Devoción
harekrsna
Baladeva Vidyabhusana
prameya-ratnävalé
baladeva-vidyäbhüñaëa-praëétä
Taken from Haridas Shastri's undated edition. (ca. 1982)
(1)
bhagavat-päratamyam
jayati çré-govindo gopénäthaù samadana-gopäla |
vakñyämi yasya kåpayä prameya-ratnävaléà sükñmäm ||1||
bhakti-äbhäsenäpi toñaà dadhäne
dharmädhyakñe viçva-nistärita-nämni
nityänandädvaita-caitanya-rüpe
tattve tasmin nityam ästäà ratir naù ||2||
änanda-tértha-nämä sukha-maya-dhämä yatir jéyät |
saàsärärëava-taraëià yam iha janäù kértayanti budhäù ||3||
bhavati vicintyä viduñäà niravakarä guru-paramparä nityam |
ekäntitvaà siddhyati yayodayati yena haritoñaù ||4||
yad uktaà padma-puräëe –
sampradäya-vihénä ye manträs te niñphalä matäù |
ataù kalau bhaviñyanti catväraù sampradäyinaù
çré-brahma-rudra-sanakäù vaiñëaväù kñiti-pävanäù
catväras te kalau bhävyä hy utkale puruñottamät ||ka||
rämänujaà çréù svécakre madhväcäryaà caturmukhaù
çré-viñëu-sväminaà rudro nimbädityaà catuùsanaù ||kha||
tatra sva-guru-paramparä, yathä—
çré-kåñëa-brahma-devarñi-bädaräyaëa-saàjïakän
çré-mädhva-çré-padmanäbha-çréman-narahari-mädhavän
akñobhya-jayatértha-jïänasindhu-dayänidhén
çré-vidyänidhi-räjendra-jayadharmän kramäd vayam
puruñottama-brahmaëya-vyäsatérthäàç ca saàstumaù
tato lakñmépatià mädhavendraà ca bhaktitaù
tac-chiñyän çréçvarädvaita-nityänandän jagad-gurün
devam éçvara-çiñyaà çré-caitanyaà ca bhajämahe
çré-kåñëa-prema-dänena yena nistäritaà jagat ||ga||
atha prameyäëy uddiçyante—
çré-madhvaù präha viñëuà paratamam akhilämnäya-vedyaà ca viçvaà
satyaà bhedaà ca jévän hari-caraëa-juñas täratamyaà ca teñäm |
mokñaà viñëv-aìghri-läbhaà tad amala-bhajanaà tasya hetuà pramäëaà
pratyakñädi-trayaà cety upadiçati hariù kåñëa-caitanya-candraù ||5||
tasya çré-viñëoù paratamatvaà, yathä çré-gopälopaniñadi—tasmät kåñëa eva paro devas taà dhyäyet taà raset taà bhajet taà yajet || iti ||ka||
çvetäçvataropaniñadi (1.11-12) ca –
jïätvä devaà sarva-päçäpahäniù
kñéëaiù kleçair janma-måtyu-prahäëiù
tasyäbhidhyänät tåtéyaà deha-bhede
viçvaiçvaryaà kevala äpta-kämaù ||(kha)|| iti |
etaj jïeyaà nityam evätma-saàsthaà
nätaù paraà veditavyaà hi kiïcit ||(ga) iti ca |
çré-gétäsu (7.7) ca –
mattaù parataraà nänyat kià cid asti dhanaàjaya
mayi sarvam idaà protaà sütre maëigaëä iva ||iti||
hetutväd vibhu-caitanyänandatvädi-guëäçrayät |
nitya-lakñmyädi-matväc ca kåñëaù paratamo mataù ||6||
tatra sarva-hetutvaà yathähuù çvetäçvataräù (5.4) –
sarvä diça ürdhvam adhaç ca tiryak
prakäçayan bhräjate yadvanaòvän |
ekaù sa devo bhagavän vareëyo
yoni-svabhävän adhitiñöhaty ekaù || (ka) iti |
yac ca svabhävaà pacati viçva-yoniù
päcyäàç ca sarvän pariëämayed yaù || (kha) || (çve.u. 5.5)
