Devoción
harekrsna
amaru-çatakam
This edition is based on the one in Kävya-saìgraha edited by Jévänanda Vidyäsägara. It has been compared with the Motilal Banarsidass edition (1983) containing the commentary of Arjunavarmadeva. The number in parentheses at the end of the last
line of each verse is the number of the verse in the Motilal edition. There seems to be a great deal of variation in the order and numbering of the verses between the editions and the commentators. The order of the verses found in the Kävya-saìgraha forms the backbone of the order of the verses presented here, even though Arjunavarmadeva considers some of the verses found in that edition to be interpolations. Those suspect verses have been noted in the footnotes.
The parentheses in between verses contain citations for the major anthologies. These have been taken from Sures Chandra Banerji's edition of Çrédharadäsa's Sadukti-karëämåta. The abbreviations for those anthologies are the following:
su. = subhäñitaratnakoña,
sad. = saduktikarëämåta,
subh. = subhäñitävalé,
sü. = süktimuktävalé,
pad. = padyävalé,
çä. = çärìgadharapaddhati
(These equivalences have been taken from the Banerji edition of Sad-ukti-karëämåta and the De edition of Padyävalé.)
Main Text
jyäkåñöibaddhakhaöakämukhapäëipåñöha-
preìkhannakhäàçucayasaàvalito'mbikäyäù |
tväà pätu maïjaritapallavakarëapüra-
lobhabhramadbhramaravibhramabhåtkaöäkñaù ||1|| (1)
(su. 100, sad. 123)
kñipto hastävalagnaù prasabhamabhihato'pyädadänoàçukäntaà
gåhëan keçeñvapästaçcaraëanipatito nekñitaù sambhrameëa |
äliìgan yo'vadhütastripurayuvatibhiù säçrunetrotpaläbhiù
kämévärdräparädhaù sa dahatu duritaà çämbhavo vaù çarägniù ||2|| (2)
(harabäëaù; su. 49, sad. 76)
älolämalakävaléà vilulitäà bibhraccalatkuëòalaà
kiïcinmåñöaviçeñakaà tanutaraiù khedämbhasäà çékaraiù |
tanvyä yatsuratäntatäntanayanaà vaktraà rativyatyaye
tattväà pätu ciräya kià hariharabrahmädibhirdaivataiù ||3|| (3)
(viparétaratam- sad. 1141, çä. 3702)
alasavalitaiù premärdrärdrairmuhurmukulékåtaiù
kñaëamabhimukhairlajjälolairnimeñaparäìmukhaiù |
hådayanihitaà bhäväkütaà vamadbhirivekñaëaiù
kathaya sukåté ko'yaà mugdhe tvayädya vilokyate ||4|| (4)
(väsakasajjä; su. 508; sad. 658)
datto'syäù praëayastvayaiva bhavatä ceyaà ciraà lälitä
daiväd adya kila tvameva kåtavän asyä navaà vipriyam |
manyurduùsaha eña yätyupaçamaà no säntvavädaiù sphuöaà
he nistraàça vimuktakaëöhakaruëaà tävatsakhé roditu ||5||(6)
likhannäste bhümià bahiravanataù präëadayito
nirähäräù skahyaù satataruditocchüëanayanäù |
parityaktaà sarvaà hasitapaöhitaà païjaraçukais
tavävasthä ceyaà visåja kaöhine mänamadhunä ||6|| (7)
(sakhéprabodhaù; sad. 713, rasärëavasudhäkara 2.206a)
näryastanvi haöhäddharanti ramaëaà tiñöhanti no väritäs
tatkià tämyasi kià ca rodiñi mudhä täsäà priyaà mä kåthäù |
käntaù keliruciryuvä sahådayastädåkpatiù kätarae
kià no barkarakarkaraiù priyaçatairäkramya vikréyate ||7||(8)
*motéläla-banärsédäsa-sampädane (1983):
näryo mugdhaçaöhä haranti ramaëaà tiñöhanti no väritäs
...
kopätkomalalolabähulatikäpäçena baddhä dåòhaà
nétvä keliniketanaà dayitayä säyaà sakhénäà puraù |
bhüyo'pyevamiti skhalan mådugirä saàsücya duçceñöitaà
dhanyo hanyata eva nihnutiparaù preyän rudatyä hasan ||8|| (9)
(çaöhanäyakaù, sad. 882, sü. 85.3, subh. 1351)
praharaviratau madhye vähnastato'pi pare'thavä
kimuta sakale jäte vähnipriya tvamihaiñyasi |
iti dinaçatapräpyaà deçaà priyasya yiyäsato
harati gamanaà bäläläpaiù sabäñpagalajjalaiù ||9|| (12)
(prasthänabhaìgaù - su. 532, sad. 921, subh. 1048, çä. 3389, sü. 37.7)
yätäù kià na milanti sundari punaçcintä tvayä matkåte
no käryä nitaräà kåçämi kathayatyevaà sabäñpe mayi |
lajjämantharatärakeëa nipataddhäräçruëä cakñuñä
dåñövä mäà häsitena bhävimaraëotsähastayä sücitaù ||10||(10)
dhéraà väridharasya väri kirataù çrutvä niçéthe dhvanià
dérghocchväsamudaçruëä virahiëéà bäläà ciraà dhyäyatä |
adhvanyena vimuktakaëöhamakhiläà rätrià tathä kranditaà
gräméëairvrajato janasya vasatirgräme niñiddhä yathä ||11||(13)
(varñäpathikaù, sad. 915)
kathamapi sakhi kréòäkopäd vrajeti mayodite
kaöhinahådayastyaktvä çayyäà baläd gata eva saù |
iti sarabhasaà dhvastapremëi vyapetaghåëe jane
punarapi hatavréòaà cetaù prayäti karomi kim ||12||(15)
dampatyorniçi jalpatorgåhaçukenäkarëitaà yadvacas
tatprätargurusannidhau nigadatastasyopahäraà vadhüù |
karëälaìkåtipadmarägaçakalaà vinyasya caïcüpuöe
vréòärtä prakaroti däòimaphalavyäjena vägbandhanam ||13|| (16)
(çukoktivréòä, kuval. 173, su. 621, sad. 1180, subh. 2214, çä. 3743)
ajïänena paräìmukhéà paribhaväd äçliñya mäà duùkhitäà
kià labdhaà caöula tvayeha nayatä saubhägyametäà daçäm |
paçyaitad dayitäkucavyatikaron måñöäìgarägäruëaà
vakñaste malatailapaìkaçavalairveëépadairaìkitam ||14||(17)
(khaëòitä)
ekaträsanasaàsthitiù parihatä pratudgamäd düratas
tämbülänayanacchalena rabhasäçelño'pi saàvighnitaù |
äläpo'pi na miçritaù parijanaà vyäpärayantyäntike
käntaà pratyupacärataçcaturayä kopaù kåtärthékåtaù ||15|| (18)
(mäniné, sad. 692, rasärëavasudhäkara 2.67g)
dåñövaikäsanasaàsthite priyatame paçcäd upetyädaräd
ekasyä nayane pidyäya vihitakréòänubandhacchalaù |
éñadvakrimakandharaù sapulakaù premollasanmänasäm
antarhäsalasatkapolaphalakäà dhürto'paräà cumbati ||16||(19)
(çaöhanäyakaù, su. 603, sad. 881)
caraëapatanapratyäkhyänätprasädaparäìmukhe
nibhåtakitaväcäretyuktvä ruñä puruñékåte |
vrajati ramaëe niùçvasyoccaiù stanasthitahastayä
nayanasalilacchannä dåñöiù sakhéñu niveçitä ||17||(20)
(mäninäyakaù, sad. 896)
käïcyä gäòhatarävaruddhavasanapräntä kimarthaà punar
mugdhäkñé svaiptéti tatparijanaà svairaà priye påcchati |
mätaù svaptumapéha värayati mämityähitakrodhayä
paryasya svapiticchalena çayane datto'vakäçastayä ||18||(21)
(çayanädhirohanam, sad. 1094, subh. 2081, sü. 77.11)
ekasmiïçayane paräìmukhatayä vétottaraà tämyator
anyonyasya hådi sthite'pyanunaye saàrakñatorgauravam |
dampatyoù çanakairapäìgavalanän miçrébhavaccakñuñor
bhagno mänakaliù sahäsarabhasaà vyäsaktakaëöhagraham ||19||(23)
(mänabhaìgaù, sad. 723)
paçyämo mayi kià prapadyata iti sthairyaà mayälambitaà
kià mämälapatétyayaà khala çaöhaù kopastayäpyäçritaù |
ityanyonyavilakñadåñöicature tasminnavasthäntare
savyäjaà hasitaà mayä dhåtiharo bäñpastu muktastayä ||20||(24)
(uccävacaà, kuval., 185; sad. 1366)
parimläne mäne mukhaçaçini tasyäù karadhåte
mayi kñéëopäye praëipatanamätraikaçaraëe |
tayä pakñmapräntavrajapuöaniruddhena sahasä
prasädo bäñpena stanataöaviçérëena kathitaù ||21||(25)
(uccävacaà, sad. 1367, subh. 1608, sü. 58.1)
tasyäù sändravilepanastanataöapraçleñamudräìkitaà
kià vakñaçcaraëänativyatikaravyäjena gopäyyate |
ityukte kva tad ityudérya sahasä tatsampramärñöuà mayä
säçliñöä rabhasena tatsukhavaçättanvyäpi tad vismåtam ||22||(26)
tvaà mugdhäkñi vinaiva kaïculikayä dhatse manohäriëéà
lakñmémityabhidhäyini priyatame tadvéöikäà saàspåçi |
çayyopäntaniviñöasasmitamukhénetrotsavänandito
niryätaù çanakairalékavacanopanyäsamäléjanaù ||23||(27)
bhrübhaìge racite'pi dåñöiradhikaà sotkaëöhamudvékñate
kärkaçyaà gamite'pi cetasi tanüromäïcamälambate |
ruddhäyämapi väci sasmitamidaà dagdhänanaà jäyate
