yütheçvaré-snehät tayä çré-kåñëa-sambandha-prema-saubhägyädi-maìgala-värtäyäà påñöäyäà satyäà sä sa-niùçväsäkñepaà candrävaléà prati kaimutika-nyäyena svävasthäà nivedayati | vaçékärauñadhijïeti viçeñaëam érñyayä tad-atula-premädi-guëa-gaëäsphuraëät | evaà kåñëa-viçeñaëe’pi nava-nava-preñöhasyety atra kevalaà nava-nava-preñöhatväd eväsya tasyäm anurägaù, na tu premädi-hetor iti | däkñiëyam evety eva-käreëa rakñam iti viçeñaëena ca sneha-lavasyäpy abhävaù sücitaù | dünätmanäà paritapta-mänasänäm ||20||
--o)0(o--
|| 6.21 ||
atha laghu-mådvé—
apasaraëam ito naù sämprataà syäd
yad api hari-cakoraà citram älocayämaù |
kalayata sahacaryaù paryaöad-gaura-déptis
taöa-bhuvi nava-çobhäà sauti candrävaléyam ||
çré-jévaù : sauti janayati | prätéti päöhe prä püraëe ||21||
viçvanäthaù : sauti janayati | prätéti päöhe prä püraëe ||21||
viñëudäsaù : apasaraëam iti | käcid vraja-devé sa-nija-parijanä çré-kåñëa-didåkñayä kenäpi vyäjena yamunä-pulinäraëyam äsädya çré-kåñëaà paçyanté tad-anatidüre candrävaléà ca nirvarëya sva-sakhéù prati sa-çaìkam äha—apasaraëaà paläyanaà naù asmäkam | itaù sthänät | sämprataà samprati | sämprataà yogyam | apasaraëe hetuù kalayatety ädi | kalayata paçyata | paryaöad-gaura-déptiù sarvataù prasarpanté gauré pétä déptir yasyäù sä | sauti janayati | hari-cakoram iti hareç cakora-rüpakeëa tasya candrävalé-saundarya-sudhä-päne’tyäsaktiù sücitä | iyam apy apasaraëe hetuù ||21||
--o)0(o--
|| 6.22 ||
atha ätyantiké laghuù—
anyä yato’sti na nyünä sä syäd ätyantiké laghuù |
traividhya-sambhave’py asyä mådutaivocitä bhavet ||
nänyatareëäpi vyäkhyätam |
--o)0(o--
|| 6.23 ||
yathä—
nija-nikhila-sakhénäm ägraheëägha-vairé
katham api sa mayädya vyaktam ämantrito’sti |
kñaëam uru-karuëäbhiù saàvarétuà trapäà me
mad-udavasita-lakñméà goñöha-devyas tanudhvam ||
çré-jévaù : udavasitaà gåham ||23||
viçvanäthaù : nijeti | sa aghavairé ämantrito’dya maj-janma-tithau mat-pitåbhyäà kåta-mahotsavähüta-bhojito’pi säyaà madéya-kuïje ägatya kiïcit bhuìkñveti niveditaù | kià tu tasya yuñmad adhénatvät yuñmat-sähäyyaà vinä sa me manoratho na syäd ity äha—kñaëam iti | uadavasita-lakñméà gåha-çobhäm | gåhaà gehodavasitam ity amaraù | yüyam apy ägatya kiïcid uktvä mäà kåtärthékuruteti bhävaù | atra sakhénämägraheëeti svasyäyogyatä-vyaïjanayä tathä sakhé-jana-prekñaëaà vinä sarva-yütheçvaré-saàsadi svayam ägamanena kñaëam ity ädibhir vinayaiç ca täù sarvä eva prasannäs tasyä dütyaà tad-dine cakrur iti jïeyam ||23||
viñëudäsaù : nija-nikhila-sakhénäm iti | vraja-madhye nija-janma-tithi-püjana-vratodyäpanädi-mahotsava-lakñyam äçritänäà sarväsäm eva vraja-devénäà tat-tad-avasare çré-kåñëa-nimantraëa-mudolläsam äkalayya käyp ätyantika-laghu-yütheçvaré nijäyogyatä mananena tatra nätyutsukäpi nija-parijanaiù sanirbandham ämreòitä saté ekadä sähasikatayä çré-kåñëaà nimantrya daiväd ekatra saìgatänäà çré-kåñëa-preyasénäà sannidhim ägatya sva-cikérñita-vijïapti-pürvakaà prärthayate | nija-nikhila-sakhénäm ity atra nija-çabdena ca täsäà prärthitasyänatikramanéyatä dhvanitä | sa prasiddhaù | vyaktaà säkñäd eva, na tu sakhyädi-dvärä | saàvarétum äcchädayituà | mad-udavasita-lakñméà mama gåha-çobhäà tanudhvaà vistärayata ||23||
--o)0(o--
|| 6.24-26 ||
na samä na laghuç cädyä bhaven naivädhikäntimä |
anyäs tridhädhikäç ca syuù samäç ca laghavaç ca täù ||
vinätyantädhikäà tena sarväsu laghutä bhavet |
sarväsv adhikatä ca syäd vinaivätyantikéà laghum ||
ädyaikaiväntimä dvedhä madhyasthä navadhoditäù |
ity asau yütha-näthänäà bhidä dvädaçadhoditä ||
çré-jévaù : na samety uktam eva viçadayati vineti ||24-26||
viçvanäthaù : ädyä atyantädhikä eka-vidhä eva | antimä ätyantiké laghuù nädhikä na kasyä apy adhikä tena sä laghur eva | kià tu tat-sadåçyo’nyä api bahvyo vartanta iti täbhiù samä ceti dvividhä | anyä madhya-sthitä äpekñikädhikä samä äpekñika-laghuç ceti yaiva sva-laghum apekñyädhikä saiva tat-kñaëa eva svädhikäm apekñya laghuù | sva-sadåçäv apekñya samety evaà madhyasthänäà traividhyaà spañöayati—vineti ||24-26||
viñëudäsaù : na sameti—çloka-trayyä yütha-näthänäà bhedän gaëayati | ädyä ätyantikädhikä | antimä dvedhä samä laghuç ca | madhyasthas tisraù pratyekam adhika-sama-laghu-bhedena navadhä | ity evaà prakäreëa bhidä bhedaù ||24-26||
--o)0(o--
iti çré-çré-ujjvala-nélamaëau
yütheçvaré-bheda-prakaraëam
||6||
1 Some text has been lost here.
Sri Garga-Samhita | Oraciones Selectas al Señor Supremo | Devotees Vaishnavas | Dandavat pranams - All glories to Srila Prabhupada | Dandavat pranams | Santos Católicos | El Mundo del ANTIGUO EGIPTO II | El Antiguo Egipto I |Archivo Cervantes | Neale Donald Walsch | Sivananda Yoga | SWAMIS | Hari Katha | Hinduismo | Biografías
No hay comentarios:
Publicar un comentario