vibhu-caitanyänandatvaà, yathä käöhake—
mahäntaà vibhum ätmänaà
matvä dhéro na çocati || (ga) || (ka.u. 4.4)
vijïäna-sukha-rüpatvam ätma-çabdena bodhyate |
anena mukta-gamyatva-vyütpatter iti tad-vidaù || 7 ||
väjasaneyinaç cähuù—
vijïänam änandaà brahma
rätir dätuù paräyaëam || (ka) || (bå.ä.u. 3.9.28.7)
çré-gopälopaniñadi ca—
tam ekaà govindaà sac-cid-änanda-vigraham || (kha) ||
mürtatvaà pratipattavyaà cit-sukhasyaiva rägavat |
vijïäna-ghana-çabdädi-kértanäc cäpi tasya tat |
deha-dehi-bhidä nästéty etenaivopadarçitam || 8 ||
mürtatvasyaiva vibhutvaà yathä çvetäçvataropaniñadi—
våkña iva stabdho divi tiñöhatyekas
tenedaà pürëaà puruñeëa sarvam || (ka) || (çve.u. 3.9)
dyustho’pi nikhila-vyäpéty äkhyänän mürtimän vibhuù |
yugapad dhyätå-våndeñu säkñätkäräc ca tädåçaù || 9 ||
çré-daçame (10.9.13-14) ca—
na cäntar-bahir yasya na pürvaà näpi cäparam |
pürväparaà bahiç cäntar jagato yo jagac ca yaù ||
taà matvätmajam avyaktaà martya-liìgam adhokñajam |
gopikolükhale dämnä babandha präkåtaà yathä || (ka) ||
çré-gétäsu (9.4-5) ca—
mayä tatam idaà sarvaà jagad-avyakta-mürtinä |
mat-sthäni sarva-bhütäni na cähaà teñv avasthitaù ||
na ca mat-sthäni bhütäni paçya me yogam aiçvaram || (kha) ||
anantyä çaktir astéçe yoga-çabdena yocyate |
virodha-bhaïjikä sä syäd iti tattva-vidäà matam || 10 ||
ädinä sarvajïatvaà yathä muëòake (1.1.9, 2.2.7)—
yaù sarvajïaù sarva-vit || (ka) ||
änanditvaà ca taittiréyake (2.9.1)—
änandaà brahmaëo vidvän na vibheti kutaçcana || (kha) ||
prabhutva-suhåttva-jïänadatva-mocakatväni ca çvetäçvatara-çrutau (3.17)—
sarvasya prabhum éçänaà sarvasya çaraëaà suhåt || (ga) ||
prajïä ca tasmät prasåtä puräëé || (gha) || (çve.u. 4.14)
saàsära-mokña-sthiti-bandha-hetuù || (ìa) || (çve.u. 6.16)
mädhuryaà ca, çré-gopälopaniñadi (pürva 10)—
sat-puëòaréka-nayanaà meghäbhaà vaidyutämbaram |
dvibhujaà jïäna-mudräòhyaà vanamälinam éçvaram || (ca) ||
na bhinnä dharmiëo dharmä bheda-bhänaà viçeñataù |
yasmät kälaù sarvadästéty ädi-dhér viduñäm api || 11 ||
evam uktaà närada-païcarätre—
nirdoña-pürëa-guëa-vigraha ätma-tantro
niçcetanätmaka-çaréra-guëaiç ca hénaù |
änanda-mätra-kara-päda-mukhodarädiù
sarvatra ca sva-gata-bheda-vivarjitätmä || (ka) ||
atha nitya-lakñmékatvaà yathä viñëu-puräëe—
nityaiva sä jagan-mätä viñëoù çrér anapäyiné |
yathä sarva-gato viñëus tathaiveyaà dvijottama || (kha) ||
viñëoù syuù çaktayas tisras täsu yä kértitä parä |
saiva çrés tad-abhinneti präha çiñyän prabhur mahän || 12 ||
tatra triçaktir viñëuù, yathä çvetäçvataropaniñadi—
paräsya çaktir vividhaiva çrüyate
sväbhäviké jïäna-bala-kriyä ca || (ka) ||
pradhäna-kñetrajïa-patir guëeçaù || (kha) ||