dåñöe nirvahaëaà bhaviñyati kathaà mänasya tasmiïjane ||24||(28)
(anuraktamäniné, su. 695, sad. 702, subh. 1580; uë. 5.25)
känte katyapi väsaräëi gamaya tvaà mélayitvä dåçau
svasti svasti nimélayämi nayane yävan na çünyä diçaù |
äyätä vayamägamiñyati suhådvargasya bhägyodayaiù
sandeço vada kastaväbhilañitastértheñu toyäïjaliù ||25||
(yäträkñepaù, sad.731 (vérasya))
sä patyuù prathamäparädhasamaye sakhyopadeçaà vinä
no jänäti savibhramäìgavalanävakroktisaàsücanam |
svacchairacchakapolamülagalitaiù paryastanetrotpalä
bälä kevalameva roditi luöhallolälakairaçrubhiù ||26||(29)
(mugdhä; sad.498)
bhavatu viditaà chadmäläpairalaà priya gamyatäà
tanurapi na te doño'smäkaà vidhistu paräìmukhaù |
tava yathä tathäbhütaà prema prapannamimäà daçäà
prakåticapale kä naù péòä gate hatajévite ||27|| (30)
(mäninéväkyam; sad. 708; pad. 223)
urasi nihitastäro häraù kåtä jaghane ghane
kalakalavaté käïcé pädau kvaëanmaëinüpurau |
priyamabhisarasyevaà mugdhe samähataòiëòimä
yadi kimadhikaträsotkampaà diçaù samudékñase ||28||(31)
prätaù prätarupägatena janitä nirnidritä cakñuñor
mandäyäà mayi gauravavyapagamäd utpäditaà läghavam |
kià mugdhe na mayä kåtaà ramaëadhérmuktä tvayä gamyatäà
dusthaà tiñöhasi yacca pathyamadhunä kartäsmi tacchroñyasi ||29||(33)
sä bälä vayamapragalbhamanasaù sä stré vayaà kätaräù
sä pénonnatimatpayodharayugaà dhatte sakhedä vayam |
säkräntä jaghanasthalena guruëä gantuà na çaktä vayaà
doñairanyajanäçritairapaöavo jätäù sma ityadbhutam ||30||(34)
(anukülanäyakaù, su. 481, sad. 872, subh. 1346, s.k. 3.42)
prasthänaà valayaiù kåtaà priyasakhairajasraà gataà
dhåtyä na kñaëamäsitaà vyavasitaà cittena gantuà puraù |
gantuà niçcitacetasi priyatame sarve samaà prasthitä
gantavye sati jévitapriyasuhåtsärthaù kimu tyajyate ||31|| (35)
(proñitabhartåkävacanam; subh. 1151; çä. 3424; sad. 741; sü. 37.19)
sandañöädharapallavä sacakitaà hastägramädhunvaté
mämämuïca çaöheti kopavacanairänartitabhrülatä |
çétkäräïcitalocanä sarabhasaà yaiçcumbitä mäniné
präptaà tairamåtaà mudhaiva mathito müòhaiù suraiù sägaraù ||32||(36)
(cumbanam, sad. 1105, subh. 1303, çä. 3668)
supto'yaà sakhi supyatämiti gatäù sakhyastato'nantaraà
premäväsitayä mayä saralayä nyastaà mukhaà tanmukhe |
jïäte'lékanimélane nayanayordhürtasya romäïcito
lajjäsén mama tena säpyapahåtä tatkälayogyaiù kramaiù ||33||(37)
kopo yatra bhrükuöiracanä nigraho yatra maunaà
yatränyonyasmitamanunayo yatra dåñöiù prasädaù |
tasya premëastad idamadhunä vaiñamaà paçya jätaà
tvaà pädänte luöhasi nahi me manyumokñaù khaläyäù ||34||(38)
(näyake mäniné, sad. 709)
sutanu jahihi kopaà paçya pädänataà mäà
na khalu tava kadäcitkopa evaà vidho'bhüt |
iti nigadati näthe tiryagämélitäkñyä
nayanajalamanalpaà muktamuktaà na kiïcit ||35||(39)
(mänabhaìgaù, sad. 725)
gäòhäliìganavämanékåtakucaprodbhinnaromodgamä
sändrasneharasätirekavigalatçrémannitambämbarä |
mä mä mänada mäti mämalamiti kñämäkñarolläpiné
suptä kià nu måtä nu kià manasi me lénä vilénä nu kim ||36||(40)
paöälagne patyau namayati mukhaà jätavinayä
haöhäçleñaà väïchatyapaharati gäträëi nibhåtam |
na çaknotyäkhyätuà smitamukhasakhédattanayanä
hriyä tämyatyantaù prathamaparihäse navavadhüù ||37||(41)
(navoòhä; sad. 512, subh. 2056, çä. 3673; viñëudäs u.ë. 5.19)
gate premäbandhe praëayabahumäne vigalite
nivåtte sadbhäve jana iva jane gacchati puraù |
tad utprekñyotprekñya priyasakhi gatäàstäàçca divasän
na jäne ko heturdalati çatadhä yan na hådayam ||38||(43)
(uccävacaà, su. 697, sad. 1368, subh. 1141, çä. 3545, sü. 84.1, rasärëavasudhäkara 2.263c)
ciravirahiëorutkaëöhärtiçlathékåtagätrayor
navamiva jagaj jätaà bhüyaçciräd abhinandatoù |
kathamapi dine dérghe yäte niçämadhirüòhayoù
prasarati kathä bahvé yünoryathä na tathä ratiù ||39||(44)
dérghä vandanamälikä viracitä håñöyaiva nendévaraiù
puñpäëäà prakaraù smitena racito no kundajätyädibhiù |
dattaù svedamucä payodharayuge närghyo na kumbhämbhasä
svairevävayavaiù priyasya viçatastanvyä kåtaà maìgalam ||40||(45)
känte sägasi çäyite priyasakhéveçaà vidhäyägate
bhräntyäliìgya mayä rahasyamuditaà tatsaìgamäkäìkñayä |
mugdhe duñkarametad ityatitarämuktvä sahäsaà baläd
äliìgya chalitäsmi tena kitavenädya pradoñägame ||41||(46)
äçaìkya praëatià paöäntapihitau pädau karotyädarät
vyäjenägatamävåëoti hasitaà na spañöamudvékñate |
mayyäläpavati pratépavacanaà sakhyä sahäbhäñate
tasyästiñöhatu nirbharapraëayitä mäno'pi ramyodayaù ||42||(47)
sä yävanti padänyalékavacanairäléjanaiù çikñitä
tävantyeva kåtägaso drutataraà vyähåtya patyuù puraù |
prärabdhä purato yathä manasijasyäjïä tathä vartituà
premëo maugdhyavibhüñaëasya sahajaù ko'pyeña käntaù kramaù ||43||(48)
dürädutsukamägate vivalitaà sambhäñiëi sphäritaà
saàçliñyatyaruëaà gåhétavasane kiïcin natabhrülatam |
mäninyäçcaraëänativyatikare bäñpämbupürëekñaëaà
cakñurjätamaho prapaïcacaturaà jätägasi preyasi ||44||(49)
aìgänämatitänavaà kathamidaà kampaçca kasmätkuto
mugdhe päëòukapolamänanamiti präëeçvare påcchati |
tanvyä sarvamidaà svabhävajamiti vyähåtya pakñmäntara
vyäpé bäñpabharastayä calitayä niùçvasya mukto'nyataù ||45||(50)
purastanvyä gotraskhalanacakito'haà natamukhaù
pravåtto vailakñyätkimapi likhituà daivahatakaù |
sphuöo rekhänyäsaù kathamapi sa tädåk pariëato
gatä yena vyaktaà punaravayavaiù saiva taruëé ||46||(51)*asya çlokasya parärdhaù:
tataçcäbhijïäya sphuradaruëagaëòasthalarucä
manasvinyä rüòhapraëayasahasodgadgadagirä |
aho citraà citraà sphuöamiti nigadyäçrukaluñaà
ruñä brahmästraà me çarasi nihito vämacaraëaù ||
(gotraskhalitam, sad. 686)
kaöhinahådaye muïca bhräntià vyalékakathäçritäà
piçunavacanairdukhaà netuà na yuktamimaà janam |
kimidamathavä satyaà mugdhe tvayä hi viniçcitaà
yad abhirucitaà tan me kåtvä priye sukhamäsyatäm ||47||(53)
mandaà mudritapäàçavaù paripatajjhaìkärajhaïjhämarud
vegadhvastakuöérakäntaragatacchidreñu labdhäntaräù |
karmavyagrakuöumbinékucataöasvedacchidaù prävåñaù
prärambhe nipatanti kandaladalolläsäù payobindavaù ||48||*prakñipto'yaà çloka iti arjunavarmadevapädäù|
pétastuñärakiraëo madhunaiva särdham
antaù praviçya cañake pratibimbavarté |
mänändhakäramapi mänavatéjanasya
nünaà bibheda yad asau prasasäda sadyaù ||49||*rudramadevakumärasya öékäyämapyeña çloko dåçyate|
(madhupänam, sad. 1089, subh. 2022, çä. 3648)
nabhasi jaladalakñméà sambhåtäà vékñya diñöyä
prasarasi yadi käntetyardhamuktvä kathaïcit |
mama paöamavalambya prollikhanté dharitréà
tadanukåtavaté sä yatra väco nivåttäù ||50||*vemabhüpälasya öékäyämapyeña çloko dåçyate|
iyamasau taraläyatalocanä
gurusamunnatapénapayodharä |
påthunitambabharälasagäminé
priyatamä mama jévitahäriëé ||51||*prakñipto'yaà çloka iti arjunavarmadevamahäçayäù|
sälaktakena navapallavakomalena
pädena nüpuravatä madanälasena |
yastäòyate dayitayä praëayärädhät
so'ìgékåto bhagavatä makaradhvajena ||52||*vemabhüpälasya öékäyämeña çlokaù kevalaà labhyate|
(anukülanäyakaù, sad. 873, sü. 85.1)
bäle nätha vimuïca mänini ruñaà roñän mayä kià kåtaà
khedo'smäsu na me'parädhyati bhavän sarve'parädhä mayi |
tatkià rodiñi gadgadena vacasä kasyägrato rudyate
nanvetan mama kä taväsmi dayitä näsmétyato rudyate ||53||(57)
(mäniné, sad. 691, subh. 1614)
nétvoccairvikñipantaù kåtatuhinakaëäsärasaìgän parägän