çré-viñëu-puräëe (6.7.61) ca—
viñëu-çaktiù parä proktä kñetrajïäkhyä tathäparä |
avidyä-karma-saàjïänyä tåtéyä çaktir iñyate || (ga) ||
paraiva viñëv-abhinnä çrér ity uktaà tatraiva (vi.pu. 1.9.44-45)—
kalä-käñöhä-nimeñädi-käla-sütrasya gocare |
yasya çaktir na çuddhasya prasédatu sa no hariù ||
procyate parameço yaù yaù çuddho’py upacärataù |
prasédatu sa no viñëur ätmä yaù sarva-dehinäm || (gha) ||
eñä paraiva trivåd ity apy uktaà, tatraiva (vi.pu. 1.12.69)—
hlädiné sandhiné saàvit tvayy ekä sarva-saàçraye |
hläda-täpa-karé miçrä tvayi no guëa-varjite || (ìa) ||
eko’pi viñëur ekäpi lakñmés tad-anapäyiné |
sva-siddhair bahubhir veçair bahur ity abhidhéyate || 13 ||
tatraikatve saty eva viñëor bahutvaà, yathä çré-gopälopaniñadi (pürva 20)—
eko vaçé sarvagaù kåñëa éòya
eko’pi san bahudhä yo’vabhäti |
taà péöha-sthaà ye tu yajanti dhéräs
teñäà sukhaà çäçvataà netareñäm || (ka) ||
atha lakñmyäs tad yathä—paräsya çaktir vividhaiva çrüyate || (kha) || (çve.u. 9.8)
pürtiù särvatriké yadyapy aviçeñä tathäpi hi |
täratamyaà ca tac-chakti-vyaktya-vyakti-kåtaà bhavet || 14 ||
tatra viñëoù särvatriké pürtir, yathä väjasaneyake (bå.ä.u. 5.1.1)—
pürëam adaù pürëam idaà pürëät pürëam udacyate |
pürëasya pürëam ädäya pürëam evävaçiñyate || (ka) ||
mahävärähe ca—
sarve nityäù çäçvatäç ca dehäs tasya parätmanaù |
hänopädäna-rahitä naiva prakåtijäù kvacit ||
paramänanda-sandohä jïäna-mäträç ca sarvataù |
sarve sarva-guëaiù pürëäù sarva-doña-vivarjitäù || (kha) ||
atha çriyaù sä yathä çré-viñëu-puräëe (1.9.140-143)—
evaà yathä jagat-svämé deva-devo janärdanaù |
avatäraà karoty eña tathä çrés tat-sahäyiné ||
punaç ca padmäd udbhütä ädityo’bhüd yadä hariù |
yadä ca bhärgavo rämas tadäbhüd dharaëé tv iyam ||
räghavatve’bhavat sétä rukmiëé kåñëa-janmani |
anyeñu cävatäreñu viñëor eñä sahäyiné ||
devatve deva-deheyaà manuñyatve ca mänuñé |
viñëor dehänurüpäà vai karoty eñätmanas tanum || (ga) ||
syät svarüpa-saté pürtir ihaikyäd iti vin matam || 15 ||
atha tathäpi täratamyam—tatra çré-viñëos tad yathä çré-bhägavate (bhä.pu. 1.3.28)—
ete cäàça-kaläù puàsaù kåñëas tu bhagavän svayam || (ka) ||
añöamas tu tayor äsét svayam eva hariù kila || iti ca || (kha) || (bhä.pu. 9.24.55)
atha çriyas tad yathä puruña-bodhinyäm atharvopaniñadi—gokuläkhye mäthura-maëòala ity upakramya dve pärçve candrävalé rädhikä cety abhidhäya paratra yasyä aàçe lakñmé-durgädikä çaktir iti || (ga) ||
gautaméya-tantre ca—
devé kåñëa-mayé proktä rädhikä para-devatä |
sarva-lakñmé-mayé sarva-käntiù sammohiné parä || (gha) ||
atha nitya-dhämatvam ädi-çabdät, yathä chändogye (chä.u. 7.24.1)—
sa bhagavaù kasmin pratiñöhita iti | sve mahimnéti || (ìa) ||
divye brahma-pure hy eña saàvyomny ätmä pratiñöhita || (ca) iti ca || (mu.u. 2.2.7) ||
åkñu ca (åg veda, 1.154.6)—
tä väà västüny uçmasi gamadhyai
yatra gävo bhüriçåìgä ayäsaù |
aträha tad urugäyasya våñëaù
paramaà padam avabhäti bhüri || (cha) ||
çré-gopälopaniñadi ca (uttara 35)—
täsäà madhye säkñäd brahma-gopäla-puré hi || (ja) ||
jitante-stotre ca—
lokaà vaikuëöha-nämänaà divya-ñäòguëya-saàyutam |
avaiñëavänäm apräpyaà guëa-traya-vivarjitam ||
nitya-siddhaiù samäkérëaà tan-mayaiù päïca-kälikaiù |
sabhä-präsäda-saàyuktaà vanaiç copavanaiù çubham ||
väpé-küpa-taòägaiç ca våkña-ñaëòaiù sumaëòitam |
apräkåtaà surair vandyam ayutärka-sama-prabham || iti || (jha) ||
brahma-saàhitäyäà ca (bra.saà. 5.2)—
sahasra-patraà kamalaà gokuläkhyaà mahat padaà |
tat-karëikäraà tad-dhäma tad-anantäàça-sambhavam || iti || (ïa) ||
prapaïce svätmakaà lokam avatärya maheçvaraù |
ävirbhavati tatreti mataà brahmädi-çabdataù || 16 ||
govinde sac-cid-änande nara-därakatä yathä |
ajïair nirüpyate tadvad dhämni präkåtatä kila || 17 ||
atha nitya-lélatvaà ca, tathä hi çrutiù (båh.ä.u. 3.8.3)—yad gataà bhavac ca bhaviñyac ca || (ka) ||
eko devo nitya-lélänurakto
bhakta-vyäpé bhakta-hådy antarätmä || (kha) ||
småtiç ca (gétä 4.9)—
janma karma ca me divyam evaà yo vetti tattvataù |
tyaktvä dehaà punar janma naiti mäm eti so’rjuna || (ga) ||
rüpänantyäj janänantyäd dhämänantyäc ca karma tat |
nityaà syät tad-abhedäc cety uditaà tattva-vittamaiù || 18 ||
iti prameya-ratnävalyäà bhagavat-päratamya-prakaraëaà näma
prathama-prameyam
|| 1 ||
--o)0(o--
(2)
athäkhilämnäya-vedyatvaà
yathä çré-gopälopaniñadi (go.öä.u., 2.27)—
yo’sau sarvair vedair géyate || iti || (ka) ||
käöhake ca (ka.u. 1.2.15)—
sarve vedä yat padam ämananti
tapäàsi sarväëi ca yad vadanti || iti || (kha) ||
çré-hari-vaàçe ca—
vede rämäyaëe caiva puräëe bhärate tathä |
ädäv ante ca madhye ca hariù sarvatra géyate || iti || (ga) ||
säkñät-paramparäbhyäà vedä gäyanti mädhavaà sarve |
vedäntäù kila säkñäd apare tebhyaù paramparayä || 1 ||
kvacit kvacidaväcyatvaà yadvedeñu vilokyate |
kärtsnyena väcyaà na bhavediti syättatra sadgatiù |
anyathä tu tadärambho vyarthaù syäditi me matiù || 2 ||
çabdapravåttihetünäà jätyädénämabhävataù |
brahma nirdharmakaà väcyaà naivetyähurvipaçcitaù || 3 ||
sarvaiù çabdairaväcye tu lakñaëä na bhavedataù |
lakñyaà ca na bhaved dharmahénaà brahmeti me matam || 4 ||
iti prameya-ratnävalyäà
akhilämnäya-vedyatva-prakaraëaà näma
dvitéya-prameyam
|| 2 ||
--o)0(o--
(3)
viçva-satyatvam
sva-çaktyä såñöavän viñëur yathärthaà sarvavij jagat |
ity ukteù satyam evaitad-vairägyärtham asad-vacaù || 1 ||