kaundän änanditälén atitarasurabhén bhüriço diìmukheñu |
ete te kuìkumäktastanakalasabharäsphälanäd ucchalantaù
pétvä çétkärivaktraà çiçuharidåçäà haimanä vänti vätäù ||54||*rudramadevakumärasya öékäyämapyeña çloko dåçyate|
çrutvä tanvyä niçéthe navaghanarasitaà viçlathäìkaà patitvä
çayyäyäà bhümipåñöhe karataladhåtayä duùkhitäléjanena |
sotkaëöhaà muktakaëöhaà kaöhinakucataöäghätaçérëäçrubindu
småtvä småtvä priyasya skhalitamåduvaco rudyate pänthabadhvä ||55||*rudramadevakumärasya öékäyämeña çlokaù kevalaà dåçyate|
çliñöaù kaëöhe kimiti na mayä müòhayä präëanäthaç
cumbatyasmin vadanavidhutiù kià kåtä kià na dåñöaù |
noktaù kasmäd iti navavadhüceñöitaà cintayanté
paçcättäpaà vahati taruëé premëi jäte rasajïä ||56||(58)
(uccävacaù, sad. 1369, subh. 2143)
çrutvä nämäpi yasya sphuöaghanapulakaà jäyate'ìgaà samantät
dåñövä yasyänanenduà bhavati vapuridaà candrakäntänukäri |
tasminnägatya kaëöhagrahaëasarabhasasthäyini präëanäthe
bhagnä mänasya cintä bhavati mama pnarvajramayyäù kadä nu ||57||(59)
rämäëäà ramaëéyavaktraçaçinaù svedodabindupluto
vyälolälakavallaréà pracalayan dhunvan nitambämbaram |
prätarväti madhau prakämavikasadräjévaräjérajo
jälämodamanoharo ratirasaglänià haranmärutaù ||58||*rudramadevakumärasya öékäyämapyeña çloko vartate|
(präbhätikavätaù; sad. 459)
aìgaà candanapäëòupallavamådustämbülatämrädharo
dhäräyantrajaläbhiñekakaluñe dhautäïjane locane |
antaùpuñpasugandhirärdrakavaré sarväìgalagnämbaraà
romäëäà ramaëéyatäà vidadhati gréñmäparähvägame ||59||*rudramadevakumärasya öékäyämapyeña çloko dåçyate|
varamasau divaso na punarniçä
nanu niçaiva varaà na punardivä |
ubhayametad upaitvathavä kñayaà
priyajanena na yatra samägamaù ||60||*rudramadevakumärasya öékäyämeña çlokaù kevalaà labhyate|
lolairlocanaväribhiù saçapathaiù pädapraëämaiù priyair
anyästä vinivärayanti kåpaëäù präëeçvaraà prasthitam |
puëyähaà vraja maìgalaà sudivasaà prätaù prayätasya te
yatsnehocitaméhitaà priyatama tvaà nirgataù çroñyasi ||61||(61)
(yäträkñepaù, sad. 735, s.v. 1060, çä. 3395, sü. 37.12)
lagnä näàçukapallave bhujalatä na dväradeçe'pitä
no vä pädatale tayä nipatitaà tiñöheti noktaà vacaù |
käle kevalamambudätimaline gantuà pravåttaù çaöhaù
tanvyä bäñpajalaughakalpitanadépüreëa baddhaù priyaù ||62||(62)
(prasthänabhaìgaù, sad. 922, subh. 1057, çä. 3388, sü. 37.5)
na jäne saàmukhäyäte priyäëi vadati priye |
sarväëyaìgäni me yänti çrotratäà kimu netratäm ||63||(64)
(näyikäbhiläñaù, sad. 960)
virahaviñamaù kämo vämastanuà kurute tanuà
divasagaëanäd akñaçcäsau vyapetaghåëo yamaù |
tvamapi vaçago mänavyädhervicintaya nätha he
kiçalayamådurjéved evaà kathaà pramadäjanaù ||64||(67)
(mäninäyakaù; sad. 898, subh. 1633, çä. 3572)
pädäsakte suciramiha te vämatä kaiva känte
sanmärgasthe praëayini jane kopane ko'parädhaù |
itthaà tasyäù parjanakathä kopavegopaçäntau
bäñpodbhedaistad anu sahasä na sthitaà na prayätam ||65||(68)
puräbhüdasmäkaà niyatamavibhinnä tanuriyaà
tato nu tvaà preyänvayamapi hatäçäù priyatamäù |
idänéà näthastvaà vayamapi kalatraà kimaparaà
mayäptaà präëänäà kuliçakaöhinänäà phalamidam ||66||(69)
mugdhe mudghatayaiva netumakhilaù kälaù kimärabhyate
mänaà dhatsva dhåtià vadhäna åjutäà düre kuru preyasi |
sakhyaivaà pratibodhitä prativacastämäha bhétänanä
néceù çaàsa hådi sthito nanu sa me präëeçvaraù çroñyati ||67||(70)
péto yataù prabhåti kämapipäsitena
tasyä mayädhararasaù pracuraù priyäyäù |
tåñëä tataù prabhåti me dviguëatvameti
tävaëyamasti bahu tatra kimapi citram ||68|| *prakñipto'yaà çloka iti arjunavarmadevamahäçayäù|
kva prasthitäsi karabhoru ghane niçéthe
präëädhiko vasati yatra janaù priyo me |
ekäkiné vada kathaà na bibheñi bäle
nanvasti puìkhitaçaro madanaù sahäyaù ||69||(71)
(su. 816)
lélättämarasähato'nyavanitäniùçaìkadañöädharaù
kaçcitkesaradüñitekñaëa iva vyämélya netre sthitaù |
mugdhä kudmalitänanena dadhato väyuà sthitä tasya sä
bhräntyä dhürtatayä ca vepathumaté tenäniçaà cumbitä ||70||(72)
sphuöatu hådayaà kämaà kämaà karatu tanuà tanuà
na sakhi caöulapremëä käryaà punardayitena me |
iti sarabhasaà mänäöopäd udérya vacastayä
ramaëapadavé säraìgäkñyä saçaìkitamékñitä ||71|| (73)
(anuraktamäniné; su. 666, sad. 705, sü. 55.1)
gäòhäçleñaviçérëacandanarajaùpuïjaprakarñädiyaà
çayyä samprati komaläìgi paruñetyäropya mäà vakñasi |
gäòhauñöhagrahapürvamäkulatayä pädägrasaàdaàçake-
näkåñyämbaramätmano yaducitaà dhürtena tatprastutam ||72||(74)
kathamapi kåtapratyäkhyäne priye skhalitottare
virahakåçayä kåtvä vyäjaà prakalpitamaçrutaà |
asahanasakhéçrotrapräptipramädasasaàbhramaà
vigalitadåçä çünye gehe samucchvasitaà punaù ||73||(75)
ädåñöiprasarätpriyasya padavémudvékñya nirviëëayä
vicchinneñu pathiñvahaùpariëatau dhvänte samutsarpati |
dattaikaà saçucä gåhaà prati padaà pänthastriyäsminkñaëe
mä bhüdägata ityamandavalitagrévaà punarvékñitam ||74||(76)
äyäte dayite manorathaçatairnétvä kathaàciddinaà
vaidagdhyäpagamäjjaòe parijane dérghäà kathäà kurvati |
dañöäsmétyabhidhäya satvarapadaà vyädhüya cénäàçukaà
tanvaìgyä ratikätareëa manasä nétaù pradépaù çamam ||75||(77)
älambyäìgaëaväöikäparisare cütadrume maïjaréà
sarpatsändraparägalampaöaraöadbhåìgäìganäçobhiném |
manye sväà tanumuttaréyaçakalenäcchädya bälä sphurat-
kaëöhadhvänanirodhakampitakucaçväsodgamä roditi ||76||(78)
yäsyämiti samudyatasya gaditaà visrabdhamäkarëitaà
gacchandüramupekñito muhurasau vyävåtya tiñöhannapi |
tacchünye punarästhitäsmi bhavane präëästa ete dåòhäù
sakhyastiñöhata jévitavyasaniné dambhädahaà rodimi ||77||(79)
çünyaà väsagåhaà vilokya çayanädutthäya kiàcicchanair
nidrävyäjamupägatasya suciraà nirvarëya patyurmukham ||
visrabdhaà paricumbya jätapulakämälokya gaëòastaléà
lajjänamramukhé priyeëa hasatä bälä ciraà cumbitä ||78||(82)
loladbhrülatayä vipakñadigupanyäse'vadhütaà çiras
tadvåttäntanirékñaëe kåtanamaskäro vilakñaù sthitaù |
kopättämrakapolabhittini mukhe dåñöyä gataù pädayor
utsåñöo gurusannidhävapi vidhirdväbhyäà na kälocitaù ||79||(83)
jätä notkalikä stanau na lulitau gätraà na romäïcitaà
vaktraà svedakaëänvita na sahasä yävacchaöhenämunä |
dåñöenäva mano håtaà dhåtimuñä präëeçvareëädya me
tatkenätra nirüpyamäëanipuëo mänaù samädhéyatäm ||80||(84)
dåñöaù kätaranetrayä cirtaraà baddhäïjalià yäcit
paçcädaàçukapallavena vidhåto nirvyäjamäliìgitaù |
ityäkñipya yadä samastamaghåëo gantuà pravåttaù çaöhaù
pürvaà präëaparigraho dayitayä muktastato vallabhaù ||81||(85)
kåto dürädeva smitamadhuramabhyudgamavidhiù
çirasyäjïä nyastä prativacanavatyänatimati |
na dåñöeù çaithilyaà milana iti ceto dahati me
nigüòhäntaùkopätkaöhiëahådaye saàvåtiriyam ||82||(14)
ekasmiïçayane vipakñaramaëénämagrahe mugdhayä
sadyaù kopaparäìmukhaà çayitayä cäöüni kurvannapi |
ävegädavadhéritaù priyatamastüñëéà sthitastatkñaëät
mä bhüssupta ivaiña mandavalitagrévaà punarvékñitaù ||83||(22)
malayamarutäà vrätä yätä vikäsitamallikä
parimalabharo bhagno gréñmastvamutsahase yadi |
ghana ghaöayituà nisnehaà tväà ya eva nivartane
prabhavati gaväà kinnaçchinnaà sa eva dhanaïjayaù ||84||(32)
svaà dåñövä karajakñataà madhumadakñévä vicäryerñyayä
gacchanté kva nu gacchaséti vidhåtä bälä paöänte mayä |