tathä hi çvetäçvataropaniñadi (çve.u. 4.1)
ya eko’varëo bahudhä çakti-yogäd
varëän anekän nihitärtho dadhäti || iti || (ka) ||
çré-viñëu-puräëe ca (vi.pu. 1.22.54)—
eka-deça-sthitasyägner jyotsnä vistäriëé yathä |
parasya brahmaëaù çaktis tathedam akhilaà jagat || iti || (kha) ||
éçäväsyopaniñadi (é.u. 8)—
sa paryagäc chukram akäyam avraëam
asnäviraà çuddham apäpa-viddham |
kavir manéñé paribhüù svayaàbhür
yäthä-tathyato’rthän vyadadhäc chäçvatébhyaù samäbhyaù || iti || (ga) ||
çré-viñëu-puräëe ca (vi.pu. 1.22.58)—
tad etad akñayaà nityaà jagan muni-varäkhilam |
ävirbhäva-tirobhäva-janma-näça-vikalpavat || iti || (gha) ||
mahäbhärate ca (ma. bhä., açvamedha 35.34)—
brahma satyaà tapaù satyaà satyaà caiva prajäpatiù |
satyäd bhütäni jätäni satyaà bhüta-mayaà jagat || iti || (ìa) ||
ätmä vä idam ity ädau vana-léna-vihaìgavat |
sattvaà viçvasya mantavyam ity uktaà veda-vedibhiù || 2 ||
iti prameya-ratnävalyäà
viçva-satyatva-prakaraëaà näma
tåtéya-prameyam
|| 3 ||
--o)0(o--
(4)
bheda-satyatvam
atha viñëuto jévänäà bhedaù |
tathä hi çvetäçvataräù paöhanti (çve.u. 4.6)—
dvä suparëä sayujä sakhäyä
samänaà våkñaà pariñañvajäte |
tayor anyaù pippalaà svädv
atty anaçnann anyo’bhicäkaçéti || (ka) ||
samäne våkñe puruño nimagno
'néçayä çocati muhyamänaù |
juñöaà yadä paçyaty anyam éçam
asya mahimänam iti véta-çokaù || (kha) || (mu. u., 3.1.2)
upakramopasaàhäräv abhyäso’pürvatä phalam |
arthavädopapattau ca liìgaà tätparya-nirëaye ||
iti tätparya-liìgäni ñaò yäny ähur manéñiëaù |
bhede täni pratéyante tenäsau tasya gocaraù || 1 ||
kià ca muëòake (mu. u., 3.1.3)—
yadä paçyaù paçyate rukma-varëaà
kartäram éçaà puruñaà brahma-yonim |
tadä vidvän puëya-päpe vidhüya
niraïjanaù paramaà sämyam upaiti || (ka) ||
käöhake ca (ka.u. 4.1.14)—
yathodakaà çuddhe çuddham äsiktaà tädåg eva bhavati |
evaà muner vijänata ätmä bhavati gautama || (kha) ||
çré-gétäsu ca (gétä 14.2)—
idaà jïänam upäçritya mama sädharmyam ägatäù |
sarge’pi nopajäyante pralaye na vyathanti ca || (ga) ||
eñu mokñe’pi bhedokteù syäd bhedaù päramärthikaù |
brahmäham eko jévo’smi nänye jévä na ceçvaraù || 2 ||
mad-avidyä-kalpitäs te syur itétthaà ca düñitam |
anyathä nitya ity ädi-çruty-artho nopapadyate || 3 ||
tathä hi kaöhäù paöhanti (ka.u. 2.2.13)—
nityo nityänäà cetanaç cetanänäm
eko bahünäà yo vidadhäti kämän |
tam ätmasthaà ye’nupaçyanti dhéräs
teñäà çäntiù çäçvaté netareñäm || (ka) ||
ekasmäd éçvarän nityäc cetanät tädåçä mithaù |
bhidyante bahavo jéväs tena bhedaù sanätanaù || 4 ||
präëaikädhéna-våttitväd vägädeù präëatä yathä |
tathä brahmädhéna-våtter jagato brahmatocyate || 5 ||
tathä hi chändogye paöhyate (chä. u., 5.1.15)—
na vai väco na cakñüàñi
na çroträëi na manäàséty äcakñate |
präëa ity eväcakñate
präëo hy evaitäni sarväëi bhavati || (ka) ||
brahma-vyäpyatvataù kaiçcij jagad brahmeti manyate || 6 ||
yad uktaà çré-viñëu-puräëe (vi.pu. 1.9.69)—
yo’yaà tavägato deva samépaà devatägaëaù |
satyameva jagatsrañöä yataù sarvagato bhavän || (ka) ||
pratibimba-pariccheda-pakñau yau svékåtau paraiù |
vibhutväviñayatväbhyäà tau vidvadbhir niräkåtau || 7 ||
advaitaà brahmaëo bhinnam abhinnaà vä tvayocyate |
ädye dvaitäpatter ante siddha-sädhanatä-çruteù || 8 ||
alékaà nirguëaà brahma pramäëäviñayatvataù |
çraddheyaà viduñäà naivety ücire tattva-vädinaù || 9 ||
iti prameya-ratnävalyäà bheda-satyatva-prakaraëaà näma
caturtha-prameyam
|| 4 ||
--o)0(o--
(5)
atha jévänäà bhagavad-däsatvam
tathä hi çvetäçvataräù paöhanti (çve.u. 6.7)—
tam éçvaräëäà paramaà maheçvaraà
taà devatänäà paramaà ca daivatam |
patià paténäà paramaà parastäd
vidäma devaà bhuvaneçam éòyam || (ka) ||
småtiç ca—
brahmä çambhus tathaivärkaç candramäç ca çatakratuù |
evam ädyäs tathaivänye yuktä vaiñëava-tejasä || ity ädyä ||
sa-brahmakäù sa-rudräç ca sendrä devä maharñibhiù |
arcayanti sura-çreñöhaà devaà näräyaëaà harim || iti ca (kha) ||
pädme ca jéva-lakñaëe—
däsa-bhüto harer eva nänyasyaiva kadäcana || (ga) ||
iti prameya-ratnävalyäà jévänäà bhagavad-däsatva-prakaraëaà näma
païcama-prameyam
|| 5 ||
--o)0(o--
(6)
atha jévänäà täratamyam
aëu-caitanya-rüpatva-jïänitvädy-aviçeñataù |
sämye saty api jévänäà täratamyaà ca sädhanät || 1 ||
taträëutvam uktaà çvetäçvataraiù (çve.u. 5.9)—
bälägra-çata-bhägasya çatadhä kalpitasya ca |
bhägo jévaù sa vijïeyaù sa cänantyäya kalpate || (ka) ||
caitanya-rüpatvaà jïänitvädikaà ca ñaö-praçnyäà (pra. u. 4.9)—
eña hi drañöä sprañöä çrotä ghrätä rasayitä mantä
boddhä kartä vijïänätmä puruñaù || (kha) ||
ädinä guëena deha-vyäpitvaà ca, çré-gétäsu (gétä 13.33)—
yathä prakäçayaty ekaù kåtsnaà lokam imaà raviù |
kñetraà kñetré tathä kåtsnaà prakäçayati bhärata || (ga) ||
äha caiva sütrakäraù (bra. sü., 2.3.24)—guëäd välokavat || (gha) ||
guëa-nityatvam uktam väjasaneyibhiù (bå.ä.u. 4.5.14)—avinäçé vä are ayamätmänucchittidharmä || (ìa) ||
evaà sämye’pi vaiñamyam aihikaà karmabhiù sphuöam |
prähuù päratrikaà tat tu bhakti-bhedaiù sukovidaù || 2 ||
tathä hi kauthumäù paöhanti—
yathäkratur asmin loke puruño bhavati |
tathetaù pretya bhavati || iti || (ka) ||
småtiç ca—
yädåçé bhävanä yasya siddhir bhavati tädåçé || iti || (kha) ||
çäntyädyä rati-paryantä ye bhäväù païca kértitäù |
tair devaà smaratäà puàsäà täratamyaà mitho matam || 3 ||
iti prameya-ratnävalyäà
jéva-täratamya-prakaraëaà näma
ñañöha-prameyam
||6||