pratyävåttamukhé sabäñpanayanä mäà muïca muïceti sä
kopätprasphuritädharä yadavadattatkena vismaryate ||85||(55)
sälaktakaà çatadalädhikakäntiramyaà
ratnaughadhämanikaräruëanüpuraà ca |
kñiptaà bhåçaà kupitayä taralotpaläkñyä
saubhägyacihnamiva mürdhni padaà vireje ||86|| *prakñipto'yaà çloka iti arjunavarmadevamahäçayäù|
kapole paträlé karatalanirodhena måditä
nipéto niùçväsairayamamåtahådyo'dhararasaù |
muhuù kaëöhe lagnastaralayati bäñpaù stanataöaà
priyo manyurjätastava niranurodhe na tu vayam ||87|| (81)
(anunayaù, su. 664, sad. 720, s.k.v. 489, subh. 1627)
läkñälakñmalaläöapaööamabhitaù keyüramudrä gale
vaktre kajjalakälimä nayanayorstämbülarägo ghanaù |
dåñöä kopavidhäyi maëòanamidaà prätaçciraà preyaso
lélätämarasodare mågadåçaù çväsäù samäptià gatäù ||88|| (60)
(anyaraticihnaduùkhitä; sad. 594; çä. 3740, subh. 2215; sü. 82.17; pad. 222; daçarüpaka 2.6)
tapte mahävirahavahniçikhävalébhir
äpäëòurastanataöe hådaye priyäyäù |
rathyälivékñaëaniveçitaloladåñöer
nünaà chanacchaniti bäñpakaëäù patanti ||89||(86)
cintämohaviniçcalena manasä maunena pädänataù
pratyäkhyänaparäìmukhaù priyatamo gantuà pravåtto'dhunä |
savréòairalasairnirantaraluöhadbäñpäkulairlocanaiù
çväsotkampakucaà nirékñya suciraà jéväçayä väritaù ||90||(87)
tanvaìgyä gurusannidhau nayanajaà yad väri saàstambhitaà
tenäntargalitena manmathaçikhé sikto'nuñaìgodbhavaù |
manye tasya nirasyamänakiraëasyaiñä mukhenodgatä
çväsämodasamäkulälinikaravyäjena dhümävaliù ||91||(96)
bhrübhedo racitaù ciraà nayanayorabhyastamämélanaà
roddhuà çikñitamädareëa hasitaà maune'bhiyogaù kåtaù |
dhairyaà kartumapi sthirékåtamidaà cetaù kathaïcin mayä
baddho mänaparigrahe parikaraù siddhistu daivasthitä ||92||(97)*rüpagosvämipädasya padyävalyäm (231) etasya çlokasyaiña rüpaù:
bhrübhaìgo guëitaçciraà nayanayorabhyastamämélanaà
roddhuà çikñitamädareëa hasitaà maune'bhiyogaù kåtaù |
dhairyaà kartumapi sthirékåtamidaà cetaù kathaïcin mayä
baddho mänaparigrahe parikaraù siddhistu daive sthitä ||
(anuraktamäniné, su. 645, sad. 703, pad. 231)
deçairantaritä çataiçca saritämurvébhåtäà känanair
yatnenäpi na yäti locanapathaà känteti jänannapi |
udgrévaçcaraëärdharuddhavasudhaù kåtväçrupürëäà dåçaà
tämäçäà pathikastathäpi kimapi dhyäyaàçciraà vékñate ||93|| (99)
(proñitaù, su. 765, sad. 901, çä. 3445)
mlänaà päëòu kåçaà viyogavidhuraà lambälakaà sälasaà
bhüyastatkñaëajätakänti rabhasapräpte mayi proñite |
säöopaà ratikelikälasarasaà ramyaà kimapyädaräd
yatpétaà sutanormayä vadanakaà vaktuà na tatpäryate ||94||(88)
saivähaà pramadä nåëämadhigatävetau ca tau nüpuräv
eñäsmäkamavåttireva sahajavréòädhanaù stréjanaù |
itthaà lajjitayä småterupagame matvä tanuà sambhramät
pumbhävaù prathamaà rativyatikare muktastato vallabhaù ||95||(89)
karakisalayaà dhütvä dhütvä vimärgati väsasé
kñipati sumanomäläçeñaà pradépaçikhäà prati |
sthagayati muhuù patyurnetre vihasya samäkulä
surataviratä ramyä tanvé muhurmuhurékñate ||96||(90)
santyevätra gåhe gåhe yuvatayastäù påccha gatvädhunä
preyäàsaù praëamanti kià tava punardäso yathä vartate |
ätmadrohiëi durjanaiù pralapitaà karëe'niçaà mä kåthäç
chinnasneharasä bhavanti puruñä duùkhänuvartyäù punaù ||97||(91)
niùçväsä vadanaà dahanti hådayaà nirmülamunmathyate
nidrä neti na dåçyate priyamukhaà rätrindivaà rudyate |
aìgaà çoñamupaiti pädapatitaù preyäàstathopekñitaù
sakhyaù kaà guëamäkalayya dayite mänaà vayaà käritäù ||98|| (92)
(pad. 237, sad. 677; daçarüpaka 2.26)
adyärabhya yadi priye punarahaà mänasya vä'nyasya vä
gåhëéyäà çaöhadurnayena manasä nämäpi saàkñepataù |
tattenaiva vinä çaçäìkadhavaläù spañöäööahäsä niçä
eko vä divasaù payodamalino yäyänmama prävåñi ||99||(93)
idaà kåñëaà kåñëaà priyatama tanu çvetamatha kià
gamiñyämo yämo bhavatu gamanenätha bhavatu |
purä yenävaà me ciramanusåtä cittapadavé
sa evänyo jätaù sakhi paricitäù kasya puruñäù ||100||(94)
caraëapatanaà sakhyäläpä manoharacäöavaù
kåçataratanorgäòhäçleño haöhätparicumbanam |
iti hi capalo mänärambhastathäpi hi notsahe
hådayadayitaù käntaù kämaà kimatra karomyaham ||101||(95)
ahaà tenähütä kimapi kathayäméti vijane
samépe cäsénä sarasahådayatvädavahitä |
tataù karëopänte kimapi vadatäghräya vadanaà
gåhétä dharmille sakhi sa ca mayä gäòhamadhare ||102||(98)
cakñuùprétiprasakte manasi paricaye cintyamänäbhyupäye
räge yäte'tibhümià vikasati sutaräà gocare dütikäyäù |
ästäà düreëa tävatsarabhasadayitäliìganänandaläbhas
tadgehopäntarathyäbhramaëamapi paräà nirvåtià santanoti ||103||(100)
känte talpamupägate vigalitä névé svayaà bandhanäd
väso viçlathamekhaläguëadhåtaà kiàcinnitambe sthitam |
etävatsakhi vedmi sämpratamahaà tasyäìgasaìge punaù
ko'yaà käsmi rataà nu vä kathamiti svalpäpi me na småtiù ||104||(101)
präsäde sä diçi diçi ca sä påñöhataù sä puraù sä
paryaìke sä pathi pathi ca sä tadviyogäturasya |
haàho cetaù prakåtiraparä nästi me käpi sä sä
sä sä sä sä jagati sakale ko'yamadvaitavädaù ||105||(102)
anälocya premëaù pariëatimanädåtya suhådas
tvayäkäëòe mänaù kimiti sarale preyasi kåtaù |
samäkåñöä hyete virahadahanodbhäsuraçikhäù
svahastenäìgärästad alamadhunäraëyaruditaiù ||112 (?)|| (80)
(subh. 1170; sad. 2.42.1, sü. 56.9, su. 659)
Verses found in Arjunavarmadeva's version not found here
aìgulyagranakhena bäñpasalilaà vikñipya vikñipya kià
tüñëéà rodiñi kopane bahutaraà phütkåtya rodiñyasi |
yasyäste piçunopadeçavacanairmäne'tibhümià gate
nirviëëo'nunayaà prati priyatamo madhyasthatämeñyate ||(5)
tadvakträbhimukhaà mukhaà vinamitaà dåñöiù kåtä pädayos
tasyäläpakutühaläkulatare çrotre niruddhe mayä |
päëibhyäà ca tiraskåtaù sapulakaù svedodgamo gaëòayoù
sakhyaù kià karaväëi yänti çatadhä yatkaïcuke sandhayaù ||(11)
näpeto'nunayena yaù priyasuhådväkyairna yaù saàhåto
yo dérghaà divasaà viñahya viñamaà yatnätkathaàciddhåtaù |
anyonyasya håte mukhe nihitayostiryakkathaàciddåçoù
sa dväbhyämativismåtavyatikaro mäno vihasyojjhitaù ||(42)
rätrau väribharälasämbudaravodvignena jätäçruëä
pänthenätmaviyogaduùkhapiçunaà gétaà tathotkaëöhayä |
ästäà jévitahäriëaù pravasanäläpasya saàkértanaà
mänasyäpi jaläïjaliù sarabhasaà lokena datto yathä ||(54)
capalahådayae kià svätantryättathä gåhamägataç
caraëapatitaù premärdrärdraù priyaù samupekñitaù |
tadidamadhunä yävajjévaà nirastasukhodayä
ruditaçaraëä durjätänäà sahasva ruñäà phalam ||(56)
ästäà viçvasanaà sakhéñu viditäbhipräyasäre jane
taträpyarpayituà dåçaà suracitäà çaknomi na vréòayä |
loko'pyeña paropahäsacaturaù sükñmeìgitajïo'pyalaà
mätaù kaà çaraëaà vrajämi hådaye jérëo'nurägänalaù ||(63)
analpacintäbharamohaniçcalä vilokyamänaiva karoti sädhvasam |
svabhävaçobhänatimätrabhüñaëä tanustaveyaà bata kià nu sundari ||(65)
iti priye påcchati mänavihvalä kathaàcidantardhåtabäñpagadgadam |
na kiàcidityeva jagäda yadvadhüù kiyanna tenaiva tayäsya varëitam ||(66)
amaruçatakam}
ämaruçatakam
amarukaviracitam}
ämarukaviracitam}}
Text
äbbreviations
This edition is based on the one in Kävya-saìgraha edited by Jévänanda Vidyäsägara. ét has been compared with the Motilal Banarsidass edition (1983) containing the commentary of Arjunavarmadeva. The number in parentheses at the end of the last line of each verse is the number of the verse in the Motilal edition.
There seems to be a great deal of variation in the order and numbering of the verses between the editions and the commentators. The order of the verses found in the Kävya-saìgraha forms the backbone of the order of the verses presented here, even though Arjunavarmadeva considers some of the verses found in that edition to be interpolations. Those suspect verses have been noted in the footnotes.
The parentheses in between verses contain citations for the major anthologies. These have been taken from Sures Chandra Banerji's edition of Srédharadäsa's Sadukti-karëämåta. The abbreviations for those anthologies are the following:
su. = subhäñitaratnakoña,
sad. = saduktikarëämåta,
subh. = subhäñitävalé,
sü. = süktimuktävalé,
pad. = padyävalé,
çä. = çärìgadharapaddhati
(These equivalences have been taken from the Banerji edition of Sadukti-karëämåta and the De edition of Padyävalé}.)
Main Text
jyäkåñöibaddhakhaöakämukhapäëipåñöha-
preìkhannakhäàçucayasaàvalito'mbikäyäù |
tväà pätu maïjaritapallavakarëapüra-
lobhabhramadbhramaravibhramabhåtkaöäkñaù ||1||(1)
(su. 100, sad. 123)
kñipto hastävalagnaù prasabhamabhihato'pyädadänoàçukäntaà
gåhëan keçeñvapästaçcaraëanipatito nekñitaù sambhrameëa |
äliìgan yo'vadhütastripurayuvatibhiù säçrunetrotpaläbhiù
kämévärdräparädhaù sa dahatu duritaà çämbhavo vaù çarägniù ||2||(2)
(harabäëaù; su. 49, sad. 76)
älolämalakävaléà vilulitäà bibhraccalatkuëòalaà
kiïcinmåñöaviçeñakaà tanutaraiù khedämbhasäà çékaraiù |
tanvyä yatsuratäntatäntanayanaà vaktraà rativyatyaye
tattväà pätu ciräya kià hariharabrahmädibhirdaivataiù ||3||(3)
(viparétaratam- sad. 1141, çä. 3702)
alasavalitaiù premärdrärdrairmuhurmukulékåtaiù
kñaëamabhimukhairlajjälolairnimeñaparäìmukhaiù |
hådayanihitaà bhäväkütaà vamadbhirivekñaëaiù
kathaya sukåté ko'yaà mugdhe tvayädya vilokyate ||4||(4)
(väsakasajjä; su. 508; sad. 658)
datto'syäù praëayastvayaiva bhavatä ceyaà ciraà lälitä
daiväd adya kila tvameva kåtavän asyä navaà vipriyam |
manyurduùsaha eña yätyupaçamaà no säntvavädaiù sphuöaà
he nistraàça vimuktakaëöhakaruëaà tävatsakhé roditu ||5||(6)
likhannäste bhümià bahiravanataù präëadayito
nirähäräù skahyaù satataruditocchüëanayanäù |
parityaktaà sarvaà hasitapaöhitaà païjaraçukais
tavävasthä ceyaà visåja kaöhine mänamadhunä ||6||(7)
(sakhéprabodhaù; sad. 713, rasärëavasudhäkara 2.206a)
näryastanvi haöhäddharanti ramaëaà tiñöhanti no väritäs
tatkià tämyasi kià ca rodiñi mudhä täsäà priyaà mä kåthäù |
käntaù keliruciryuvä sahådayastädåkpatiù kätarae
kià no barkarakarkaraiù priyaçatairäkramya vikréyate ||7||(8)
\footnote{motéläla-banärsédäsa-sampädane (1983):
näryo mugdhaçaöhä haranti ramaëaà tiñöhanti no väritäs
kopätkomalalolabähulatikäpäçena baddhä dåòhaà
nétvä keliniketanaà dayitayä säyaà sakhénäà puraù |
bhüyo'pyevamiti skhalan mådugirä saàsücya duçceñöitaà
dhanyo hanyata eva nihnutiparaù preyän rudatyä hasan ||8||(9)
(çaöhanäyakaù, sad. 882, sü. 85.3, subh. 1351)
praharaviratau madhye vähnastato'pi pare'thavä
kimuta sakale jäte vähnipriya tvamihaiñyasi |
iti dinaçatapräpyaà deçaà priyasya yiyäsato
harati gamanaà bäläläpaiù sabäñpagalajjalaiù ||9||(12)
(prasthänabhaìgaù - su. 532, sad. 921, subh. 1048, çä. 3389, sü. 37.7)
yätäù kià na milanti sundari punaçcintä tvayä matkåte
no käryä nitaräà kåçämi kathayatyevaà sabäñpe mayi |
lajjämantharatärakeëa nipataddhäräçruëä cakñuñä
dåñövä mäà häsitena bhävimaraëotsähastayä sücitaù ||10||(10)
dhéraà väridharasya väri kirataù çrutvä niçéthe dhvanià
dérghocchväsamudaçruëä virahiëéà bäläà ciraà dhyäyatä |
adhvanyena vimuktakaëöhamakhiläà rätrià tathä kranditaà
gräméëairvrajato janasya vasatirgräme niñiddhä yathä ||11||(13)
(varñäpathikaù, sad. 915)
kathamapi sakhi kréòäkopäd vrajeti mayodite
kaöhinahådayastyaktvä çayyäà baläd gata eva saù |
iti sarabhasaà dhvastapremëi vyapetaghåëe jane
punarapi hatavréòaà cetaù prayäti karomi kim ||12||(15)
dampatyorniçi jalpatorgåhaçukenäkarëitaà yadvacas
tatprätargurusannidhau nigadatastasyopahäraà vadhüù |
karëälaìkåtipadmarägaçakalaà vinyasya caïcüpuöe
vréòärtä prakaroti däòimaphalavyäjena vägbandhanam ||13||(16)
(çukoktivréòä, kuval. 173, su. 621, sad. 1180, subh. 2214, çä. 3743)
ajïänena paräìmukhéà paribhaväd äçliñya mäà duùkhitäà
kià labdhaà caöula tvayeha nayatä saubhägyametäà daçäm |
paçyaitad dayitäkucavyatikaron måñöäìgarägäruëaà
vakñaste malatailapaìkaçavalairveëépadairaìkitam ||14||(17)
(khaëòitä)
ekaträsanasaàsthitiù parihatä pratudgamäd düratas
tämbülänayanacchalena rabhasäçelño'pi saàvighnitaù |
äläpo'pi na miçritaù parijanaà vyäpärayantyäntike
käntaà pratyupacärataçcaturayä kopaù kåtärthékåtaù ||15|| (18)
(mäniné, sad. 692, rasärëavasudhäkara 2.67g)
dåñövaikäsanasaàsthite priyatame paçcäd upetyädaräd
ekasyä nayane pidyäya vihitakréòänubandhacchalaù |
éñadvakrimakandharaù sapulakaù premollasanmänasäm
antarhäsalasatkapolaphalakäà dhürto'paräà cumbati ||16||(19)
(çaöhanäyakaù, su. 603, sad. 881)
caraëapatanapratyäkhyänätprasädaparäìmukhe
nibhåtakitaväcäretyuktvä ruñä puruñékåte |
vrajati ramaëe niùçvasyoccaiù stanasthitahastayä
nayanasalilacchannä dåñöiù sakhéñu niveçitä ||17||(20)
(mäninäyakaù, sad. 896)
käïcyä gäòhatarävaruddhavasanapräntä kimarthaà punar
mugdhäkñé svaiptéti tatparijanaà svairaà priye påcchati |
mätaù svaptumapéha värayati mämityähitakrodhayä
paryasya svapiticchalena çayane datto'vakäçastayä ||18||(21)
(çayanädhirohanam, sad. 1094, subh. 2081, sü. 77.11)
ekasmiïçayane paräìmukhatayä vétottaraà tämyator
anyonyasya hådi sthite'pyanunaye saàrakñatorgauravam |
dampatyoù çanakairapäìgavalanän miçrébhavaccakñuñor
bhagno mänakaliù sahäsarabhasaà vyäsaktakaëöhagraham ||19||(23)
(mänabhaìgaù, sad. 723)
paçyämo mayi kià prapadyata iti sthairyaà mayälambitaà
kià mämälapatétyayaà khala çaöhaù kopastayäpyäçritaù |
ityanyonyavilakñadåñöicature tasminnavasthäntare
savyäjaà hasitaà mayä dhåtiharo bäñpastu muktastayä ||20||(24)
(uccävacaà, kuval., 185; sad. 1366)
parimläne mäne mukhaçaçini tasyäù karadhåte
mayi kñéëopäye praëipatanamätraikaçaraëe |
tayä pakñmapräntavrajapuöaniruddhena sahasä
prasädo bäñpena stanataöaviçérëena kathitaù ||21||(25)
(uccävacaà, sad. 1367, subh. 1608, sü. 58.1)
tasyäù sändravilepanastanataöapraçleñamudräìkitaà
kià vakñaçcaraëänativyatikaravyäjena gopäyyate |
ityukte kva tad ityudérya sahasä tatsampramärñöuà mayä
säçliñöä rabhasena tatsukhavaçättanvyäpi tad vismåtam ||22||(26)
tvaà mugdhäkñi vinaiva kaïculikayä dhatse manohäriëéà
lakñmémityabhidhäyini priyatame tadvéöikäà saàspåçi |
çayyopäntaniviñöasasmitamukhénetrotsavänandito
niryätaù çanakairalékavacanopanyäsamäléjanaù ||23||(27)
bhrübhaìge racite'pi dåñöiradhikaà sotkaëöhamudvékñate
kärkaçyaà gamite'pi cetasi tanüromäïcamälambate |
ruddhäyämapi väci sasmitamidaà dagdhänanaà jäyate
dåñöe nirvahaëaà bhaviñyati kathaà mänasya tasmiïjane ||24||(28)
(anuraktamäniné, su. 695, sad. 702, subh. 1580; uë. 5.25)
känte katyapi väsaräëi gamaya tvaà mélayitvä dåçau
svasti svasti nimélayämi nayane yävan na çünyä diçaù |
äyätä vayamägamiñyati suhådvargasya bhägyodayaiù
sandeço vada kastaväbhilañitastértheñu toyäïjaliù ||25||