--o)0(o--
kåñëa-präpti-rüpa-mokñam
atha çré-kåñëa-präpter mokñatvam |
yathä—
jïätvä devaà sarva-päçäpahäniù || ity ädi (ka) || (çve.u. 1.10)
eko vaçé sarvagaù kåñëa éòyam || ity ädi ca (kha) || (go.tä.u., pürva, 20)
bahudhä bahubhir veçair bhäti kåñëaù svayaà prabhuù |
tam iñövä tat-pade nitye sukhaà tiñöhanti mokñinaù || 1 ||
iti prameya-ratnävalyäà
kåñëa-präpti-rüpa-mokña-prakaraëaà näma
saptama-prameyam
|| 7 ||
--o)0(o--
viçuddha-bhakter mukti-pradatvam
athaikänta-bhakter mokña-hetutvam |
yathä çré-gopäla-täpanyäm—
bhatkir asya bhajanaà tad ihämutropädhi-nairäsyenämuñmin manaù-kalpanam etad eva naiñkarmyam || (ka) || (go. tä. u., pürva 14)
närada-païcarätre ca—
sarvopädhi-vinirmuktaà tatparatvena nirmalam |
håñékeëa håñékeça-sevanaà bhaktir ucyate || (kha) ||
navadhä caiñä bhavati | yad uktaà çré-bhägavate (bhä.pu. 7.5.23-24)—
çravanaà kértanaà viñëoù smaraëaà päda-sevanam |
arcanaà vandanaà däsyaà sakhyam ätma-nivedanam ||
iti puàsärpitä viñëau bhaktiç cen nava-lakñaëä |
kriyate bhagavaty addhä tan manye’dhétam uttamam || (ga) ||
sat-sevä guru-sevä ca deva-bhävena ced bhavet |
tadaiñä bhagavad-bhaktir labhyate nänyathä kvacit || 1 ||
deva-bhävena sat-sevä yathä taittiréyake (tai.u. 1.11.2)—atithi-devo bhava || (ka) ||
tayä tad-bhaktir, yathä çré-bhägavate (bhä.pu. 7.5.32)—
naiñäà matis tävad urukramäìghrià
spåñaty anarthäpagamo yad-arthaù |
mahéyasäà päda-rajo’bhiñekaà
niñkiïcanänäà na våëéta yävat || (kha) ||
deva-bhävena guru-sevä yathä taittiréyake (tai.u. 1.11.2)—äcärya-devo bhava || (ga) ||
çvetäçvataropaniñadi ca (çve.u. 6.22)—
yasya deve parä bhaktir yathä deve tathä gurau |
tasyaite kathitä hy arthäù prakäçante mahätmanaù || (gha) ||
tayä tad-bhaktir, yathä çré-bhägavate (bhä.pu. 11.3.21-22)—
tasmäd guruà prapadyeta jijïäsuù çreya uttamam |
çäbde pare ca niñëätaà brahmaëy upaçamäçrayam ||
tatra bhägavatän dharmän çikñed gurv-ätma-daivataù |
amäyayä.anuvåttyä yais tuñyed ätmätmado hariù || (ìa) ||
aväpta-païca-saàskäro labdha-dvividha-bhaktikaù |
säkñät-kåtya harià tasya dhämni nityaà pramodate || 2 ||
tatra païca saàskärä yathä småtau—
täpaù puëòraà tathä näma mantro yägaç ca païcamaù |
amé hi païca saàskäräù paramaikänti-hetavaù || (ga) ||
täpo’tra tapta-cakrädi-mudrädhäraëam ucyate |
tenaiva harinämädi-mudrä cäpy upalakñyate || 3 ||
sä yathä småtau—
harinämäkñarair gätram aìkayec candanädinä |
sa loka-pävano bhütvä tasya lokam aväpnuyät || (ka) ||
puëòraà syäd ürdhva-puëòraà tac chästre bahuvidhaà småtam |
hari-mandira-tat-pädäkåtyädy-atiçubhävaham ||
nämätra gaditaà sadbhir hari-bhåtyatva-bodhakam |
mantro’ñöädaça-varëädiù sveñöadeva-vapur mataù ||