(yäträkñepaù, sad.731 (vérasya))
sä patyuù prathamäparädhasamaye sakhyopadeçaà vinä
no jänäti savibhramäìgavalanävakroktisaàsücanam |
svacchairacchakapolamülagalitaiù paryastanetrotpalä
bälä kevalameva roditi luöhallolälakairaçrubhiù ||26||(29)
(mugdhä; sad.498)
bhavatu viditaà chadmäläpairalaà priya gamyatäà
tanurapi na te doño'smäkaà vidhistu paräìmukhaù |
tava yathä tathäbhütaà prema prapannamimäà daçäà
prakåticapale kä naù péòä gate hatajévite ||27||(30)
(mäninéväkyam; sad. 708; pad. 223)
urasi nihitastäro häraù kåtä jaghane ghane
kalakalavaté käïcé pädau kvaëanmaëinüpurau |
priyamabhisarasyevaà mugdhe samähataòiëòimä
yadi kimadhikaträsotkampaà diçaù samudékñase ||28||(31)
prätaù prätarupägatena janitä nirnidritä cakñuñor
mandäyäà mayi gauravavyapagamäd utpäditaà läghavam |
kià mugdhe na mayä kåtaà ramaëadhérmuktä tvayä gamyatäà
dusthaà tiñöhasi yacca pathyamadhunä kartäsmi tacchroñyasi ||29||(33)
sä bälä vayamapragalbhamanasaù sä stré vayaà kätaräù
sä pénonnatimatpayodharayugaà dhatte sakhedä vayam |
säkräntä jaghanasthalena guruëä gantuà na çaktä vayaà
doñairanyajanäçritairapaöavo jätäù sma ityadbhutam ||30||(34)
(anukülanäyakaù, su. 481, sad. 872, subh. 1346, s.k. 3.42)
prasthänaà valayaiù kåtaà priyasakhairajasraà gataà
dhåtyä na kñaëamäsitaà vyavasitaà cittena gantuà puraù |
gantuà niçcitacetasi priyatame sarve samaà prasthitä
gantavye sati jévitapriyasuhåtsärthaù kimu tyajyate ||31||(35)
(proñitabhartåkävacanam; subh. 1151; çä. 3424; sad. 741; sü. 37.19)
sandañöädharapallavä sacakitaà hastägramädhunvaté
mämämuïca çaöheti kopavacanairänartitabhrülatä |
çétkäräïcitalocanä sarabhasaà yaiçcumbitä mäniné
präptaà tairamåtaà mudhaiva mathito müòhaiù suraiù sägaraù ||32||(36)
(cumbanam, sad. 1105, subh. 1303, çä. 3668)
supto'yaà sakhi supyatämiti gatäù sakhyastato'nantaraà
premäväsitayä mayä saralayä nyastaà mukhaà tanmukhe |
jïäte'lékanimélane nayanayordhürtasya romäïcito
lajjäsén mama tena säpyapahåtä tatkälayogyaiù kramaiù ||33||(37)
kopo yatra bhrükuöiracanä nigraho yatra maunaà
yatränyonyasmitamanunayo yatra dåñöiù prasädaù |
tasya premëastad idamadhunä vaiñamaà paçya jätaà
tvaà pädänte luöhasi nahi me manyumokñaù khaläyäù ||34||(38)
(näyake mäniné, sad. 709)
sutanu jahihi kopaà paçya pädänataà mäà
na khalu tava kadäcitkopa evaà vidho'bhüt |
iti nigadati näthe tiryagämélitäkñyä
nayanajalamanalpaà muktamuktaà na kiïcit ||35||(39)
(mänabhaìgaù, sad. 725)
gäòhäliìganavämanékåtakucaprodbhinnaromodgamä
sändrasneharasätirekavigalatçrémannitambämbarä |
mä mä mänada mäti mämalamiti kñämäkñarolläpiné
suptä kià nu måtä nu kià manasi me lénä vilénä nu kim ||36||(40)
paöälagne patyau namayati mukhaà jätavinayä
haöhäçleñaà väïchatyapaharati gäträëi nibhåtam |
na çaknotyäkhyätuà smitamukhasakhédattanayanä
hriyä tämyatyantaù prathamaparihäse navavadhüù ||37||(41)
(navoòhä; sad. 512, subh. 2056, çä. 3673; viñëudäs u.ë. 5.19)
gate premäbandhe praëayabahumäne vigalite
nivåtte sadbhäve jana iva jane gacchati puraù |
tad utprekñyotprekñya priyasakhi gatäàstäàçca divasän
na jäne ko heturdalati çatadhä yan na hådayam ||38||(43)
(uccävacaà, su. 697, sad. 1368, subh. 1141, çä. 3545, sü. 84.1, rasärëavasudhäkara 2.263c)
ciravirahiëorutkaëöhärtiçlathékåtagätrayor
navamiva jagaj jätaà bhüyaçciräd abhinandatoù |
kathamapi dine dérghe yäte niçämadhirüòhayoù
prasarati kathä bahvé yünoryathä na tathä ratiù ||39||(44)
dérghä vandanamälikä viracitä håñöyaiva nendévaraiù
puñpäëäà prakaraù smitena racito no kundajätyädibhiù |
dattaù svedamucä payodharayuge närghyo na kumbhämbhasä
svairevävayavaiù priyasya viçatastanvyä kåtaà maìgalam ||40||(45)
känte sägasi çäyite priyasakhéveçaà vidhäyägate
bhräntyäliìgya mayä rahasyamuditaà tatsaìgamäkäìkñayä |
mugdhe duñkarametad ityatitarämuktvä sahäsaà baläd
äliìgya chalitäsmi tena kitavenädya pradoñägame ||41||(46)
äçaìkya praëatià paöäntapihitau pädau karotyädarät
vyäjenägatamävåëoti hasitaà na spañöamudvékñate |
mayyäläpavati pratépavacanaà sakhyä sahäbhäñate
tasyästiñöhatu nirbharapraëayitä mäno'pi ramyodayaù ||42||(47)
(Sv. 1590, Spd 3537, Smv 55.11)
sä yävanti padänyalékavacanairäléjanaiù çikñitä
tävantyeva kåtägaso drutataraà vyähåtya patyuù puraù |
prärabdhä purato yathä manasijasyäjïä tathä vartituà
premëo maugdhyavibhüñaëasya sahajaù ko'pyeña käntaù kramaù ||43||(48)
dürädutsukamägate vivalitaà sambhäñiëi sphäritaà
saàçliñyatyaruëaà gåhétavasane kiïcin natabhrülatam |
mäninyäçcaraëänativyatikare bäñpämbupürëekñaëaà
cakñurjätamaho prapaïcacaturaà jätägasi preyasi ||44||(49)
aìgänämatitänavaà kathamidaà kampaçca kasmätkuto
mugdhe päëòukapolamänanamiti präëeçvare påcchati |
tanvyä sarvamidaà svabhävajamiti vyähåtya pakñmäntara
vyäpé bäñpabharastayä calitayä niùçvasya mukto'nyataù ||45||(50)
purastanvyä gotraskhalanacakito'haà natamukhaù
pravåtto vailakñyätkimapi likhituà daivahatakaù |
sphuöo rekhänyäsaù kathamapi sa tädåk pariëato
gatä yena vyaktaà punaravayavaiù saiva taruëé ||46||(51)
\footnote{asya çlokasya parärdhaù:
tataçcäbhijïäya sphuradaruëagaëòasthalarucä
manasvinyä rüòhapraëayasahasodgadgadagirä |
aho citraà citraà sphuöamiti nigadyäçrukaluñaà
ruñä brahmästraà me çarasi nihito vämacaraëaù ||
(gotraskhalitam, sad. 686)
kaöhinahådaye muïca bhräntià vyalékakathäçritäà
piçunavacanairdukhaà netuà na yuktamimaà janam |
kimidamathavä satyaà mugdhe tvayä hi viniçcitaà
yad abhirucitaà tan me kåtvä priye sukhamäsyatäm ||47||(53)
mandaà mudritapäàçavaù paripatajjhaìkärajhaïjhämarud
vegadhvastakuöérakäntaragatacchidreñu labdhäntaräù |
karmavyagrakuöumbinékucataöasvedacchidaù prävåñaù
prärambhe nipatanti kandaladalolläsäù payobindavaù ||48||
\footnote{prakñipto'yaà çloka iti arjunavarmadevapädäù|
pétastuñärakiraëo madhunaiva särdham
antaù praviçya cañake pratibimbavarté |
mänändhakäramapi mänavatéjanasya
nünaà bibheda yad asau prasasäda sadyaù ||49||
\footnote{rudramadevakumärasya öékäyämapyeña çloko dåçyate|
(madhupänam, sad. 1089, subh. 2022, çä. 3648)
nabhasi jaladalakñméà sambhåtäà vékñya diñöyä
prasarasi yadi käntetyardhamuktvä kathaïcit |
mama paöamavalambya prollikhanté dharitréà
tadanukåtavaté sä yatra väco nivåttäù ||50||
\footnote{vemabhüpälasya öékäyämapyeña çloko dåçyate|
iyamasau taraläyatalocanä
gurusamunnatapénapayodharä |
påthunitambabharälasagäminé
priyatamä mama jévitahäriëé ||51||
\footnote{prakñipto'yaà çloka iti arjunavarmadevamahäçayäù|
sälaktakena navapallavakomalena
pädena nüpuravatä madanälasena |
yastäòyate dayitayä praëayärädhät
so'ìgékåto bhagavatä makaradhvajena ||52||
\footnote{vemabhüpälasya öékäyämeña çlokaù kevalaà labhyate|
(anukülanäyakaù, sad. 873, sü. 85.1)
bäle nätha vimuïca mänini ruñaà roñän mayä kià kåtaà
khedo'smäsu na me'parädhyati bhavän sarve'parädhä mayi |
tatkià rodiñi gadgadena vacasä kasyägrato rudyate
nanvetan mama kä taväsmi dayitä näsmétyato rudyate ||53||(57)
(mäniné, sad. 691, subh. 1614)
nétvoccairvikñipantaù kåtatuhinakaëäsärasaìgän parägän
kaundän änanditälén atitarasurabhén bhüriço diìmukheñu |
ete te kuìkumäktastanakalasabharäsphälanäd ucchalantaù
pétvä çétkärivaktraà çiçuharidåçäà haimanä vänti vätäù||54||
\footnote{rudramadevakumärasya öékäyämapyeña çloko dåçyate|
çrutvä tanvyä niçéthe navaghanarasitaà viçlathäìkaà patitvä
çayyäyäà bhümipåñöhe karataladhåtayä duùkhitäléjanena |
sotkaëöhaà muktakaëöhaà kaöhinakucataöäghätaçérëäçrubindu
småtvä småtvä priyasya skhalitamåduvaco rudyate pänthabadhvä ||55||
\footnote{rudramadevakumärasya öékäyämeña çlokaù kevalaà dåçyate|
çliñöaù kaëöhe kimiti na mayä müòhayä präëanäthaç
cumbatyasmin vadanavidhutiù kià kåtä kià na dåñöaù |
noktaù kasmäd iti navavadhüceñöitaà cintayanté
paçcättäpaà vahati taruëé premëi jäte rasajïä ||56||(58)
(uccävacaù, sad. 1369, subh. 2143)
çrutvä nämäpi yasya sphuöaghanapulakaà jäyate'ìgaà samantät
dåñövä yasyänanenduà bhavati vapuridaà candrakäntänukäri |
tasminnägatya kaëöhagrahaëasarabhasasthäyini präëanäthe
bhagnä mänasya cintä bhavati mama pnarvajramayyäù kadä nu ||57||(59)
rämäëäà ramaëéyavaktraçaçinaù svedodabindupluto
vyälolälakavallaréà pracalayan dhunvan nitambämbaram |
prätarväti madhau prakämavikasadräjévaräjérajo
jälämodamanoharo ratirasaglänià haranmärutaù ||58||
\footnote{rudramadevakumärasya öékäyämapyeña çloko vartate|
(präbhätikavätaù; sad. 459)
aìgaà candanapäëòupallavamådustämbülatämrädharo
dhäräyantrajaläbhiñekakaluñe dhautäïjane locane |
antaùpuñpasugandhirärdrakavaré sarväìgalagnämbaraà
romäëäà ramaëéyatäà vidadhati gréñmäparähvägame ||59||
\footnote{rudramadevakumärasya öékäyämapyeña çloko dåçyate|
varamasau divaso na punarniçä
nanu niçaiva varaà na punardivä |
ubhayametad upaitvathavä kñayaà
priyajanena na yatra samägamaù ||60||
\footnote{rudramadevakumärasya öékäyämeña çlokaù kevalaà labhyate|
lolairlocanaväribhiù saçapathaiù pädapraëämaiù priyair
anyästä vinivärayanti kåpaëäù präëeçvaraà prasthitam |
puëyähaà vraja maìgalaà sudivasaà prätaù prayätasya te
yatsnehocitaméhitaà priyatama tvaà nirgataù çroñyasi ||61||(61)
(yäträkñepaù, sad. 735, s.v. 1060, çä. 3395, sü. 37.12)
lagnä näàçukapallave bhujalatä na dväradeçe'pitä
no vä pädatale tayä nipatitaà tiñöheti noktaà vacaù |
käle kevalamambudätimaline gantuà pravåttaù çaöhaù
tanvyä bäñpajalaughakalpitanadépüreëa baddhaù priyaù ||62||(62)
(prasthänabhaìgaù, sad. 922, subh. 1057, çä. 3388, sü. 37.5)
na jäne saàmukhäyäte priyäëi vadati priye |
sarväëyaìgäni me yänti çrotratäà kimu netratäm ||63||(64)
(näyikäbhiläñaù, sad. 960)
virahaviñamaù kämo vämastanuà kurute tanuà
divasagaëanäd akñaçcäsau vyapetaghåëo yamaù |
tvamapi vaçago mänavyädhervicintaya nätha he
kiçalayamådurjéved evaà kathaà pramadäjanaù ||64||(67)
(mäninäyakaù; sad. 898, subh. 1633, çä. 3572)
pädäsakte suciramiha te vämatä kaiva känte
sanmärgasthe praëayini jane kopane ko'parädhaù |
itthaà tasyäù parjanakathä kopavegopaçäntau
bäñpodbhedaistad anu sahasä na sthitaà na prayätam ||65||(68)
puräbhüdasmäkaà niyatamavibhinnä tanuriyaà
tato nu tvaà preyänvayamapi hatäçäù priyatamäù |
idänéà näthastvaà vayamapi kalatraà kimaparaà
mayäptaà präëänäà kuliçakaöhinänäà phalamidam ||66||(69)
mugdhe mudghatayaiva netumakhilaù kälaù kimärabhyate
mänaà dhatsva dhåtià vadhäna åjutäà düre kuru preyasi |
sakhyaivaà pratibodhitä prativacastämäha bhétänanä
néceù çaàsa hådi sthito nanu sa me präëeçvaraù çroñyati ||67||(70)
péto yataù prabhåti kämapipäsitena
tasyä mayädhararasaù pracuraù priyäyäù |
tåñëä tataù prabhåti me dviguëatvameti
tävaëyamasti bahu tatra kimapi citram ||68||
\footnote{prakñipto'yaà çloka iti arjunavarmadevamahäçayäù|
kva prasthitäsi karabhoru ghane niçéthe
präëädhiko vasati yatra janaù priyo me |
ekäkiné vada kathaà na bibheñi bäle
nanvasti puìkhitaçaro madanaù sahäyaù ||69||(71)
(su. 816)
lélättämarasähato'nyavanitäniùçaìkadañöädharaù
kaçcitkesaradüñitekñaëa iva vyämélya netre sthitaù |
mugdhä kudmalitänanena dadhato väyuà sthitä tasya sä
bhräntyä dhürtatayä ca vepathumaté tenäniçaà cumbitä ||70||(72)
sphuöatu hådayaà kämaà kämaà karatu tanuà tanuà
na sakhi caöulapremëä käryaà punardayitena me |
iti sarabhasaà mänäöopäd udérya vacastayä
ramaëapadavé säraìgäkñyä saçaìkitamékñitä ||71||(73)
(anuraktamäniné; su. 666, sad. 705, sü. 55.1)
gäòhäçleñaviçérëacandanarajaùpuïjaprakarñädiyaà
çayyä samprati komaläìgi paruñetyäropya mäà vakñasi |
gäòhauñöhagrahapürvamäkulatayä pädägrasaàdaàçake-
näkåñyämbaramätmano yaducitaà dhürtena tatprastutam ||72||(74)
kathamapi kåtapratyäkhyäne priye skhalitottare
virahakåçayä kåtvä vyäjaà prakalpitamaçrutaà |
asahanasakhéçrotrapräptipramädasasaàbhramaà
vigalitadåçä çünye gehe samucchvasitaà punaù ||73||(75)
ädåñöiprasarätpriyasya padavémudvékñya nirviëëayä
vicchinneñu pathiñvahaùpariëatau dhvänte samutsarpati |
dattaikaà saçucä gåhaà prati padaà pänthastriyäsminkñaëe
mä bhüdägata ityamandavalitagrévaà punarvékñitam ||74||(76)
äyäte dayite manorathaçatairnétvä kathaàciddinaà
vaidagdhyäpagamäjjaòe parijane dérghäà kathäà kurvati |
dañöäsmétyabhidhäya satvarapadaà vyädhüya cénäàçukaà
tanvaìgyä ratikätareëa manasä nétaù pradépaù çamam ||75||(77)
älambyäìgaëaväöikäparisare cütadrume maïjaréà
sarpatsändraparägalampaöaraöadbhåìgäìganäçobhiném |
manye sväà tanumuttaréyaçakalenäcchädya bälä sphurat-
kaëöhadhvänanirodhakampitakucaçväsodgamä roditi ||76||(78)
yäsyämiti samudyatasya gaditaà visrabdhamäkarëitaà
gacchandüramupekñito muhurasau vyävåtya tiñöhannapi |
tacchünye punarästhitäsmi bhavane präëästa ete dåòhäù
sakhyastiñöhata jévitavyasaniné dambhädahaà rodimi ||77||(79)
çünyaà väsagåhaà vilokya çayanädutthäya kiàcicchanair
nidrävyäjamupägatasya suciraà nirvarëya patyurmukham ||
visrabdhaà paricumbya jätapulakämälokya gaëòastaléà
lajjänamramukhé priyeëa hasatä bälä ciraà cumbitä ||78||(82)
loladbhrülatayä vipakñadigupanyäse'vadhütaà çiras
tadvåttäntanirékñaëe kåtanamaskäro vilakñaù sthitaù |
kopättämrakapolabhittini mukhe dåñöyä gataù pädayor
utsåñöo gurusannidhävapi vidhirdväbhyäà na kälocitaù ||79||(83)
jätä notkalikä stanau na lulitau gätraà na romäïcitaà
vaktraà svedakaëänvita na sahasä yävacchaöhenämunä |
dåñöenäva mano håtaà dhåtimuñä präëeçvareëädya me
tatkenätra nirüpyamäëanipuëo mänaù samädhéyatäm ||80||(84)
dåñöaù kätaranetrayä cirtaraà baddhäïjalià yäcit
paçcädaàçukapallavena vidhåto nirvyäjamäliìgitaù |
ityäkñipya yadä samastamaghåëo gantuà pravåttaù çaöhaù
pürvaà präëaparigraho dayitayä muktastato vallabhaù ||81||(85)
(Skm 726, Spd 3386, Smv 37.6)
kåto dürädeva smitamadhuramabhyudgamavidhiù
çirasyäjïä nyastä prativacanavatyänatimati |
na dåñöeù çaithilyaà milana iti ceto dahati me
nigüòhäntaùkopätkaöhiëahådaye saàvåtiriyam ||82||(14)
ekasmiïçayane vipakñaramaëénämagrahe mugdhayä
sadyaù kopaparäìmukhaà çayitayä cäöüni kurvannapi |
ävegädavadhéritaù priyatamastüñëéà sthitastatkñaëät
mä bhüssupta ivaiña mandavalitagrévaà punarvékñitaù ||83||(22)
malayamarutäà vrätä yätä vikäsitamallikä
parimalabharo bhagno gréñmastvamutsahase yadi |
ghana ghaöayituà nisnehaà tväà ya eva nivartane
prabhavati gaväà kinnaçchinnaà sa eva dhanaïjayaù ||84||(32)
svaà dåñövä karajakñataà madhumadakñévä vicäryerñyayä
gacchanté kva nu gacchaséti vidhåtä bälä paöänte mayä |
pratyävåttamukhé sabäñpanayanä mäà muïca muïceti sä