çälagrämädi-püjä tu yäga-çabdena kathyate |
pramäëänyeñu dåçyäni puräëädiñu sädhubhiù || 4 ||
navadhä bhaktir vidhi-ruci-pürvä dvedhä bhaved yayä kåñëaù |
bhütvä svayaà prasanno dadäti tat-tad-épsitaà dhäma || 5 ||
vidhinäbhyarcyate devaç catur-bähvädi-rüpa-dhåk |
rucyätmakena tenäsau nåliìgaù paripüjyate || 6 ||
tulasyaçvatthadhätryädipüjanaà dhämaniñöhatä |
aruëodayaviddhastu santyäjyo hariväsaraù |
janmäñöamyädikaà süryodayaviddhaà parityajet || 7 ||
lokasaìgrahamanvicchannityanaimittikaà budhaù |
pratiñöhitaçcaret karma bhaktiprädhänyamatyajan || 8 ||
daça nämäparädhäàstu yatnataù parivarjayet || 9 ||
kåñëäväptiphalä bhaktirekäntäträbhidhéyate |
jïänavairägyapürvä sä phalaà sadyaù prakäçayet || 10 ||
iti prameya-ratnävalyäà
viçuddha-bhakter mukti-pradatva-prakaraëaà näma
añöama-prameyam
||8||
--o)0(o--
(9)
pramäëa-tritvam
atha pratyakñänumäna-çabdänäm eva pramäëatvam |
yathä çré-bhägavate (bhä.pu. 11.19.17)—
çrutiù pratyakñam aitihyam anumänaà catuñöayam || (ka) ||
pratyakñe’ntar bhaved yasmäd aitihyaà tena deçikaù |
pramäëaà trividhaà präkhyat tatra mukhyä çrutir bhavet || 1 ||
pratyakñam anumänaà ca yat säcivyena çuddhimat |
mäyä-muëòävalokädau pratyakñaà vyabhicäri yat || 2 ||
anumä cätidhüme’drau våñöi-nirväpitägnike |
ataù pramäëaà tat tac ca svatantraà naiva sammatam || 3 ||
anukülo matastarkaù çuñkastu parivarjitaù || 4 ||
tathä hi väjasaneyinaù (bå.ä.u. 2.4.5)—
ätmä vä are drañöavyaù çrotavyo mantavyo nididhyäsitavyaù || (ka) ||
käöhakäù (ka.u. 2.9)—
naiñä tarkeëa matir äpaneyä proktänyena sujïänäya preñöha || (kha) ||
småtiç ca—
pürväparävirodhena ko’trärtho’bhimato bhavet |
ity ädyam ühanaà tarkaù çuñka-tarkaà tu varjayet || (ga) ||
nävedaviduñäà yasmäd brahmadhérupajäyate |
yaccaupaniñadaà brahma tasmän mukhyä çrutirmatä || 5 ||
tathä hi çrutiù (bå.ä.u. 3.9.26)
nävedavin manute taà båhantam || iti ||
aupaniñadaà puruñaà påcchämi || (ka) ||
iti prameya-ratnävalyäà pramäëa-tritva-prakaraëaà näma
navama-prameyam
|| 9 ||
--o)0(o--
evam uktaà präcä—
çré-madhva-mate hariù paratamaù satyaà jagat tattvato
bhedo jéva-gaëä harer anucarä nécocca-bhävaà gatäù |
muktir naija-sukhänubhütir amalä bhaktiç ca tat-sädhanam
akñädi-tritayaà pramäëam akhilämnäyaika-vedyo hariù || 1 ||
änanda-térthai racitäni yasyäà
prameya-ratnäni navaiva santi |
prameya-ratnävalir ädareëa
pradhébhir eñä hådaye nidheyä || 2 ||
nityaà nivasatu hådaye caitanyätmä murärir naù |
niravadyo nirvåtimän gajapatir anukampayä yasya || 3 ||
iti çré-bhagavat-kåñëa-caitanya-sampradäyäcärya-çrémad-baladeva-vidyäbhüñaëa-kåtä prameya-ratnävalé pürtim agät |
--o)0(o--
samäpto’yaà granthaù
No hay comentarios:
Publicar un comentario