kopätprasphuritädharä yadavadattatkena vismaryate ||85||(55)
sälaktakaà çatadalädhikakäntiramyaà
ratnaughadhämanikaräruëanüpuraà ca |
kñiptaà bhåçaà kupitayä taralotpaläkñyä
saubhägyacihnamiva mürdhni padaà vireje ||86||
\footnote{prakñipto'yaà çloka iti arjunavarmadevamahäçayäù|
kapole paträlé karatalanirodhena måditä
nipéto niùçväsairayamamåtahådyo'dhararasaù |
muhuù kaëöhe lagnastaralayati bäñpaù stanataöaà
priyo manyurjätastava niranurodhe na tu vayam ||87||(81)
(anunayaù, su. 664, sad. 720, s.k.v. 489, subh. 1627)
läkñälakñmalaläöapaööamabhitaù keyüramudrä gale
vaktre kajjalakälimä nayanayorstämbülarägo ghanaù |
dåñöä kopavidhäyi maëòanamidaà prätaçciraà preyaso
lélätämarasodare mågadåçaù çväsäù samäptià gatäù ||88||(60)
(anyaraticihnaduùkhitä; sad. 594; çä. 3740, subh. 2215; sü. 82.17; pad. 222; daçarüpaka 2.6)
tapte mahävirahavahniçikhävalébhir
äpäëòurastanataöe hådaye priyäyäù |
rathyälivékñaëaniveçitaloladåñöer
nünaà chanacchaniti bäñpakaëäù patanti ||89||(86)
cintämohaviniçcalena manasä maunena pädänataù
pratyäkhyänaparäìmukhaù priyatamo gantuà pravåtto'dhunä |
savréòairalasairnirantaraluöhadbäñpäkulairlocanaiù
çväsotkampakucaà nirékñya suciraà jéväçayä väritaù ||90||(87)
tanvaìgyä gurusannidhau nayanajaà yad väri saàstambhitaà
tenäntargalitena manmathaçikhé sikto'nuñaìgodbhavaù |
manye tasya nirasyamänakiraëasyaiñä mukhenodgatä
çväsämodasamäkulälinikaravyäjena dhümävaliù ||91||(96)
bhrübhedo racitaù ciraà nayanayorabhyastamämélanaà
roddhuà çikñitamädareëa hasitaà maune'bhiyogaù kåtaù |
dhairyaà kartumapi sthirékåtamidaà cetaù kathaïcin mayä
baddho mänaparigrahe parikaraù siddhistu daivasthitä ||92||(97)
\footnote{rüpagosvämipädasya padyävalyäm (231) etasya çlokasyaiña rüpaù:
bhrübhaìgo guëitaçciraà nayanayorabhyastamämélanaà
roddhuà çikñitamädareëa hasitaà maune'bhiyogaù kåtaù |
dhairyaà kartumapi sthirékåtamidaà cetaù kathaïcin mayä
baddho mänaparigrahe parikaraù siddhistu daive sthitä ||
(anuraktamäniné, su. 645, sad. 703, pad. 231)
deçairantaritä çataiçca saritämurvébhåtäà känanair
yatnenäpi na yäti locanapathaà känteti jänannapi |
udgrévaçcaraëärdharuddhavasudhaù kåtväçrupürëäà dåçaà
tämäçäà pathikastathäpi kimapi dhyäyaàçciraà vékñate ||93||(99)
(proñitaù, su. 765, sad. 901, çä. 3445)
mlänaà päëòu kåçaà viyogavidhuraà lambälakaà sälasaà
bhüyastatkñaëajätakänti rabhasapräpte mayi proñite |
säöopaà ratikelikälasarasaà ramyaà kimapyädaräd
yatpétaà sutanormayä vadanakaà vaktuà na tatpäryate ||94||(88)
saivähaà pramadä nåëämadhigatävetau ca tau nüpuräv
eñäsmäkamavåttireva sahajavréòädhanaù stréjanaù |
itthaà lajjitayä småterupagame matvä tanuà sambhramät
pumbhävaù prathamaà rativyatikare muktastato vallabhaù ||95||(89)
karakisalayaà dhütvä dhütvä vimärgati väsasé
kñipati sumanomäläçeñaà pradépaçikhäà prati |
sthagayati muhuù patyurnetre vihasya samäkulä
surataviratä ramyä tanvé muhurmuhurékñate ||96||(90)
santyevätra gåhe gåhe yuvatayastäù påccha gatvädhunä
preyäàsaù praëamanti kià tava punardäso yathä vartate |
ätmadrohiëi durjanaiù pralapitaà karëe'niçaà mä kåthäç
chinnasneharasä bhavanti puruñä duùkhänuvartyäù punaù ||97||(91)
niùçväsä vadanaà dahanti hådayaà nirmülamunmathyate
nidrä neti na dåçyate priyamukhaà rätrindivaà rudyate |
aìgaà çoñamupaiti pädapatitaù preyäàstathopekñitaù
sakhyaù kaà guëamäkalayya dayite mänaà vayaà käritäù ||98||(92)
(pad. 237, sad. 677; daçarüpaka 2.26)
adyärabhya yadi priye punarahaà mänasya vä'nyasya vä
gåhëéyäà çaöhadurnayena manasä nämäpi saàkñepataù |
tattenaiva vinä çaçäìkadhavaläù spañöäööahäsä niçä
eko vä divasaù payodamalino yäyänmama prävåñi ||99||(93)
idaà kåñëaà kåñëaà priyatama tanu çvetamatha kià
gamiñyämo yämo bhavatu gamanenätha bhavatu |
purä yenävaà me ciramanusåtä cittapadavé
sa evänyo jätaù sakhi paricitäù kasya puruñäù ||100||(94)
caraëapatanaà sakhyäläpä manoharacäöavaù
kåçataratanorgäòhäçleño haöhätparicumbanam |
iti hi capalo mänärambhastathäpi hi notsahe
hådayadayitaù käntaù kämaà kimatra karomyaham ||101||(95)
ahaà tenähütä kimapi kathayäméti vijane
samépe cäsénä sarasahådayatvädavahitä |
tataù karëopänte kimapi vadatäghräya vadanaà
gåhétä dharmille sakhi sa ca mayä gäòhamadhare ||102||(98)
cakñuùprétiprasakte manasi paricaye cintyamänäbhyupäye
räge yäte'tibhümià vikasati sutaräà gocare dütikäyäù |
ästäà düreëa tävatsarabhasadayitäliìganänandaläbhas
tadgehopäntarathyäbhramaëamapi paräà nirvåtià santanoti ||103||(100)
känte talpamupägate vigalitä névé svayaà bandhanäd
väso viçlathamekhaläguëadhåtaà kiàcinnitambe sthitam |
etävatsakhi vedmi sämpratamahaà tasyäìgasaìge punaù
ko'yaà käsmi rataà nu vä kathamiti svalpäpi me na småtiù ||104||(101)
präsäde sä diçi diçi ca sä påñöhataù sä puraù sä
paryaìke sä pathi pathi ca sä tadviyogäturasya |
haàho cetaù prakåtiraparä nästi me käpi sä sä
sä sä sä sä jagati sakale ko'yamadvaitavädaù ||105||(102)
***
Verses found in Arjunavarmadeva's version not found here
aìgulyagranakhena bäñpasalilaà vikñipya vikñipya kià
tüñëéà rodiñi kopane bahutaraà phütkåtya rodiñyasi |
yasyäste piçunopadeçavacanairmäne'tibhümià gate
nirviëëo'nunayaà prati priyatamo madhyasthatämeñyate ||(5)
tadvakträbhimukhaà mukhaà vinamitaà dåñöiù kåtä pädayos
tasyäläpakutühaläkulatare çrotre niruddhe mayä |
päëibhyäà ca tiraskåtaù sapulakaù svedodgamo gaëòayoù
sakhyaù kià karaväëi yänti çatadhä yatkaïcuke sandhayaù ||(11)
näpeto'nunayena yaù priyasuhådväkyairna yaù saàhåto
yo dérghaà divasaà viñahya viñamaà yatnätkathaàciddhåtaù |
anyonyasya håte mukhe nihitayostiryakkathaàciddåçoù
sa dväbhyämativismåtavyatikaro mäno vihasyojjhitaù ||(42)
rätrau väribharälasämbudaravodvignena jätäçruëä
pänthenätmaviyogaduùkhapiçunaà gétaà tathotkaëöhayä |
ästäà jévitahäriëaù pravasanäläpasya saàkértanaà
mänasyäpi jaläïjaliù sarabhasaà lokena datto yathä ||(54)
capalahådayae kià svätantryättathä gåhamägataç
caraëapatitaù premärdrärdraù priyaù samupekñitaù |
tadidamadhunä yävajjévaà nirastasukhodayä
ruditaçaraëä durjätänäà sahasva ruñäà phalam ||(56)
ästäà viçvasanaà sakhéñu viditäbhipräyasäre jane
taträpyarpayituà dåçaà suracitäà çaknomi na vréòayä |
loko'pyeña paropahäsacaturaù sükñmeìgitajïo'pyalaà
mätaù kaà çaraëaà vrajämi hådaye jérëo'nurägänalaù ||(63)
analpacintäbharamohaniçcalä vilokyamänaiva karoti sädhvasam |
svabhävaçobhänatimätrabhüñaëä tanustaveyaà bata kià nu sundari ||(65)
iti priye påcchati mänavihvalä kathaàcidantardhåtabäñpagadgadam |
na kiàcidityeva jagäda yadvadhüù kiyanna tenaiva tayäsya varëitam ||(66)
anälocya premëaù pariëatimanädåtya suhådas
tvayäkäëòe mänaù kimiti sarale preyasi kåtaù |
samäkåñöä hyete virahadahanodbhäsuraçikhäù
svahastenäìgärästad alamadhunäraëyaruditaiù ||112(?)||(80)
(subh. 1170; sad. 2.42.1, sü. 56.9, su. 659)
prarthana
Sri Garga-Samhita | Oraciones Selectas al Señor Supremo | Devotees Vaishnavas | Dandavat pranams - All glories to Srila Prabhupada | Dandavat pranams | Santos Católicos | El Mundo del ANTIGUO EGIPTO II | El Antiguo Egipto I |Archivo Cervantes | Neale Donald Walsch | Sivananda Yoga | SWAMIS | Hari Katha | Hinduismo | Biografías
No hay comentarios:
Publicar un comentario